Mimesis Haber/ John DV8 Fiziksel Tiyatrosu’nun sanat yönetmeni Lloyd Newson’un yeni kelimesi-kelimesine dans-tiyatro çalışması. Gösteri Newson’un 50 erkek ile yaptığı aşk ve seks üzerine röportajlara dayanıyor. Bu erkeklerden birisinin ismi ise John.
John ile yapılan röportaj ile proje yön değiştiriyor ve John’un hikâyesi merkeze alınıyor. Suç, uyuşturucu ve hayatta kalma mücadelesi John’u beklenmedik bir yerde diğerleri ile buluşturuyor.
The Telegraph’dan Sarah Crompton LLoyd Newson’un gösterisinde, kelimesi kelimesine tiyatro ile dolambaçlı, metaforik hareketin birleşimini cesurca, kapsayıcı ve tamamen orijinal buluyor. Kelimeler harekete bir amaç veriyor; hareket kelimeleri duygusallık veya didaktiklikten uzaklaştırıyor. Gerçek hayattan alınan öyküler hareket ve sözler ile birleşerek yoğun bir deneyime dönüşüyor.
“75 dakikalık bu parçanın daha ilk saniyelerinde kendinizi korku içinde buluyorsunuz. Anna Fleischie’nin dönen sahnesinde, Gareth Fry’ın müzikleri eşliğinde, John’un yaşamının ilk döneminden şiddetli babası ve bunalımlı hırsız annesi ile ilgili hızlı sahneler görüyoruz: erkek kardeş yatağa bağlanmış ve kanayana kadar kırbaçlanmış; anne saldırıya uğramış, bebek bakıcısına tecavüz edilmiş; çocuklar sanki dükkandan üniforma çalacak aptallar gibi dizilmiş.
Ama asıl olarak kelimelere bu gücü veren hareket ve imajlar ve sizi başka bir zaman önemsemeyeceğiniz bir hayatı anlamaya zorluyor. John ve kardeşi eroin bağımlısı olduklarında dansçılar cıvık, lastik bacaklı ve kemiksizleşiyor ve ayakta bile duramıyorlar. John başka bir arkadaşının felaketli ölümünü anlatırken, bedeni ağrı nöbetleriyle kasılıp açılıyor. Hayatını bir düzene sokmaya karar verdiğinde sanki ayakları mıknatısla yere yapışmış gibi sabit duruyor, normal olduğunu gördüğü rüyalarını anlatırken havada yüzer gibi kopup hareket ediyor. Hapiste egzersiz rutini onu siyah duvarların ötesine fırlatıyor. Adalet sistemindeki figürler oyuncak bebekler gibi dönüşler yapıyorlar.”
The Independent’ta Hugh Montgomery, gösteriyi Lloyd Newson’un daha önceki gösterisi Bunun Hakkında Konuşabilir Miyiz? [Can We Talk About This?] gibi etkileyici bulduğunu belirtiyor. Diğer gösterilerinde olduğu gibi provokatif üslubunu devam ettirdiği görüşünde.
Gey saunasının zengin bir hikaye kaynağı olabileceğini düşünen Newson saunaya gelenler ile röportajlar yapmaya başlamış. 52 yaşındaki John’un hikayesi ni merkeze alana gösteri hakkında, Montgomery, Newson’ın aksine gösterinin sadece kişisel olmadığını düşünüyor, politik bir çağrışımının olduğunu belirtiyor. John’un dürüstlüğü, aklına geleni açıkça söylemesi günümüz orta sınıfı kültürüne ters. Bir madenci çocuğu olan Newson da sanat dünyasına uyum sağlayamıyor. Hazırladığı sert gösterilere rağmen Newson gayet sakin ve duyarlı. Ama John gösterisinin sadece “bir gey gösterisi” olarak kategorize edilmesi Newson’u rahatsız ediyor: “gey olmak ile ilgili olmayan bir çok mesele var gösteride” .
Montgomery, Newson’ın sonraki gösterilerinde de tabuları tartışacağını tahmin edebileceğimizi belirterek, Newson’un aklındaki konunun ötenazi olduğunu açığa vuruyor.
The Guardian’dan Alfred Hickling, John’u DV8’in önceki gösterilerine göre daha aşırı buluyor: İlk dört dakikada seyircinin sadistik şiddet, tecavüz, ensest ve aşırı dozdan ölüm ile karşı karşıya kalması…
Önceki çalışmaları; Bunun Hakkında Konuşabilir Miyiz?’de militan İslam’ı ve Seninle Düz Olmak Gerekirse’de [To Be Straight with You] dinsel homofobiyi konu edinen Newson’un John‘unda da her ne kadar tema karanlık olsa da DV8 bir şekilde bir mizahi yanı da barındırabiliyor. Ve Newson son dönemde üzerine yoğunlaştığı kelimelerin gücü ile hareketin gücünü yeniden birleştirme misyonuna devam ediyor. Newson dansçıların kanatlar takıp dilsiz numarası yapmasını hiçbir zaman anlamadığını söylüyor. Eski arkadaşı ve yol arkadaşı Nigel Charnock’un “Dansettiğimde, her zaman kafamda kendi kendime konuşurum ” dediğini hatırlatıyor.
DV8’in diğer kurucusu, Nigel Charnock, iki yıl önce 52 yaşında mide kanserinden vefat etmişti ve Newson onun hakkında konulurken gözyaşlarını tutamıyor. Hickling bu gösteride Newson’un arkadaşının yasının izlerini bu gösteride hissettiğini belirtiyor.
Newson eleştiri yazıları ve sosyal medyadaki yorumları dikkate almıyor. Asıl önem verdiği görüş bir kişiye ait. Ama John henüz gösteriyi seyretmemiş.
Gökhan Gökçen / Mimesis
