Mimesis Tiyatro/Çeviri Araştırma Dergisi’nin bu sayısı bir süredir tamamlanmayı bekleyen bir dosyayla açılıyor: Dosya Ariane Mnouchkine ve Théâtre du Soleil’in 1980’lerden günümüze ulaşan serüvenini konu ediniyor. Mnouchkine ve kumpanyasının 1960’lardan 1980’lere uzanan ilk dönemi, Mimesis’i düzenli olarak izleyenlerin hatırlayacağı gibi 7 ve 8. sayılarda konu edilmişti. 14. sayıda yer alan bu kapsamlı dosya ile birlikte topluluğun hikayesi günümüze kadar ulaşmış oluyor. Dosya İstanbul Üniversitesi Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturgi Bölümü’nde doktora öğrencisi olan Özlem Hemiş Öztürk’ün ve Dokuz Eylül Üniversitesi Sahne Sanatları Bölümü doktora öğrencisi Müşerref Öztürk Çetindoğan’ın imzalarını taşıyan “Ariane Mnouchkine ve Théâtre du Soleil (1980-2003)” başlıklı bir giriş yazısıyla açılıyor. Yazı 1980’lerden yakın döneme kadar gelen süreçte topluluğun geçirdiği evreler hakkında okuyucuyu bilgilendirmeyi hedefl erken eleştirel bir çerçeve kurmayı da ihmal etmiyor. Bu yazıyı, topluluğun söz konusu dönem içerisinde ürettiği belli başlı prodüksiyonlara ilişkin çeşitli değerlendirmeler, Mnouchkine tarafından kaleme alınan “Tiyatro Doğuludur” başlıklı yazı, 1988 yılında bizzat Mnouchkine tarafından yürütülmüş bir atölyeye ilişkin notlar ve 1989 yılında Mnouchkine ile yapılmış bir söyleşi izliyor. Mimesis 14’ün ilk dosyası, Mnouchkine tarafından 2005 yılı dünya tiyatrolar günü için kaleme alınmış “İmdat” başlıklı bildirge ile kapanıyor.
Mimesis 14’te yer alan ikinci dosya “Brecht’e Yönelik Yeni Yaklaşımlar” başlığını taşıyor ve Mimesis 15’te de devam etmesi düşünülen bir dosyanın ilk bölümü olma niteliğini taşıyor. Dosyada yer alan Fırat Güllü imzalı “Genç Brecht ve Erken Dönem Oyunlarına Dönük Postmodern İlgi” başlıklı yazı bir yandan Brecht’in erken dönem oyunlarının tarihsel bir analizini yapmayı amaçlarken diğer yandan geride bıraktığımız yüzyılın son evresi içerisinde ortaya çıkan ve Brecht’i postmodern bir çerçeve içerisinde yeniden anlamlandırmaya çalışan girişimlerin eleştirel bir değerlendirmesini sunmaya çalışıyor. Bu yazıyı iki Almanya’nın birleşmesi sonrasında Batı’nın Brecht’i algılayışını sorgulamayı kendisine amaç edinen Doğu kökenli Alman Dili Profesörü Marc Silberman’ın “Postmodernleştirilmiş Bir Brecht mi?” başlıklı yazısı takip ediyor. Dosyanın Mimesis 15’te yayınlanması planlanan ikinci bölümü ise daha çok Brecht’in öğreti oyunlarını merkezine alacak ve Boal, Steinweg gibi bir yandan Brecht’ten yola çıkan, diğer yandan tiyatroya farklı bir işlev kazandırmaya çalışan uygulamacıların yaklaşımlarının Brechtyen kuram ile ilişkisini sorgulanmaya çalışacak.
Sonraki dosya ilk olarak 13. sayıda gündeme gelen bir konuyla ilgili: Tiyatro bağlamında kültürel çoğulculuk. Mimesis’in bir önceki sayısında konuyla ilgili iki panel metni yayınlanmış ve kültürel çoğulcu bir kültür ve sanat politikasının oluşumuna hizmet etmesi amacıyla tiyatro bölgesine ait kimi veriler okuyucuyla paylaşılmıştı. Bu sayının kültürel çoğulculuk dosyası ise Abdullah Arı’nın Bağcılar ilçesini tanıtan bir arkaplan yazısıyla açılıyor. Ardından iki söyleşi metni geliyor: Bağcılar’da faaliyet gösteren alternatif bir kültür merkezi olarak “Lotus ile Söyleşi” ve son dönemde özellikle dizi sektörünün ilgi odağı haline gelen Mardin’de kendi olanaklarıyla alternatif bir kültür odağı oluşturmaya çalışan Etkin Sanat Merkezi’nin kurucusu ve yönetmeni “Emrah Koyuncu ile Söyleşi”. Her iki söyleşinin de Kürt Tiyatrosu’nun içinde bulunduğu somut duruma ilişkin bazı fi kirler vereceğini umuyoruz.
Mimesis’in sonraki bölümünü aynı zamanda arşiv niteliği taşıyan iki dosya oluşturuyor. İlk dosya “Tiyatro Boğaziçi’nde Geçmiş Dönem” adını taşıyor ve Tiyatro Boğaziçi üyesi iki kadın tiyatrocunun ortak bir üretimi olarak Bir Kadın Uyanıyor adlı oyunla ilgili verileri okuyucuyla paylaşmayı amaçlıyor. Dosya’da yer alan ve oyunun ortaya çıkış sürecini, temel dramaturjik niteliklerini okuyucuyla paylaşmayı amaçlayan “Bir Kadın Uyanıyor Üzerine” başlıklı yazı aynı zamanda oyunun yazarı olan Sevilay Saral’ın imzasını taşıyor. Tek kişilik bu oyunda sahne üstü performansı yürüten Aysel Yıldırım’ın kaleme aldığı ikinci yazı ise “Bir Kadın Uyanıyor Turne Günlüğü” başlığını taşıyor. İkinci dosyanın başlığı ise “Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları’nda Geçmiş Dönem”. Dosya BÜO’nun geçtiğimiz yıl sergilediği Müfettiş prodüksiyonu ile ilgili iki yazı ile açılıyor: Nevzat Eser ve Özgür Eren imzalı “Müfettiş Dramaturji Notları” ile Ayça Günaydın ve Canan Tanır imzalı “Müfettiş Üzerine Feminist Dramaturji Notları” başlıklı yazılar. Dosyayı bu iki yazının ardından üç çeviri metni izliyor: Milton Ehre’nin “Kıyamet’in İçinden Gülmek: Gogol’ün Müfettiş’inin Mizahi Yapısı”, Jonathan Pitches’in “Meyerhold’un Anahtar Prodüksiyonu: Müfettiş” ve Jan Kott’un “Müfettiş’te Yemek Yeme ya da Müfettiş’in Yedikleri” başlıklı makaleleri.
Mimesis’in 14. sayısı “Tiyatroların Örgütlenmesi” başlıklı bir panel metni ve “Kolektif Oyunlaştırma Atölyesi” başlıklı atölye notlarıyla tamamlanıyor. 12. Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali kapsamında 24 Kasım 2007 tarihinde düzenlenen ve Orçun Masatçı (Ege Tiyatrolar Birliği Girişimi), Zafer Gecegörür (Karadeniz Özel ve Amatör Tiyatrolar Örgütlenme Girişimi Sözcüsü), Fırat Güllü (İstanbul Alternatif Tiyatrolar Platformu-Girişim) ve Özgür Başkaya’nın (Amatör Tiyatrolar Üretim Kooperatifi ) konuşmacı olarak katıldıkları “Tiyatroların Örgütlenmesi” başlıklı panelin metni, okuyucuları Türkiye’de alternatif yönelimlere sahip olma iddiasındaki çeşitli tiyatro örgütlenmelerinin son durumu hakkında bilgi sahibi yapmayı amaçlıyor. Derginin kapanış yazısı olma niteliğine sahip olan atölye notları ise, Ömer Faruk Kurhan tarafından Mimesis’in 13. sayısında “Kolektif Oyunlaştırmaya Giriş” başlıklı kuramsal yazı ile başlatılan tartışma sürecinin, doğrudan uygulamaya dönük bir örneği ile ilgili ayrıntıları sunması bağlamında önem taşıyor.
Mayıs 2008
Bu Sayıya Katkıda Bulunanlar
Abdullah Arı, Ayça Günaydın, Aysel Yıldırım, Ayşan Sönmez, Banu Karakaş, Burç İdem Dinçel, Canan Tanır, Çağıl İvak, Çiğdem Esmer, Fırat Güllü, Gülbahar Tunç, Mehmet Özveren, Metin Balay, Murat Kemaloğlu, Müşerref Öztürk Çetindoğan, Nevzat Eser, Özgür Eren, Özlem Hemiş Öztürk, Piri Kaymakçıoğlu, Sevilay Saral, Toros Öztürk, Tufan Göbekçin, Zeynep Okan