Bahar Çuhadar
Devlet Tiyatroları sahneleri pandeminin başından beri 65 yaş üstündeki oyunculara kapalı… Metin Belgin’in 65 yaşına girmesiyle, 30 senelik oyununa veda etmesi konuyu gündeme getirmişti… DT cephesi ve sanatçılarla konuyu görüştüm…
Pandemiyle gelen 65 yaş üstü yasakları oyuncuları da etkilemişti. Devlet Tiyatroları’nda (DT) ‘konuk sanatçı’ olarak görev yapan 65 yaş üstü (emekli) sanatçılar 2020 Mart’ından beri DT sahnelerinden uzak. Sabah yazarı Hıncal Uluç geçen günlerde; Metin Belgin’in 65 yaşına girmesiyle, 30 senedir oynadığı ‘Kontrbas’a mecburen veda ettiğinden bahsedip sanatçıların en olgun çağlarında nasıl olup da sahneye çıkarılamayacağını soruyordu. Genco Erkal, Haldun Dormen, Nevra Serezli, Ian McKellen, Yıldız Kenter ilerleyen yaşlarında da sahnede fırtınalar estiren isimlerden sadece birkaçı…
COVID-19 önlemleri pek çok alanda hafifletildi. DT ise -aldığım duyumlara göre- 65 yaş kararını ne zaman sonlandıracağına dair oyunculara net açıklama yapmış değil. Metin Belgin Twitter’da veda duyurusunu yaparken “Yani, ihtiyarlara sahnede de yer yok!” ifadesini kullanmıştı. Telefonla görüştüğüm Belgin kendilerine resmi açıklama yapılmadığını söylüyor: “İki yıl önce 65 yaş yasakları gelince, İstanbul DT’deki oyunlardan 65 yaşını dolduran oyuncular çıkarıldı. Ben de 65 yaşıma girince emekli oldum ve ‘Kontrbas’ı geçen cuma son kez oynadım. Oyun repertuvardan kalktı. Bu kurumla var oldum. Başka işler de yapabilirim ama DT’de devam etmeyi arzu ederdim. Bu işi usta-çırak ilişkisiyle yürütürüz; ustalardan öğrendim, ustalık yaşıma geldim, çıraklarla bir araya gelemiyorum. COVID-19 sürecinde Garibaldi Sahnesi’nde seyircim maskeliydi, çıktım oynadım… Bundan sonra oyun seçerken genç oyunculardan oluşan oyunlar seçilecek galiba.”
‘SAHNEYLE NEFES ALIYORUM’
Devlet Tiyatroları’nın bir başka kült oyunuysa 1984-1996 arasında kesintisiz oynadıktan sonra 2008’de sahnelere dönen ‘Hüzzam’. Tek kişilik oyunun ‘Mahpeyker’i Maral Üner, 80 yaşını aşmış (Sorunca “33 yaşındayım” diyor!), “Sahneyle nefes alıyorum” diyen aktif bir oyuncu. O da pandemiyle birlikte mecburi ara vermiş: “Pandemide sahne almam ama çağırırlarsa geçer geçmez devam ederim. Yıllar önce İngiltere’den bir topluluk gelmişti, baktım kuliste bir sürü koltuk… Meğer oyuncular yaşlıymış, arada otururlarmış… Oyun esnasında bir kulise bir sahneye baktım, oyuncuların kimisi tekerlekli sandalyeyle sahneye geçiyor, ayağa kalkıp oynuyor ve kulise dönüyordu. Bir sanatçıyı hayata bağlamak için sanattan farklı bir yol yoktur. Sahne üstünde acayip bir güç var. Bu karar korona dışında da devam ederse ayıptır…”
‘ELBETTE DÖNECEKLER’
Devlet Tiyatroları Sanattan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Emre Başer ise kararın pandemi koşulları için geçerli olduğunu söylüyor: “Sanatçının emeklisi olmaz, en verimli çağları… Ama risklerden dolayı sorumluluk alamıyoruz. Pandemi bitince elbette dönecekler.” İstanbul Şehir Tiyatroları’ndaysa kısıtlama söz konusu değil, kurumda hizmet alımı yoluyla aktif olarak rol alan, 65 yaş üstü, yedi sanatçı olduğunu öğreniyorum.
Durum gösteriyor ki 65 yaş üstü oyuncuların net bir açıklama almaya ihtiyacı var. Ve belki bu zorunlu kuralın da bireysel koşullara göre esnetilmeye…
HAFTANIN OYUNLARI
ON İKİNCİ EV
Melek Ceylan ile Salih Usta’nın çalışması sesini bulmaya çalışan bir kadının hikâyesi. Seyirciyi şaşırtacak bir performatif deneme… Bu akşam 18.00’de Moda Sahnesi’nde.
