![]( "5eb58c28774227cd8e8eb2bff67be413")
Mimesis Haber – [Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları Brecht’in “Sezuan’ın İyi İnsanı” adlı oyunu sergilerken ONK Ajans’ın kendilerinden telif hakkı talep ettiklerini belirtmişlerdi. Sitemizde ONK Ajans’tan “Tuhaf” Talep başlığı altında bir haber yayınlandı. Bunun üzerine ONK Ajans’tan cevap geldi. ONK Ajans’ın yolladığı metni aynen yayınlıyoruz.] Boğaziçi Üniversitesi Oyuncularının “Sezuan’ın İyi İnsanı” adlı oyunu sahnediklerini öğrendiğimizde kendileri ile iletişime geçerek, izin talep etmeleri rica edilmiştir. Bütün olumlu yaklaşımlarımız sonuçsuz kalmış ve kendileri ısrarla izin almalarına gerek olmadan sahneleyebilecekleri konusunda diretmişlerdir ve maalesef kendilerini birde haklı görerek konuyu sitenize kadar taşımışlardır.
Yaptığımız tespitte Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları söz konusu oyunda bilet satışı yaparak oyunu sahnelemişlerdir. Herne adı altında olursa olsun bilet satışı yapılarak gerçekleştirilen temsillerde yaratıcı adına telif ödemesi yapılması gerekmektedir. Bu yüzden Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları ile yaptıkları tek temsil için sözleşme imzalanmıştır.
Maalesef telif hakları ülkemizde çok fazla bilinmeyen bir konu, emeğe saygının korunması için elimizden geleni yapmaya çalıştığımızdan zaman zaman yanlış anlaşılan taraf durumuna düşmekteyiz.
Konunun kamuya duyurulmasının yararlı olacağı kanısındayız. ,
Osman N. Karaca
ONK Ajans Ltd. Şti.
4 yorum
Bu açıklamada bariz olgu yanlışları var. Bilet satışı Ankara Tiyatro Festivali tarafından yapılmıştır. BÜO’nun bu satışlardan elde edilen “kâr” ile (gerçekten bu satışlar kâr amaçlı mı yoksa amatör toplulukları ağırlama masraflarını çıkarmak için bütçeye bir katkı mı), bir ilişkisi yoktur. Çünkü festivalde oynadın al bu da senin paran gibi bir durum yoktur. Bu sadece geçimlerini tiyatrodan sağlayan profesyonel topluluklar için geçerlidir.
Onk Ajans ayrıca Ankara Tiyatro Festivali’nin amatör tiyatrolara ve tabii BÜO’ya el altından para ödediğini düşünüyorsa, o zaman bunu ispat etmeli ve ona göre BÜO’yu muhatap almalıdır.
Onk Ajans “emeğe saygı” ilkesi adına, ticari veya meslekten tiyatrolar için düzenlenmiş telif ödeme yükümlülüğünü amatör bir tiyatro topluluğuna yansıtmayı başarmıştır. Böylece, okul sınırları içinde amatör, ama Ankara Tiyatro Festivali’nde profesyonel bir tiyatro imal etmek gibi bir yaklaşımın Türkiye’deki öncüsü olmuştur.
Belki de Onk Ajans “korsan tiyatro” avına çıkayım derken, yeri yurdu adresi ne yaptığı belli BÜO’yu “yakalamıştır”. Bu absürtlüğün tiyatronun neoliberal kuşatma altına alınması ve amatör tiyatronun tasfiyesini de içeren daha genel bir yaklaşımın tezahürü olduğunu fark etmek zor değil.
Tartışıldıkça konu daha iyi anlaşılacaktır. Onk Ajans ile BÜO arasında meydana gelen ihtilaf, her iki kurumu fersah fersah aşan bir çerçeveye sahiptir.
Ben ONK ile amatör tiyatrolar arasındaki husumetin daha baştan kar elde etme amacından çözülebileceğini düşünüyorum. Bununla beraber yukarıdaki yorum gerçekten önemli. ONK nasıl oluyor da bu şekilde oldu bitti yapabiliyor?
ONK Ajans sanki bir denetim makamı veya sansür bile yapabilecek kamusal gücü olan bir kurum olarak algılanıyor. Bu algı hem üniversite de hem de muhatap tiyatro kulüplerinde var. Bir gösterim için bu kadar telif ücreti tahsil etmesini başka bir şekilde yorumlayamıyorum.
ONK telif alanında çalışan herhangi bir şirkettir, o kadar!
Telif bilinmiyor, doğru… Peki ya Anayasa, Anayasal hak ve özgürlükler, bunlar biliniyor mu? Zannetmiyorum…
Aslında kolayca ulaşılabilecek kuralı hatırlatmak istiyorum:
Anayasa m.2: Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk Milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan,demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
Anayasa m.17:Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir
Anayasa m.27: Herkes, bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir.
Gelişme Hakkına İlişkin BM Bildirisi m.1: 1. Gelişme hakkı, her insanın ve bütün halkların, bütün insan haklarının
ve temel özgürlüklerin tam olarak gerçekleşeceği bir ekonomik, sosyal,
kültürel ve siyasal gelişmeye katılma, katkıda bulunma ve bundan
yararlanma hakkına sahip olması nedeniyle vazgeçilmez bir insan
hakkıdır.
Herhalde FSEK m.33, yani temsil serbestisi diye bir yasa maddesi neden düzenlenmiş artık biliyoruz.
17.12.2012 tarihinde burada yer verilen Coşkun Büktel imzalı yorum, ilgili kişi Mimesis editörlerinin de içerisinde bulunduğu bir grup tiyatrocuya dönük hakaret içeren içerikleri kendi yönetimindeki sitelerden kaldırmayı kabul etmediği için kaldırılmıştır. Muhataplarına karşı açık hakaret ve küfür dolu sözler kullanan ve bunu meşru bir hak olarak görenlerin yorum ve yazılarının Mimesis Portal’de herhangi bir şekilde yer bulması mümkün değildir. İlgili kişi konuya yönelik geçmişteki tavrının değiştiğini açıkladığında ve söz konusu içerikleri sitelerinden kaldırdığında yorum yeniden yayınlanacaktır.