CHP İstanbul Milletvekili Sabahat Akkiraz, sanatçıların sosyal güvenlik hakları için kanun teklifi verdi
Akkiray’ın TBMM Başkanlığına sunduğu kanun teklifi, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na yeni maddeler ekliyor.
Teklife göre, kendi adına ve hesabına çalışan ulusal, uluslararası düzeyde film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları, müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün sanat kollarında istihdam edilenler, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndan yararlanacak.
Bu kanundan yararlanacak sanatçıların kapsamı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve üniversitelerin konservatuvar bölümü öğretim üyeleri tarafından oluşturulacak kurulca belirlenecek.
Önceki hizmet borçlanma kanunlarına göre borçlandırılmış hizmetler ile bu teklife göre borçlandırılacak hizmetlerin toplamı 20 yılı geçemeyecek.
Sanatçıların ödeyeceği prim tutarı; her yıl belirlenen 16 yaşından büyükler için ödenen asgari ücret prim tutarından aşağı, kıdem tazminata esas tavan ücret miktarından fazla olamayacak. Ödenecek primin 3’te 1’i sanatçı tarafından 3’te 2’si genel bütçeden karşılanacak.
Sanatçılar 18 yaşını doldurduktan sonraki çalışma sürelerini, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren 1 yıl içinde ödemeleri şartıyla borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılacak.
Teklifin gerekçesinde, değişik tarihlerde yürürlüğe konulan sosyal güvenlik yasalarıyla, belirli ölçüde de olsa bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses sanatçıları, müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşıları içine alan bütün sanat kollarında çalışanlar, düşünür ve yazarların, hizmet borçlanma yasalarıyla sigortasız geçen hizmetlerinin borçlandırılmasına olanak sağlandığı anımsatıldı.
Ancak sürekli olarak belli bir işverene bağlı olmaksızın çok uzun yıllar boyunca birçok işveren tarafından çok kısa sürelerle çalıştırılan veya kendi adına ve hesabına çalışan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları, müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında istihdam edilenlerin, çıkarılan bu sosyal güvenlik yasalarından yararlanamadığı belirtildi.
Gerekçede şunlar kaydedildi:
“Bu sanatçılarımızın pek çoğu, yasa kapsamında olmalarına rağmen çalışma koşullarından kaynaklanan nedenlerle fiilen sosyal güvenlik kapsamı dışında kalmaktadır. Yasaların çoğunluğunun süreli yasalar olması nedeniyle sanatçılarımızın pek çoğu daha önce çıkarılan hizmet borçlanma yasalarından da yararlanamamışlardır.
Anayasamızın ’Sanatın ve Sanatçının Korunması’ başlıklı hükmüne göre devlet sanat faaliyetlerini ve sanatçıyı korur. Sanat eserlerinin ve sanatçının korunması, değerlendirilmesi, desteklenmesi ve sanat sevgisinin yayılması için gerekli tedbirleri alır’ denilmektedir. Anayasamızın bu açık hükmü gereği, toplumumuzun sosyal ve kültürel gelişimine çok önemli katkıları bulunan sanatçılarımızın, yaşamlarını sanatçı kimliğine ve insan onuruna yakışır şekilde sürdürmelerine, belirli süreler çalışmalarının karşılığında da gelecek endişesi taşımadan rahat bir emeklilik dönemi geçirmelerine olanak sağlanması toplumun sanatçılara olan bir vefa borcu olduğu da göz önünde tutularak bu kanun teklifinin ivedilikle ve öncelikle kanunlaştırılması zorunluluğu ortadadır.”
