Mimesis Haber / [Gökhan Tunç’un sineyatroyu anlattığı yazıyı paylaşıyoruz] Sineyatro sinema ile tiyatronun tam anlamıyla iç içe geçmiş halidir. Sineyatronun sineması izlenmezse tiyatro, tiyatrosu izlenmezse sineması her halükarda yarım kalır. Yani kısaca sineyatro, sinema perdesinde eksik kalmış bir noktanın tiyatro sahnesinde anlatılmasıdır. Eksik kalan noktayı sinema seyircisi merak edecek ve potansiyel tiyatro izleyicisi olacaktır.
Sineyatronun daha iyi anlaşılması için örnekler vermek istiyorum.
Örnek Sahne-1
Kan davalı iki adamdan biri kan davalısını kovalamaktadır. Kovalayan adam tam bir psikopattır ve öldürmeden önce diğer adamla kedinin fareyle oynaması gibi oynar. Tarla başının dar sokaklarında kovalamaca yaşarlar. Silik, ezik ve korku dolu karakterimiz hangi yola sapsa karşısına psikopat kan davalısı çıkar. Silik karakter, çıkmaz sokaklardan birine girdiği zaman kapana kısıldığını düşünür ve korkuyla mavi kapılı bir evin kapısını çalar. Evde ki adamın kapıyı açmasıyla birlikte silik karakter kendini içeri atar.
Sadece evin içindeki karakterleri, kostümleri ve evin dekorunu seyirci sinema perdesinde görür. Silik karakter, aynı dakika içerisinde sinema perdesinde o mavi kapıdan gözü kara ve cesaretli bir hal almış olarak çıkar. Cesur adımlarla celladına doğru onunla savaşmak için yürümeye başlar.
Soru:
Peki o evde ne olmuştur da karakterimizde tüm filmi etkileyecek yüz seksen derece bir duygu dönüşümü yaşanmıştır?
Cevap:
O evde tüm yaşananlar, Tiyatromuzda.
Örnek Sahne-2
Ağrı dağının eteğinde suyu bol toprağı bereketli bir köyde yaşar Şivan. Ekmeğini taştan çıkartır. Karısı Zeyno. Büyük aşkı. Komşu köylerden birinden kaçırmış Şivan Zeyno’yu. Kış gelmiş. Şivanın her şeyi tastamam tek sorun Zeyno hamile. Zeyno’nun ağabeyleri Şivan’ı arar. Şivan biryere çıkamaz köyünden gayrı. Onu vururlar. Zeyno hamile. Etraf kar boran fırtına. Gecenin sessizliğini Zeyno’nun çığlıkları bozmakta. Sevdiği gözünün önünde bitmekte. Şivan karar vermeli ve komşu köyden ebe getirmeli. Zeyno tehlikenin farkında. Gitmemesi için Şivan’a yalvarır. Şivan kararsız, bir yanda Zeyno’nun ağabeyleri diğer yanda Zeyno ve daha doğmamış çocuğu.
Zeyno-(Kan ter içinde) Gitme Şivan.
Şivan- Gitmeliyim Zeynom sana derman getirmeliyim.
Zeyno- Benim dermanım sensin. Gitme Şivan.
Şivan- Çocuğumuz için Zeynom. Gitmeliyim.
Zeyno- Gitme Şivan.
Şivan gider. Ebe’ye haber verir fakat Zeyno’nun ağabeyleri tarafından öldürülür.
Soru:
Ya Şivan gitmeseydi? (Sinema filmin de üzerinde en çok durulan nokta)
Cevap:
Tiyatromuzda. (Tiyatro oyununun ismide ‘ Ya Şivan gitmeseydi?’ olabilir)
İki tane örnek gördük ve bunlar gibi birçok versiyon Sineyatro için çoğaltılabilir.
Sineyatronun filmine veya oyununa giden seyirci bunun bir Sineyatro projesi olduğunu bilecek ve o psikolojiyle filmi veya oyunu izleyecektir. Anlam bütünlüğü birbiri içine girmiş öyle bir sinema senaryosu ve tiyatro oyunu yazılacaktır ki seyirci merakından her ikisine de gitmek zorunda kalacaktır. Sineyatro’nun en önemli silahı meraktır. Sinema perdesinde bir şeyler yarım kalacağından tiyatro oyununu seyirci görmek isteyecektir. Bu aynı zaman da korsanla mücadeleye de yarayacaktır. Sineyatro’nun orijinal dvd sinde hem hem film hem tiyatro oyunu bulunacaktır. Bu projenin kamuoyunca taktir görmesi halinde artık tiyatro oyunları ‘Acaba bu hangi filmin tiyatrosu’ diye anılabilir. Sineyatro üniversitelerin sinema ve tiyatro bölümünde oyunculuk veya yazarlık okuyan binlerce gence çalışma alanı yaratacak, tiyatro ve sinemaya sanatına yeni bir soluk getirilecektir.
