İhsan Ata
Tiyatro Artı’nın son projesi Çok Hücreli Bölünen geçtiğimiz günlerde Mekân Artı’da galasını yaptı. Ufuk Tan Altunkaya’nın yazdığı oyun, günlük yaşantımızda var olan gerçeklerin komik bir dille sahneye aktarılmasını içeriyor. Çemberin içinde olmasına karşın çemberin dışından bakan bir gözle sistemi eleştirerek tam anlamıyla komedinin özünü yakalayan oyunun proje koordinasyonu Didem Kaplan’a, afiş tasarımı ise Erda Gümüş’e ait. Oyunun sunum ve performansında ise cesareti, özgüveni ve komedi algısındaki yaratıcılığıyla Aybike Esin Tumluer var.
Ufuk Tan Altunkaya’nın yazdığı oyun bir sistem eleştirisinden oluşuyor. Altunkaya, işe özeleştiri yaparak başlıyor. Alternatif tiyatro yapmasına karşın alternatif tiyatroya yaklaşımıyla seyirciyi can evinden vuruyor. Haliyle ironik yaklaşımıyla oyunun daha gerçekçi bir zemine oturmasına imkân sağlıyor.
Burada bir parantez açalım ve alternatif tiyatro kavramı üzerinde biraz duralım. Özdemir Hocanın alternatif tiyatro kavramına dair görüşleri şöyle: “Son on-on beş yıldır ülkemizdeki değişim ve geçiş dönemi çalkantıları, egemen kültüre karşı yalnızca yeni bir kültür anlayışına ivme kazandırmakla kalmadı, aynı zamanda bir alternatif tiyatro gereksinimini de gündeme getirdi. Bu yeni tiyatro, estetik ve politik anlayışı, çalışma yöntemleri ve teknikleri hiç değişmeyen, alışkanlıklarını sürdüren egemen orta sınıf tiyatrosunun alternatifidir.”
Açıkçası son yıllarda gündeme gelen alternatif tiyatro, farklılığı temeline aldığı, karşı duruş sergilediği, yenilikçi olduğu ve dimağı açan bir yapıya sahip olduğu için klasik tiyatro formlarından elimden geldiğince uzak durmaya çalışıyorum. İstanbul’da perde açan alternatif tiyatro gruplarını elimden geldiğince takip etmeye çalışıyorum. Çağrıldığım zaman da koşa koşa gidiyorum. İlginç performanslar ve özünde anarşist metinlerle karşılaşıyorum ve bu da beni çok heyecanlandırıyor.
Çok Hücreli Bölünen, bu anlamda alternatif tiyatronun o anarşist ruhunu barındırdığını söyleyebiliriz. Altunkaya’nın gözlemci tavrı, kişiliğine dair ipuçlarını da ele veriyor. İçinde bulunduğu durumu, etrafında dolaşan samimiyetsizlikleri tüm samimiyetiyle kâğıda döküyor. Eleştirirken eleştirilmeyi de göze alıyor. Etrafımızda gelişen olayları bir bir sıralarken izleyicinin de dinleyip algısına yardımcı olmak için komedi öğelerinden faydalanıyor. Çuvaldızı kendine batırırken iğneyi de elinden düşürmüyor. İnce bir zekâyla çok şık işlenmiş metni yine başarılı bir oyuncunun eline teslim ediyor.
Bayrağı teslim alan oyuncu ve oyunun yönetmeni Aybike Esin Tumluer; 2010 yılında Haliç Üniversitesi Konservatuvar Tiyatro bölümündeki eğitiminin ardından, 2011 yılında komedinin beşiği sayılan İtalya’da Scuola İnternazionale Dell’Attore Comico atölyesinde Commedia Dell’Arte eğitimi almış. Tumluer, eğitimin hakkını verip oyunu tüm yan öğelerden (dekor, kostüm, müzik vs) sıyırarak gerçek kimliğiyle çırılçıplak bir komedinin özüne iniyor.
Aslına bakarsanız oyunu fuayede başlatıyor. Arıza bir tiplemeyle masa masa dolaşan Tumluer, oyunun kötü olduğundan bahsederek bekleyenlere itici gelmeye başlıyor. Daha sonra salona girdiğimizde de bu oyun devam ediyor. Bu eylem seyirci tarafından gösterinin başında oyunun bir parçası olduğu düşünülmemesi ise salonu kaplayan sessizlik ele veriyor.
Sahneye çıkana kadar seyirciyi rahatsız etmeyi başaran Tumluer, sahneye çıktıktan sonrada özgüveni ve medeni cesaretiyle izleyiciden tam not alıyor. Yaklaşık 50 dakika boyunca sıfır dekor ve makyajla sahnede kalan Tumluer, beden diliyle komedinin özünü kökünden yakalıyor. Tek kişilik performansların handikaplarına rağmen işi bir adım daha ileriye götürerek sahne üzerinde gerçek kimliğiyle izleyiciyle buluşuyor. Çok başarılı bir teknikle izleyenleri hem rahatsız edip hem de güldürmeyi başararak muhteşem bir performansa imza atıyor.
Ufuk Tan Altunkaya’nın yazıp Didem Kaplan’ın proje koordinasyonluğunu yaptığı Çok Hücreli Bölünen, Aybike Esin Tumluer’in başarılı performansıyla 7-11-19-27 OCAK 2012 tarihlerinde saat 20.30’da Mekân Artı’da izleyebilirsiniz.
OYUNUN KÜNYESİ:
Çok Hücreli Bölünen
Yazan: Ufuk Tan Altunkaya
Hazırlayan ve Sunan: Aybike Esin Tumluer
Proje Koordinasyonu: Didem Kaplan
Afiş Tasarım: Erda Gümüş
