Mimesis Çeviri / Büyük kariyer planları yapan genç güzel sanatlar öğrencilerinin hayalleri bütçe kesintisinden sonra suya düşeceğe benziyor.
BBC. 6 Eylül 2012, Çeviri: Mesadet Sözmen
AB’nin bütçe hedeflerini karşılayabilmek için Hollanda hükümeti harcamalarda büyük kesintilere gitti. En çok zayiat veren alanlardan biri de kültür ve sanat.
Binden fazla seyirci büyük bir çadırda Amsterdam’dan gelen tango dansçılarını sessizlik içinde dikkatle izliyorlar. Bu organizasyon eskiden devlet teşviki olarak 3 milyon euro alıyordu. Ancak yapılan son kesintilerden sonra International Danstheater devlet desteğinin yüzde yüzünü kaybetmiş durumda.
Topluluğun yönetmeni Sophie Lambo bir hayli hayal kırıklığına uğramış halde; bu kesintilerin kendileri için ne kadar yıkıcı olduğunu söylüyor; ancak yine de topluluğun ayakta kalabilmesinin yollarını arıyor.
“Acı olan şu ki; bu değişikliği yapmadan önce bu parayı hak ettiğimizi gösterebilmemiz için bize daha fazla zaman vereceklerine söz vermişlerdi; şimdiyse ülkedeki politik durumdan dolayı fişimizi çektiler” diyor.
Topluluk Mannen Van De Tango gösterisinin ilk temsilini Lowlands müzik festivalinde yapıyor. Bu, sanat dostu yeni tüketicilerle buluşma stratejilerinin bir parçası. Devlet teşvikinin yokluğunda, ayakta kalabilmek için çok daha fazla talep görmek zorundalar.
Ciddi Tehdit
Hollanda’daki sanat kuruluşları uzun yıllardır devletten büyük destek alıyorlardı. Festivali izleyen kalabalık sıkı bütçe kesintisinin kültürlerini yok edeceğinden korktuğunu söylüyor.
İçlerinden biri “Bu olanlara inanamıyorum. Bir ülke sadece ekonomi ve politikaya değil kültüre de ihtiyaç duyar- ülke olabilmek için bütün bu unsurlara sahip olmanız gerekir. Bir yandan bunu anlıyorum çünkü ülkede kriz var ancak diğer yandan bu inanılmaz, bunu bir şekilde halletmeliler” diyor.
Hollanda’nın 800 milyon euroluk kültür bütçesi yüzde 25 kesintiye uğradı. Bayan Lambo ileride Hollanda halkının daha geniş bir kesiminin bundan etkileneceğini düşünüyor.
“Bir yerden bir şeyi kestiğinizde, mesela sanattan kesinti yaptığınızda, geriye kalan koca bir eğlence sektörü de -restoranlar, barlar, cafeler- bunun etkilerini hissedecektir. Birçok insan işini kaybedecek ve halkın ödeyeceği bedel, yaptığınız kesintiden çok daha fazla olacak” diyor.
Amsterdam’ın başlıca sanat bölgelerinin birinde, dış cephesi gelecek prodüksiyonların afişleriyle dolu bir bina: Burası prestijli Amsterdam Güzel Sanatlar Fakültesi’nin binası. Bu okulun öğrencilerini hayalini kurdukları oyunları oynayabilmek için daha az fon bulabilecekleri zor bir gelecek bekliyor.
Okul yöneticisi Jet de Ranitz gelecek kuşakların daha fazla zorluk çekeceğini düşünüyor. “Kaynaklarını genç yeteneklerin gelişimine ayırmış kurumlar kapanmak zorunda kalacaklar; dolayısıyla bu durum en çok yeni nesilleri etkileyecek” diyor.
Solcu hobileri
Hollanda hükümeti, AB üyesi ülkeler tarafından imzalanan ve Brüksel tarafından dayatılan hedefleri yakalamanın yollarını arıyor.
Kültür Bakanı Halbe Ziljstra, hükümetin hemşire ve polisler karşısında sanatçılara ayrıcalık yapması durumunda, bunun büyük çapta protestolara neden olacağını söylemişti. Mark Rutte başkanlığındaki eski merkez sağ hükümetin sanata olan sempatisi ise yok denecek kadar azdı.
Desteğini koalisyona veren popülist Özgürlük Partisi ise sanatı ‘solcu hobisi’ olarak tanımladı. Bu deyiş çok popüler oldu ve Hollanda halkının sanata bakış açısına oldukça zarar verdi.
Kültür Bakanı Halbe Ziljstra ise seçimlerden dolayı bütçe kesintisini konuşamayacak kadar meşgul olduğunu belirtti.
Birkaç ay önce kendisi bana hükümetin 16 milyon euroluk tasarruf yapması gerektiğini ve sanat yönelik teşviklerin kesinti yapılacak en tercih edilebilir seçenek olduğunu söylemişti. Röportaj sırasında Ziljstra eğer devlet polisler veya hemşireler yerine sanatçıları tercih ederse ülkede büyük yaygara kopacağını düşündüklerini de ekledi.
Ancak Jet de Ranitz bunu diyenlerin sanatın bir ülkenin ekonomisini canlandırmadaki rolünü fark etmediğini iddia ediyor.
De Renitz “Avrupa’nın geleceği için yaratıcılık ve yenilikçilik çok önemli bir yerde duruyor, çünkü fabrikalarımızın çoğu başka ülkelere taşındı. Eğer gelecekte dayanıklı bir toplum olmak ve bugünkü krizden çıkmak istiyorsak sanat çözümün bir parçası olmalı” diyor.
Meclise kısa bir mesafe uzaklıkta neşeli kalabalık Haagse UIT festivali için toplanmış, sanat sezonunun resmen açılışını müjdeliyor.
Derme çatma beyaz çadır part-time rock yapan grubu yaklaşan sağanaktan koruyor. Ve müzik şimdilik devam ediyor.