Ezgi Ülkü Aykut
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Covid-19 salgınından sonra 2021 yılı itibarıyla, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne kayıtlı 608 özel tiyatrodan sadece 105’inin aktif olarak faaliyet gösterdiğini belirtti. 2022 yılında tüm dünya genelinde küresel bir ekonomik krizin, dijitale dayalı yenilikçi bir ticari anlayışın hüküm sürdüğü bu dönemde ayakta kalmaya çalışan özel tiyatroların yaşam mücadelesi sürmekte…
Bu yıl kaç özel tiyatronun ayakta kaldığı ya da kalacağı ise yıl sonunda belli olacak…
Sadece Sahne Sanatları ve Tiyatro dediğimizde oyuncu, ses teknisyeni, ışıkçı, kostümcü, müzisyen, yönetmen, temizlikçi vb. gibi birçok kişinin geçim kaynağı olan bir sektörden söz etmekteyiz. Bu veriler ışığında kapanma ile birçok kişinin de işsiz kaldığı resmi makamlarla doğrulanmış oldu.
Nace (İşletme Faaliyet) kodları pandemi başından beri yapılan görüşmeler de teşvik ve hibe programına alınsın taleplerine karşın;
91.01 Kütüphane ve arşivleri, 91.02 Müzelerin faaliyetleri, 91.03 Tarihi alanlar ve Yapılar ile benzeri turistlik yerlerin işletmesi, 91.04 Botanik Bahçeleri, hayvanat bahçeleri ve tabiatı koruma alanları 31460 sayılı 20 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlayarak Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’na Hibe ve Teşvik kapsamına girmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığımız hala Sahne sanatları ve Özel Tiyatroları bu kapsama dahil edecek bir çalışmaya ön ayak olmamış, bu konuda sessiz kalmayı tercih etmiştir.
Sahne Sanatları ve Tiyatrolar aldıkları 100.000- 70.000 TL’lik teşviklerle bu iki yılı ayakta kalmaya çalışarak geçirdiler. Açıklanan birçok krediden ise yararlanma imkanları olmadı çünkü Nace kodları bu yararlanıcıların içinde yer almadığı gibi “Eğlence “statüsü ile değerlendirilmektedir.
Tüm bu süreç içinde İstanbul, Ankara, İzmir vb. gibi birçok tiyatro Anadolu turneleri ile varoluş savaşlarına devam etmektedirler. Tabii bu varoluş mücadelesi maalesef ki Anadolu’da bulunan Özle Tiyatroları sarsmakta. Ekmeğin 5 TL olduğu şu günlerde halkımız ciddi bir ekonomik yaşam mücadelesi verirken eskiden belki her hafta sonu belki de on beş günde bir gittiği Tiyatroya gösterisine artık daha az gelmekte, tercihlerini de isimlerini duydukları, dizilerden tanıdıkları Tiyatro sanatçıları ve Tiyatrolar için kullanmaktalar. Bilet fiyatlarına artış yapamayan ve sahnelerini doldurmakta zorlanan Anadolu’daki Özel Tiyatroları gerçek anlamda zora sokmaya başlayan diğer bir etken olmuştur.
Sahne Sanatları bir ekip işi olup içinde dinamik ve enerjik bir kollektif ruhu barındırmaktadır. Bu kadar ekip çalışmasına dayalı bir sektörün, devlet tarafından yalnız bırakıldığı bu dönemde birbirlerini desteklemeleri oldukça elzemdir.
Neden bu tiyatrolarımız oyunlarını sergilemek için gittikleri illerde bulunan Anadolu Tiyatrolarından destek almıyorlar? Halbuki gittikleri illerde sanatsever grupları tanıyan ve onlara nasıl ulaşacaklarını bilen o illerdeki Anadolu Tiyatroları değil mi? Sizlerin turne organizasyonunuzu yapsalar ve onlarda kazansalar ve bu dönemde ayakta kalsalar güzel olmaz mı?
Bu mesleğin içinde muhteşem bir kollektif ruh var. Bu ruh ancak birbirlerini koruyup, kolladıklarında sesini çok daha gür duyurabilir… Bu ruhu yaşatabilmeniz dileğiyle…
