Metin Boran
Kadınlara yönelik şiddet hazin bir şekilde artarak sürüyor. Kimi sevdiğini kaçırarak bıçaklayıp boğazlıyor, kimi karısını sokakta kurşun yağmuruna tutuyor, bir başkası boşanmak isteyen karısını dövüyor. Bir diğeri yasak ilişki yaşadığından şüphe ettiği karısına çocuklarının yanında şiddet uyguluyor ve namusunu kurtarmak için baba evine göndererek onu yalnızlaştırıp dertleri ile bir başına bırakıyor. Erkek egemenliğinin kuralları ile belirlenen toplumsal hayatta erkekler ‘baba’, ‘eş’ ve ‘sevgili’ olarak ahlak, namus ve daha başka sosyal sebeplerle kadınlar üzerinde şiddet ve cinayetlerini artırarak onları yok etmek için üzerlerine abanıyorlar. Bu topraklarda galiba en çabuk şiddet boy veriyor, sanki lanetlenmiş herkes.
Gün geçmiyor ki gazete ve televizyonlarda bir kadın cinayeti haberi verilmesin. Her birinin hikayesi farklı ve muhakkak hüzünlü ve trajik. Yaşanılanlar ayrı ayrı okunduğunda Antik Yunan tragedyalarına taş çıkartır nitelikte hepsi de. Aşk, nefret, hırs, kıskançlık, şiddet ve cinayet hepsi iç içe yaşanıyor.
Tiyatro Boğaziçi Sevilay Saral’ın aynı otobüste yolculuk yapan 10 kadının hikayesinin anlatıldığı Otobüs adlı oyunu ile yeni sezona merhaba dedi. Sevilay Saral’ın aynı zamanda sahne yönetimini de gerçekleştirdiği oyunun dramaturjisi ‘Kolektif Kadın Çalışması’nın ortak düşüncesi olarak karşımıza çıkıyor. Oyunculuk ve hareket yönetimini Metin Göksel’in gerçekleştirdiği oyunun koreografisi Banu Açıkdeniz ve Gülcan Küçük’e ait.
Otobüs, farklı sosyal statüden 10 kadının yaşanmışlıklarını da yanlarına alarak çıktıkları yolculukta başlarından geçen olaylardan derlenerek kurgulanmış bir oyun. Bir ev kadını, bir öğrenci, namus meselesinden baba evine gönderilen genç bir kadın, subay sevgilisini görmeye giden bir genç kız ve bebekken terk ettiği kızını görmeye giden bir hayat kadını… ve tabii ki yolculuğun bir noktasında intikam için otobüsü kaçırarak kendi trajik hikayesini anlatan bir marjinal kadın. Her birisinin hikayesi çeşit çeşit ve renk renk. İzleyici bazılarına gülüyor, gülümsüyor, bazılarına da üzülüyor ya da öfkeleniyor.
Sevilay Saral 10 kadının hikayesini renklerle ayrıştırıyor ve adlandırıyor. Bayan Yeşil, Bayan Kırmızı, Bayan Mavi, Bayan Beyaz ve Bayan Pembe gibi… Her bir rengin gündelik hayatımızda bir karşılığı var ve hepsi de içimizden biri ve yaşayan bir figür olarak yanı başımızda. Macera dolu bir yolculukta hiç hesapta yokken mahremiyetlerini ve hayata dair sırlarını ortaya döküyorlar. Epizod olarak anlatılan hikayeler bir temanın yan unsurları olarak kadınlığı ve kadın sorunsalını başka bir bağlamda görünür kılıyor ve tartışmaya açıyor. Saral sahne yorumunda kadınlık hallerini eğlenceyi öne çıkaran görsel bir anlatımla sahneye aktarıyor. Tekerlekli koltukların uyumlu hareketleri ile oluşturulan sahne düzeni ve koreografi anlatıma özel bir renk katıyor. Cüneyt Yalaz ve Zilan Kaki’nin ışık tasarımı anlatımın özel bir unsuru olarak karşımıza çıkıyor. Otobüs’ün Yolcuları -Oyuncuları Aysel Yıldırım, Ayşan Sönmez, Banu Açıkdeniz, Başak Doğan, Gülcan Küçük, Nihal Albayrak, Pınar Gümüş, Merve Sema İş, Senem Han ve Zeynep Okan özenli ve ölçülü oyunculukları ile göz dolduruyorlar. Oyuncular rollerini yansılarken abartıya kaçmadan, ses ve tavırları ile bütünün bir parçası olarak (Son yıllarda artık sahnelerde göremediğimiz) takım ruhunu bu tek perdelik oyunda yansıtma gayreti içinde hikayelerini anlatıyorlar.
Sevilay Saral Otobüs oyunu ile hem yazarlığında hem de sahne uygulamasında mizahı da, komediyi de, dramı da hüznü de ölçüsünde kullanıyor. Yönetmen ve oyuncular sözün ve hareketin uyumundan eğlenceli bir görsel dil yaratma konusunda titiz bir çalışma ortaya koyuyorlar. Otobüs, sözü, hareketi, duygusu, ritmi ve eğlencesi ile özenle kotarılmış, düzeyli bir ekip çalışması niteliğinde seyirci karşısına çıkarılan güncel bir oyun.
