Yaşam Kaya
Yapımını ID İletişimin, yönetmenliğini Hira Tekindor’un üstlendiği, Murat Mahmutyazıcıoğlu’nun kaleme aldığı ve 25. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali’nde prömiyer yapan Toz’u geçtiğimiz günlerde izleme şansı elde ettik. Yaşamının kırılma anında kendisini metroda bulan Handan’ın geçmiş yaşantısına yolculuk yaptığı oyunla ilgili söylenecek çokça cümle var. Murat Mahmutyazıcıoğlu’nu hem oyuncu hem de yazar kimliğinden çok iyi tanıyorum. Kendisi daha önce yazdığı Sen İstanbul’dan Daha Güzelsin adlı oyunla tiyatro dünyasında epeyce ses getirmiş, ben de o dönem oyunu ‘yılın en iyi tiyatro gösterisi’ olarak ilan etmiştim. Yazar geçmiş dönem muhakemelerini ve kadın sorunsalları üzerinden dönem irdelemelerini pek sevmişe benziyor. Özellikle kuşaklar arası çatışma ortamının yarattığı trajik öyküleri bir insanın üzerinden aktarımda son derede başarılı. Zerrin Tekindor’un tek başına sahnede devleştiği, ama benim daha çok Hira Tekindor’un yönetim anlayışına zevkle bakmama sebep olan Toz, sahnede yarattığı duygusal etki ile 25. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali’nin en iyi yerli yapımı oldu!
Handan ve annesi Feri… Türkiye’de bir anne-kız öyküsünün kadersel birleşimi. Avukat Vedat evin reisi. Babanın estiği yerde gök gürlüyor. Aşk, sevgi, tutku… Feri’nin elleriyle çizemediği güzel günleri Handan çizmek istiyor. Handan annesi gibi olmamak için çok çalışıp sağlam bir hayata sahip olmalı ki, ileride aşık olarak istediği adamla evlenmeli. Hayalleri var Handan’ın. Yaşadıklarıyla ilgili umutları var. Kadın olmanın zorluklarıyla yüzleştikçe, psikolojik olarak yaşadıklarının izi peşisıra ardından geldikçe, Handan kendi hayatının dönüm noktasında sıkışıp kalıyor. Peki sonuç olarak neleri görüyoruz? İstiklal Caddesi’nde dolaşıp, askeri darbelerin içinden geçiyoruz; sokağa çıkma yasakları, sıkıyönetimler ve kariyer peşinde aşkın esintileri vuruyor yüzümüze. Dönemsel geçişler içinde sıkışıp kalan hayatların yaşamlarına girip çıktıkça duygusal anlar havada uçuşuyor.
Koca koca hayatların trajedi ve kara komedi olgusu içinde irdelenmesi yönetmenin oyunu nasıl özümsediğini bizlere gösteriyor. Özellikle sahnede rolden rolde giren, günümüz modern meddah gösterimini bizlere sunan Zerrin Tekindor’un hiç es vermeden ilk yarım saatte yarattığı muhteşem psikolojik analizler, Hira Tekindor’un adeta seyirciyi baskılama tekniği olmuş. Gözünü kırpmadan bir solukta başlayan oyun bir solukta bitiyor. Arada değiştirilen karakterler, inanın bizlere hiç mi hiç hissettirilmiyor. Sahnede akıp giden olay silsilesi zaten birbirleriyle bağlantılı hayatlar. Zerrin Tekindor canlandırdığı her karakterde öylesine derinlikli karakter analizleri yapıyor ki, size düşen bu dönemsel hayat kavgasının her karesinde kendi izinizi bulmak! Hira Tekindor’un metne olan bağlığı ile sahnedeki oyuncuyu ön plana çıkarma arzusu tek bir karede birleşiyor ve oyuna oyuncuyla beraber yönetmen de damgasını vuruyor. Farklı farklı zaman boyutunda annesi, babası, babaannesi, kocası, kızı ve halasıyla yaşadıklarına tanık olduğumuz Handan’ın hayatını aktaran Zerrin Tekindor’u daha önce de sahnelerde izlemiş, değerlendirmiştim. Toz oyununda Zerrin Tekindor’a ne kadar övgü yazsak az kalır. Kadına şiddetten içten içe yalnızlığa gömülmüş şehir yaşantısına kadar muhteşem bir performans var sahnede. Handan, Leyla, Feri… Depresif duygular içinde çırpınan hayatlarla kendi hayatımızın bağlarını, oyuncunun muhteşem psikolojik analiziyle gerçekleştiriyoruz!
Murat Mahmutyazıcıoğlu dönem ve kadın oyunlarını çok sevdi. Kadın psikolojisini de derinden kavrayan yazar yine harika bir metne imza atmış. Korona günlerinde yaşadığımız depresif duygularla Toz oyunu aynı kaderin yolcusu. Hira Tekindor’un çok iyi rejisi, Zerrin Tekindor’un akıl dolu karakter analizi Toz’u sezonun en dikkat çekici gösterisinden birisine dönüştürüyor. Oyun sezon içinde mutlaka izleyin derim!
