Mimesis Haber / Sanat Meclisi’nin hazırladığı, 2024 yılının Ağustos ayında gerçekleşen hak ihlallerini içeren raporu okurlarımızla paylaşıyoruz:
Mimesis Haber/Yaz aylarında sanatsal etkinlikler yoğun geçti. Etkinlikler kadar sanata baskı ve yasaklar da peşpeşe dizildi. İşte Ağustos 2024’de sanat alanının başına gelenler:
- Şener Şen 9 Ağustos akşamı Zengin Mutfağı oyunu için Ankara’da, Oran Açık Hava Sahnesi’ndeydi. Oyun sürerken alanın dışından önce bir grup bağırıp çağırdı ardından da duvarın arkasından izleyicilere cam şişeler fırlatıldı. Oyunun sonrasında gösterimin yarım kalmadığı, tamamlandığı açıklaması yapıldı. Panik ve çığlıklar,nedeniyle oyuna kısa bir ara verildi, sonra oyun tamamlandı. Cumhuriyet tarihinde görülmüş en büyük işçi hareketi olan 15-16 Haziran 1970 olaylarının zengin bir ailenin mutfağına yansımasının konu alındığı oyunda, evin sadık hizmetlileri gelişen olaylar karşısındaki kayıtsız kalmaz ve toplumdaki değişimden her biri kendi payına düşeni alır. Oyun daha önce de 1978 ve 2013 yıllarında sergilenirken saldırıya uğramıştı. 1978 saldırısında Fatih Şehir Tiyatrosuna prova sırasında bomba atılmış, tiyatronun bir bölümü ağır hasar almıştı.
- Grup Yorum’da flüt sanatçısı olarak yer alıp yurt içi ve dışı çok sayıda konserler veren Ali Aracı için arama kararı çıkartılmış ve ihbar edene 300 bin TL para ödülü konmuştu. Aracı, yakalanarak yargılandı ve somut hiçbir suça rastlanmamasına rağmen 12 yıl 9 ay hapse mahküm edildi, ceza evine konuldu.
- Kültür ve Turizm BakanlığıPersonel Genel Müdürlüğü tarafından sözlü olarak yapılan ‘görevde yükselme sınavı’ sonuçlarına tepki gösteren kamu emekçileri, yazılı sınavdan 90 puanın üzerinde alanların bile mülakatta başarısız sayıldıklarını belirttiler. Folklor Araştırmacısı ve Kültür Sanat-Sen Denizli Temsilcisi Serdar Çimen, “Bakanlığın açtığı duyuruyla Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği sınavına başvurdum. İlk başvurumun reddedilmesine itiraz ederek sınava girmeye hak kazandım. 11 Şubat’ta sınav merkezinde elektronik ortamda sınava girdim. Yazılı sınav sonuçları açıklandığında buna da itiraz ettim. Mülakata kadar kendimi geliştirebilmem için, hangi soruları yanlış yaptığımı öğrenebilmem için bilgi istememe rağmen bu konuda da bilgi verilmedi. Akabinde bazı arkadaşlarımız puanlarını bilmesine rağmen sıralamasını bilmediği için Bakanlığa sözlü veya mail yoluyla başvurdular fakat cevap alamadılar. Hatta arkadaşlarımıza niye sıralamayı söylemediklerini soran arkadaşlarımıza, ‘Makam öyle uygun gördü’ cevabı verildi.” Hangi soruları yanlış yaptığını öğrenme talebinin karşılıksız kaldığını söyleyen ve sözlü sınavda karşılaştığı soruları “komedi gibi” diye niteleyen Çimen, “Çete isimli kitabın yazarı kimdir… Dünyada ilk gazete nerede çıkarılmıştır” gibi soruların meslekleriyle ilgili olmadığını vurgulayıp mülakat sisteminin kaldırılmasını talep ederek, “bu haksızlık ülkenin temeline dinamit koymaktır” CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca da basın açıklamasında konuya ilişkin, “Mülakatın kaldırılması bir namus borcudur, iktidar tarafından verilmiş bir sözdür. Bu söz ile seçmenlerin iradesi gasp edilmiştir” ifadelerini kullanarak iktidarı eleştirdi. CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi de sınav sonuçlarına ilişkin, “Mülakatta liyakat yok, torpil var” demişti.
- İzmir’deki yangınlarla ilgili sosyal medyaya paylaşım yapan şair Nevzat Çelik, paylaşım sonrası evine gelen polislerce gözaltına alındığını duyurdu. İfadesi alındıktan sonra serbest bırakılan Çelik, “Hiç mi görmeyelim, duymayalım, konuşmayalım? Hiç mi eleştirmeyelim? Ne isteniyor? Mahalle yanarken hep saçımızı mı tarayalım? Peki, nasıl insan kalalım?”diye tepki gösterdi.
- Beykoz Belediyesi tarafından düzenlenen kutlamalardaki Suavi konseri sırasında bir grup tarafından saldırı girişimi düzenlenefek “Beykoz’da terörist istemiyoruz” sloganı atıldı. Suavi ise konser sonrası sosyal medya hesabından şu açıklamayı yaptı: “Çok keyifli bir sahne, eğlenceli bir gece yaşadık. Katkı verenlere, benimle birlikte söyleyenlere ve ev sahipliği yapan Alaattin Köseler başkana ve ekibine içten teşekkürler. Gayrısı teferruat.” Konser öncesinde MHP Beykoz İlçe Başkanlığı bir açıklama yayımlayarak, şu sözlerle hedef göstermişti: “Millî ve manevî yönü yüksek, vatansever karakteriyle Beykozlu kimliğinden gurur duyan hemşehrilerimizle birlikte bu görüşleri gönülden paylaşarak sormaktayız; Neden Suavi? Selahattin Demirtaş’a selam yollayarak etkinliklerini politik bir propaganda üssüne dönüştüren Suavi’nin, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğüne karşı çıkanlarla birlikte hareket ettiği delilleriyle sabittir. Bu kişinin Beykoz’un en önemli ve onurlu gününde sahne alması, millî duyguları yok saymak anlamına gelir ve bu tutum kesinlikle hoş görülemez.” Saldırılar Beykoz’la sınırlı kalmadı Seydişehir’de yerel yönetime baskı yapan MHP’liler Suavi’yi konser programından çıkarttılar.
- Mimar Sinan Ünirsitesi’nde SinemaTV mezunları; kayyum rektörün, Türkiye’nin ilk sinema okulunu göreve geldiği günden beri kişisel hırsları uğruna sistemli, planlı, programlı bir şekilde yok etmeye yemin ettiğini, yayınladıkları bir bildiriyle teşhir ettiler: “Kayyum Rektör Handan İnci uyguladığı akıldışı, hukuk tanımayan bu icraatlarla sadece Akademi tarihine değil, Türk Sinema tarihine de kara bir leke olarak geçmiştir. MSGSÜ Sinema-TV mezunları olarak Handan İnci’nin Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi rektörü olmasından utanç duyduğumuzu ve tüm bu hukuksuzluk karşısında, eğitim ve barınma hakları geri döndürülemez şekilde gasp edilen öğrenci arkadaşlarımızın yanında olduğumuzu kamuoyuna saygılarımızla bildiririz.”
- Erzurum Cumhuriyet Başsavcılığı, 2023 yılında Toronto Newroz etkinliğinde yaptığı konuşmalarda “örgüt propagandası” yaptığı gerekçesiyle Pınar Aydınlar hakkında soruşturma başlattı, dosya İstanbul’a gönderildi. Pınar Aydınlar sanalmedyada yazdığı mesajda, “Kürt halkının, değerlerinin yanında olmak suç değildir” dedi: ‘Kürt halkı önderi Sayın Abdullah Öcalan’a özgürlük’ şeklindeki cümlesi ve sahnedeki şarkıları nedeniyle suç ve suçluyu övmekten ve sahneye asılan pankartlarla ilgili bir soruşturmaya uğradığını söyleyen Aydınlar, “Ben Kürt halkının bayramı olan Newroz’u sahiplenen bir sanatçıyım. Kürt halkının ve değerlerinin yanında olmak suç sayılamaz. İfade hürriyeti çerçevesinde değerlendirilmelidir. Başka insanların binlerce buna benzer dosyası var ve beraatle dönüyor. Bir sanatçının sahnede okuduğu esere müdahale edilmemelidir”
- Kadıköy Kalamış yaz festivali’nde sahne alan Objektif grubu konseri yarıda kaldı. Konser sırasında CHP’li Kadıköy Belediyesi yetkilileri önce sesi kıstı. Solistin yorumlarından sonra ışıklar kapatıldı. Topluluk konsere devam edemedi. Konsere gelenler Kadikoy Belediyesini protesto etti
- Müzisyen Yalçın Dönmez’in Burdur Bucak’ta gerçekleştireceği konser ilçe yöneticileri tarafından yasaklandı. Sanatçının politik duruşunu beğenmediklerini ifade eden yetkililer konserin yapılmasına izin vermedi.
Sanatsal haklarımızı ararken yanıbaşımızda bulamadığımız adalet sanat üretimimizde tam tepemizde duruyor. Konser yasakları başta olmak üzere sanatta hak ihlali ve gasbının her türünü yaşıyoruz. Yaşatanlara yönelen tepkimiz şudur: “Ne biçim insanlarsınız!”
Uzun yıllarımızı çalan hapis cezaları dünyanın bir ucunda verdiğimiz konser nedeniyle açılan davalar, sahnede çalarken konserin durdurulması gibi binbir saldırı kara bir tarihin sayfalarında yerini alıyor. Sonbaharla yeni bir sanat sezonuna hazırlanıyor sanatçılar. Başlarına gelecek belanın her türlüsüne açık üretimlerini sürdürüyorlar. Sanat sözünü söyleyecek. Bedelini de ödeyecek. Bunu durdurmanın yolunu henüz bulamadılar.
MİMESİS
