Tiyatro Demsal sezon yolculuğunu yeni tamamlayan Türkiye Tiyatrosu’na büyük umutlarla giriş yaptı. Turgay Nar’ın ünlü ‘Çöplük’ oyununu, Kürtçe ‘Sergo’ adıyla sahnelere aktaran grup, demokrasi kavramının yerini almak isteyen kötü düşüncelere inat sanatsal değişime ön ayak oluyor. MKM, Teatra Jiyana Nû, Teatra Avesta, DestAr Tiyatro gibi Kürtçe Tiyatro’nun Türkiye’deki temsilcilerine bir yenisini ekleyen Tiyatro Demsal, profesyonel anlamda tiyatromuza büyük zenginlikler sunacağını ‘Çöplük’ ile kanıtladı.
Oyunda güzeller güzeli Aymelek, ağabeyi Haço ve amcaoğlu İsrafil ile bir çöplükte yaşamını sürdürmektedir. Haço, Aymelek’i yaşadıkları çöplükten kurtarıp güzel bir gelin olarak mutlu etmek ister. İsrafil ise kokuşmuş düzenin temsilcisi konumunda, Aymelek’e tecavüz edecek kadar ahlak yoksunu kişidir. İnsanca bir yaşam için mücadele eden kişilerin hayat öyküsü, ruhunu çöplüğe teslim eden İsrafil yüzünden son bulur.
Aymelek, İsrafil ve Haço arasında geçen öyküyü irdelediğimiz zaman, batıl inançların din motifi üzerinden insanlara ne denli baskılar yaptığını anlıyoruz. Dinin acıları dindiren bir afyon olduğuna işaret eden Marx, bir nevi oyunun felsefesini oluşturmuş. Turgay Nar Hıristiyanlık inancından Müslümanlığa uzanan bir evreyi günümüz dünyasına kadar getirmiş. Özellikle de İsrafil’in Haço’yu kandırmak için Aymelek’in ruhuna yılan girdi demesi ve bunu dinsel birtakım olaylarla süslemesi yazılanı destekliyor. Hamile kalan bir kızın içine giren yılanı çıkarmak için çarmıha gerilmesi ise gerçeklerle yüzleşmek istemeyen insanların kendilerini kandırmalarını ifade ediyor. Haço yaşadığı acıyı, İsrafil’in de kandırmasıyla, dinin üzerine yüklüyor. Ama Aymelek’in içindeki yılan çıkmayınca gerçekle yüzleşmek zorunda kalıyor. Grubun sosyal temalı bir konudan yola çıkarak Kürtçe Tiyatro’yu evrensel bir konuma götürmesi yerinde bir düşünce olmuş. Anlatıda geçenler Türkiye’de yaşayan halkların ortak kaderini oluşturuyor.
Çöpler içinde hayatını sürdüren üç insanın yaşadıkları sistemi kabullenişleri, zengin insanların artıklarında aradıkları hayalleri ve geleceğe dair umutsuz beklentileri konudaki önemli soysal vurgular olarak karşımıza çıkıyor. Karakterleri günümüz dünyasına göre şekillendirirsek; Haço, bilinçsiz biçimde sisteme boyun eğen halkı; İsrafil, halkın cahilliğinden faydalanıp sömürü düzeni kuran kapitalizmi; Aymelek, kirlenmemiş insanlığın onurunu temsil ediyor.
Erdal Ceviz’in yönettiği oyunda İsmail Yıldız, Rojbin Elban ve İhsan Gümüşten sahne performanslarıyla göz dolduruyorlar. Rojbin Elbal’ın Aymelek yorumu üzerinde ciddi şekilde durulmalı. Mükemmel sahne performansı gösteren Elbal, çarmıha gerildiği bölümde oyunun mihenk taşı olduğunu kanıtlıyor. İsmail Yıldız’ın mimiklerini kontrol etmesi gerekli. İhsan Gümüşten oynadığı kirli role uygun performansını arttırmalı.
Turgay Nar ‘Çöplük’ oyununda dünyanın içinden geçtiği karanlık dönemi resmetmiş. Toplumun en alt tabakasında hayatta kalma mücadelesi veren üç karakter insanlığın tiyatro sahnesine yansımış hali. Ve Türkiye gerçeğinin önemli bir kesiti. Kürtçe dilinde ve mükemmel bir profesyonellikte seyirci karşısına geçen Tiyatro Demsal’i mutlaka izleyin.
