Mimesis Çeviri / Komünist eserlerden çizgi romana kadar binlerce kitap yasak listesinden çıkıyor.
AFP. 5 Ocak 2013, , Çeviri: Mustafa Yıldız
Komunist Manifesto, Karl Marx ve Friedrich Engels. İstabul’da bir kitabevinde. 5 Ocak 2012 (AFP, Bülent Kılıç)
(Not: Metinde geçen Türkçe’den İngilizce’ye çevrilmiş bazı ifadelerin orijinaline ulaşılamadığı için İngilizce’den Türkçe’ye tekrar çevrilmiştir.)
Haziran ayında TBMM’de onaylanan yasa tasarısına göre herhangi bir yayının satış ve dağıtımını engellemek üzere 2012 yılından önce alınmış kararlar herhangi bir mahkemenin kararı altı ay içinde onaylamaması halinde geçersiz olacak.
Türkiye Yazarlar Birliği başkanı Metin Celal Zeynioğlu’nun AFP’ye (Agence France-Presse, Fransız Basın Ajansı -r.n.) belirttiği üzere verilen süre Cumartesi günü sona erdi ve hukuki bir karar tespit edilmedi.
Savcı Kursat Kayral ise AFP’ye “Ankara tarafından konan tüm yasaklar 5 Haziran itibariyle geçersiz kalacak.” dedi.
Kayral geçtiğimiz ay kendi yetki alanı içinde yasaklar hükümsüz kalana kadar bekleyeceğini belirmişti, böylece sadece o bölgede 453 kitap ve 645 dergiye konan yasak kalktı.
Yasaklı kitaplar arasında Karl Marks ve Friedrich Engels’in “Komünist Manifesto”sun’dan Sovyet diktatörü Joseph Stalin’in ve Rusya’nın devrimci lideri Vladimir Lenin’in yazılarına kadar birçok komünist eser de mevcut.
Bunun dışında bir çizgi roman, atlas, Türkiye’de insan hakları üzerine bir rapor ve Kürtler üzerine bir deneme de yasaklılar arasında.
Ancak Kayral’ın yetki alanı içindeki kitaplar yasaklılar listesinin yalnızca ufak bir kısmını oluşturuyor. Zeynioğlu’nun Adalet Bakanlığı’ndan edindiği bilgiye göre toplam listede 23.000’e varan sayıda eser var. Bakanlık bu rakamı henüz onaylamadı çünkü Zeynioğlu’na göre asıl rakamı belirlemek çok zor.
Zeynioğlu, “Bu yasaklar merkezi bir şekilde konmadı, farklı kurumlarca farklı şehirlerde farklı zamanlarda yürürlüğe girdiler… Ayrıca birçok yasak da yıllar geçtikçe unutuldu ve yayıncılar bu kitapları basmaya devam ettiler.”
Örneğin 1963’te Moskova’da ölen şair Nazım Hikmet’in bütün eserleri, yasağa rağmen kütüphane raflarını çoktan doldurdu bile.
Demek oluyor ki bu, büyük oranda sembolik bir reform, birçokları ise Türkiye devleti içinde gerçek bir değişimi yansıtıp yansıtmadığı konusunda şüpheli.
Ayrıntı Yayınları eski koordinatörü Ömer Faruk, “Zihniyet değişmedi, baştakiler doğru bildiklerini okumaya devam edecekler.” dedi.
Faruk, yayınladığı kitaplardan birinin olan Marquis de Sade’ın “Yatak Odasında Felsefe” adlı erotik kitabının başına gelenleri anlattı.
Kitap, ahlaka aykırı bulunup yasaklanmış ancak temyiz mahkemesi kararı feshetmişti. Faruk, yasağın kaldırılmasına rağmen kitaba hala el koyulduğunu belirtiyor.
Değişim konusundaki şüphecilik, İslamî kökenli AKP’nin ifade özgürlüğü meselesindeki siciline bakıldığında çok da haksız görünmüyor.
Gazetecileri Koruma Komitesi’ne göre geçtiğimiz ay Türkiye’de çoğunluğu Kürtlerden oluşmak üzere 49 gazeteci parmaklıklar arkasındaydı. Bu rakam, bugüne kadarki en yüksek rakamı işaret ediyor.
Geçen Kasım ayında Başbakan Erdoğan, tarihî ve İslamî değerlere ters düştüğü için bir dizinin (“Muhteşem Yüzyıl”- ç.n) yönetmelerine bizzat azar kaymış, halkın değerleriyle oynayanlara derslerini vermek gerektiğini söylemişti.
Tüm çekincelerine rağmen yasakların hükümsüz kalmasının yine de somut bir sonuç yaratacağını belirten Zeynioğlu, “Gösterilerde tutuklanan birçok öğrenci hapiste çünkü üzerlerinde yasaklı kitap bulundurmakla suçlanıyorlar… Artık bu bahane kullanılamayacak.” dedi.
