Metin Boran
Devlet Tiyatrosu ve Şehir Tiyatroları üzerinde kara bulutlar dolaşırken, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfının (İKSV) öncülüğünde düzenlenen 18. Uluslararası Tiyatro Festivali tüm hızıyla devam ediyor. Bu yıl Özgürlükler-Sorgulamalar teması ile hazırlanan festivalin açılışı 9 Mayısta Lütfi Kırdar Kongre Merkezinde yapıldı. Gecede Dostlar Tiyatrosu Genco Erkal’ın Nâzım Hikmet, Aziz Nesin ve Bertolt Brecht’in şiir ve metinlerinden oluşturduğu Nâzım ile Brecht-Biraz da Aziz Nesin adlı müzikli gösteri beğeni ile izlendi. Açılış programında ayrıca tiyatro kuramcısı, araştırmacı, tiyatro ve akademinin yüz akı Prof. Sevda Şener ve Prof. Özdemir Nutku, Yönetmen Başar Sabuncu ve 1 Mayıs günü yitirdiğimiz oyuncu Cüneyt Türel’e Onur Ödülü verildi.
12 Mayısta Kutluğ Ataman’ın Sılsel “Türkiye’ye yazılmış mektuplar” adlı performansı ile açılışı yapılan festival 5 Haziran tarihine kadar devam edecek. Festivale bu yıl Almanya, İngiltere, Hollanda, Fransa ve İsviçre’den olmak üzere 5 misafir topluluk katılıyor. İstanbul’dan ise 40’a yakın tiyatro yaklaşık 80 gösteri yapacak. Bu topluluklar arasında en dikkat çekici ise Almanya’nın en prestijli tiyatrosu olan Berlin Schaubühne’nin çarpıcı Hamlet yorumu oldu. Rejisör Thomas Ostermeier’in yorumu ile sahneye taşınan oyun yoğun ilgi ile izlendi. İKSV ayrıca Thomas Ostermeier’e gösterim sonrası Onur Ödülü verdi. Festival programında ayrıca Fransa’dan iki koreografın Yunan mitolojisinin önemli figürlerinden Orfeo üzerine dans ve video çalışması ile kurguladıkları çalışmaları var. Diğer yandan İngiltere’de önemli çalışmalara imza atmış olan Oyuncu Kathryn Hunter Franz Kafka’nın “Bir Akademi İçin Bir Rapor” adlı öyküsünden oluşturduğu Kafka’nın Maymunu adlı gösteri ile katılıyor. Festivalin önemli yapımlarından birisi de Eugene Ionesco’nun daha önce Türkiye’de de sahnelenmiş olan politik bir sorgulama içeren oyunu Gergedan, Fransız Yönetmen Emmanuel de Marcy-Motta’ın yorumu ile sahneleniyor.
Festivalin bu yılki programında yer alan yerli yapımlar genel olarak demokrasi, insan hakları, özgürlükler, şiddet, savaş ve göç olgularını sorgulayan oyunlardan oluşuyor. Bu bağlamda Tiyatro Pera, Nesrin Kazankaya’nın yazdığı ve aynı zamanda yönettiği “Ah Smyrnam, Güzel İzmirim” adlı oyunla 1923 yılında yaşanan mübadele sürecinden sonra yaşananları anlatıyor. Oyun Atölyesi, Shakespeare’in Antonius ve Cleopatra oyununu, Kenter Tiyatrosu, Aşk Mektupları ve Yıldız Kenter’in oynadığı Kraliçe Lear adlı oyunlarını sahneliyor. Dostlar Tiyatrosu, Ben Bertolt Brecht, Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu’nun Metin Göksel tarafından yönetilen yeni oyunu Karşılaşmalar, Tiyatro Oyunbaz, Tom Stoppard’ın Rozencrantz ve Guildenstern Öldüler adlı oyunları ile programda yer alıyorlar. Festivalde izleyeceğimiz bir başka yeni oyun ise Ve Diğer Şeyler Topluluğu’nun Yeşim Özsoy Gulan’ın yazdığı Yola Çıktığım Gün Sakin Serin Bir Sabahtı adlı insanın özgürlük arayışını anlatan bir oyunu.
Festivale bu yıl ilk defa katılan Diyarbakır Şehir Tiyatrosu, Celal Mordeniz’in yönetmenliğini üstlendiği Antigone’yi sahneleyecek. Oyun 25 Mayıs günü Haldun Taner Sahnesi’nde izlenebilir.
İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı, program içeriği; değerli tiyatro insanı Prof. Dikmen Gürün tarafından hazırlanan festival ile tiyatro ve gösterim sanatlarını bir kez daha kamusal alana çıkararak tiyatro üzerindeki baskı ve saldırı girişimine dikkat çekerek duyarlı ve sorumlu bir duruş sergiliyor.
