İhsan Ata
“Ölüyorum tanrım
Bu da oldu işte.
Her ölüm erken ölümdür
Biliyorum tanrım.
Ama, ayrıca, aldığın şu hayat
Fena değildir…
Üstü kalsın…”
Yukarıdaki satırlar doğumunun 80. Yılında anılan Cemal Süreya’ya ait. ‘Bir hayalim vardı’ cümlesiyle yola çıkan Hakan Gerçek, yıllardır birlikte olduğu Kenter Tiyatrosu’ndan ayrılarak ‘Tiyatro Gerçek’ adıyla kurduğu tiyatrosunda Van Gogh, Annem Yokken Biz Çok Güleriz adlı oyunların ardından “Üstü Kalsın” adlı gösterisiyle yoluna devam ediyor.
Cemal Süreya, 1931’de Erzincan’da doğdu. 9 Ocak 1990’da İstanbul’da yaşamını yitirdi. Asıl ismi Cemalettin Seber. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü’nü bitirdi. İkinci Yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarından sayılır. Şiire lise yıllarında aruz denemeleriyle başladı. İlk şiiri “Şarkısı-Beyaz” Ocak 1953’te Mülkiye dergisinde yayınlandı. 1950’lerin başlarında gelişen ikinci yeni hareketine katılmakla birlikte, şiirde anlamsızlığı savunan görüşleri benimsemedi.
Karşı çıktığı geleneğin diri değerlerinden yararlandı. Şiirde erotizmi canlandırırken, toplumsal değerlere uzak düşmedi. Şiirin “anayasaya aykırı” olduğunu, doğanın ahlakı kovduğu yerde ve yasadışı olduğunu savundu. Bu görüş onu şiirde öyküden kaçınmaya, çarpıcı, yoğun imge adacıklarından oluşan bir söz sanatına yöneltti. Düzyazılarında sürekli yeni sorular sordu. Denemelerinde de başka sanatçılar, özellikle şairler üzerinde durmayı yeğledi. Ölümünden sonra adına bir şiir ödülü konuldu.
Tiyatro Gerçek 2011-2012 sezonunu Doğumunun 80. Yılında Cemal Süreya’nın şiirlerinden tek perdelik Üstü Kalsın adlı gösterimle perdelerini açtı. Maya Sahnesinde gerçekleştirilen gösteri, Cemal Süreya’nın şiirlerinden ve bazı düzyazı metinlerinden oluşan, müziğin şiirlere eşlik ettiği tek perdelik bir gösteri. Simgeler ve çağrışımlarla düzenlenmiş sahne atmosferinde Hakan Gerçek, şairin büyüleyici şiirlerini seslendiriyor; Gerçek’e, Tilbe Salim eşlik ediyor.
Hakan Gerçek, Cemal Süreya’nın şiirleriyle, aşkları, bu aşklardan duyduğu acıları, şairin ruhunun derinliklerini çok iyi analiz ederek sahnede adeta bire bir yaşayıp izleyiciye aktarıyor. Sahnenin ortasında yer alan tül kafeste, masanın önünde, arkasında, kitaplarının yanında, gardırobunun başında seslendirdiği şiirlerle ve bazen elindeki bavuluyla sahne coğrafyasından da başarıyla faydalanıyor.
Oyunculuktaki başarısı kadar etkileyici ses tonuyla da bizleri Cemal Süreya’nın dünyasına götüren Hakan Gerçek, sade ve temiz Türkçesiyle gösteriyi çok yalın bir zemine oturturken ani değişen ruh hallerini ve duygu geçişlerini de çok net veriyor.
Gösterinin alt metnini hazırlayan ve sahneye koyan Atilla Birkiye, şiir sıralaması ve metin düzenlemesiyle şiir dinletisini gösteriye dönüştürmeyi başarıyor. Bora Ebeoğlu ve Cengiz Onural’ın müzikleri şiirin atmosferine ayrı bir renk katıyor.
Cemal Süreya’nın şiirlerinden tek perdelik Üstü Kalsın adlı gösteriyi, 23 Kasım Çarşamba günü saat 20.00’de Ankara Şinasi Sahnesi’nde ve 25 Kasım Cuma Saat 20.30’da Beyoğlu Maya Sahnesi’nde ‘PERAFEST’ kapsamında oyun sonrası Atilla Birkiye ve Hakan Gerçek ile söyleşiye katılabilirsiniz.
