[Duygu Demirdağ’ın, İstanbul Halk Tiyatrosu’nun yeni oyunu, ‘Bezirgan’ın son provasında ekip ile yaptığı ve Cnn Türk’te yayınlanan röportajın bir bölümünü paylaşıyoruz.]
…
Bezirgan Moliere’in “Tartuffe” oyununun uyarlaması… Özetle, Tartuffe, “akil adam” rolüyle bir burjuvanın evine kapağı atmış bir din tacirinin serüvenlerini anlatıyor.
Hikaye ticaretin insanlıkla yaşıt tarihi olunca, özet kifayetsiz kalıyor.
Bu yüzden,”Tartuffe, aslında sadece inanç tüccarlığını değil tüm duyguların tüccarlığını anlatıyor. Dünyada insanın ruhuna bağlı her ideoloji aynı zamanda çok güzel bir ticaret malzemesi.” diyor oyunda hem bezirganı hem de masum dindarı oynayan Cem Davran…
Bezirgan, bugünün, bu ülkenin tüccarlarını mı anlatıyor?
Şebnem Bozoklu’ya göre, yaptıkları zamansız bir uyarlama. Moliere’in söylediği sözün uzağına düşmüyorlar ama “bize yakın” olan kısmın dozunu arttırıyorlar.
Bunu, Erkan Can’ın kelimeleriyle ” kırmadan dökmeden” yapıyorlar. Kimseyi hedef almıyor ama oyundan herkesin payına düşeni alacağına inanıyorlar.
Bahtiyar Engin, “Bu oyun kalpten inanan dindar insanların da oyunudur. ‘Gerçek dindarlarla sahtekarları, dini rant kaynağı görenleri ayırt edin’ diyerek dindarları koruyan bir oyundur” diyor.
İnançlı, inançsız ayrımını adamın gözünün ferinden anladığına düşünenlere de, “Kavramlara isimler vererek oluşturduğumuz dili konuşuyor olmamız o dili anlıyor ve yaşıyor olduğumuz anlamına gelir mi?” diye soruyor.
Bu maskeli balo…
Maskeler oyunun önemli elemanları. Herkes maske takıyor. Çünkü çok maske var! Bu sebeptendir ki Bezirgan seyirciye, “Yüze de maskeye de aynı saygıyı mı göstereceksiniz?” diye soruyor. Cevabı seyirciye bırakıyorlar ama kendi maskeli balo imtihanları unutmuyorlar:
Cem Davran, “Üniversite öğrencisiyken benim masamda şu söz dururdu: “Herkes en az iki yüzlüdür.” Bugünün Türkiye’sinde hepimiz maskeliyiz. En büyük sorunumuz sahteyle sahiciyi ayırt edememek. Arkadaşın da politikacının da sanatçının da sahte ve sahicisini ayırt edemiyoruz.” diyor.
Şebnem Bozoklu, artık daha az şaşırıyor maskelilere…
Erkan Can, daha kalender: “Tespit edersen ne mutlu, ama maskeleri anlamak çok zor” diyor.
Yıldıray Şahinler, oyunda sadece Bezirgan’ın maskesi olmadığını söylüyor. Çünkü onun bir maskeye ihtiyacı yok!
…
