Geçtiğimiz günlerde İstanbul Üniversitesi’nde faaliyet yürüten iki tiyatro kulübü tiyatro dünyasını dayanışmaya çağıran bir metin yayınladılar ve imza kampanyası başlattılar Çünkü İstanbul Üniversitesi yönetimi 2010 yılında Uzaktan Eğitim Fakültesi haline getirdiği Öğrenci Kültür Merkezi’nde (ÖKM) şimdi de tiyatro sahnesine göz dikmişti. Sahneyi yok edip büro yapma niyetindeydi. Süreç boyunca bu sahnede çalışma yürüten kulüplerin görüşü alınmamıştı, bu kulüplerin oyunlarını bundan sonra nerede oynayacakları, nasıl prova yapacakları umursanmamıştı.
Bu, üniversite tiyatrolarına dönük saldırının sonuncusu olabilir belki ama ilki olmadığı kesin. Son iki yıllık hafızamızı birlikte tazeleyelim isterseniz:
2012 yılı Temmuz ayında Yıldız Üniversitesi Oyuncuları’nın (YÜO) oyunlarını oynadığı Oğuz Atay sahnesi yıkıldı. YÜO, Aralık ayında ise Peter Shaffer’ın Karanlıkta Komedi adlı oyununu 1. İzmir Uluslararası Tiyatrstivali oynadı. Fakat oyunun telif haklarını elinde bulunduran ONK ajans, kendisinde izin almadan oyunun oynamamayacağı iddiası ile telif talebinde bulundu.
ONK ajans aynı dönemde Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları’nın Bertolt Brecht’in Sezuan’ın İyi İnsanı oyununu 17. Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali’nde oynayacağını öğrenerek benzer bir telif talebinde bulundu ve telif ödenmemesi durumunda yasal süreç başlatacağını öne sürdü. Yasal süreçten çekinen Boğaziçi Üniversitesi yönetimi istenilen telifi ödedi. Fakat sonrasında çeşitli hukukçulardan alınan görüşler doğrultusunda ONK Ajans’ın bir meslek birliği olmadığı için talebinin hukuksuz olduğu, eğitim kurumlarında yapılan tiyatro faaliyetinin telife tabi olmayacağı ortaya çıktı.
2013 yılında ise aynı ajans bu sefer Yeditepe Ünversitesi Tiyatro Kulübü’nün peşine düştü. Kulübün Milan Kundera’nın Jacques ile Efendisi oyununu İBB Şehir Tiyatroları 29. Gençlik Günleri programında yer aldığı için telif talebinde bulundu ve oyunun başka nerelerde oynandığına dair bilgi talep etti.
Aynı yıl İstanbul Teknik Üniversitesi bünyesinde çalışma yürüten Taşkışla Sahnesi’nin düzenli çalıştığı Habitat Holü önce dizi çekimlerine, sergilere, kokteyllere kiralandı ardından bu mekan prefabrik sınıflar yapılacağı iddiası ile Taşkışla Sahnesi’nin elinden alındı. Taşkışla Sahnesi halen okulda boş bulduğu bir sınıfta veya koridorda çalışıyor.
2014 yılı ise yukarıda belirttiğimiz gibi İstanbul Üniversitesi’ndeki tiyatro kulüplerinin sahne mücadelesi ile başladı. Yukarıdaki tablo, üniversite kulüpleri eğitim çalışması yapmaya, oyun çıkarmaya, seyirci ile buluşmaya, turnelere gitmeye devam ettikçe sahne ve telif sorunun devam edeceğini gösteriyor. Çünkü üniversite yönetimleri ve profesyonel sanat dünyası; amatör tiyatro faaliyetini gelir getirmeyen hatta ‘‘götüren’’, akademik değeri “tartışılır”, gelip geçici hobi faaliyetleri olarak gördüğü sürece bu devam edecek. Üniversite tiyatrolarının tüm bu engelleme girişimlerine karşı alacağı tavır sezon boyunca tiyatro gündeminde olacak gibi görünüyor. Mimesis Sahne Sanatları Portali olarak bu süreçte üniversite tiyatrolarının her türlü sözüne ve çağrısına yer vereceğimizi belirtiriz.
