[Mimesis Haber] Kültür Bakanlığı’nın Pazar günü açıkladığı 2021-2022 sezonu için yardım yapılacak özel tiyatrolar listesinde yer almayan Moda Sahnesi, kamuoyuna bir basın açıklaması yaptı. Türkiye’nin en üretken topluluklarından biri olan, bünyesindeki üç salon ile kültür-sanat hayatına değerli katkılar sunan ve çok sayıda tiyatro topluluğuna evsahipliği yapan Moda Sahnesi’nin Kültür Bakanlığı desteğinden yararlandırılmaması çok sayıda tepkiye neden oldu. Moda Sahnesi konuyla ilgili olarak kamuoyuna yönelik bir açıklama yaptı. Açıklamada “Sanata boyun eğdirmek, onu terbiye etmek için girişilen bu keyfî tutumu, bu engellemeleri kabul etmiyoruz. Bizi parayla terbiye edemeyeceksiniz. Bütçeden payımıza düşeni, hakkımızı sonuna kadar talep edeceğiz.” diyen Moda Sahnesi bu durumla ilgili olarak hukuki süreci başlatacaklarını duyurdu. Böylelikle yıllardır aynı nedenden ötürü Kültür Bakanlığı’na davalar açan BGST-Tiyatro’dan sonra Moda Sahnesi de KB’nin keyfi tutumu karşısında hukuk mekanizmasına başvuran topluluklar arasına girmiş oldu.
Moda Sahnesi’nin yaptığı açıklama şöyle:
moda sahnesi, 2021-2022 yılı kapsamında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nce verilecek olan “özel tiyatrolara devlet desteği”ne temmuz 2021’de başvurmuş, 2 Ekim 2021 tarihinde Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün web sitesinde yayınlanan destek alan tiyatrolar listesinde adı olmadığı için Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne bu durumun doğruluğunu teyit için dilekçeyle sormuştur. 5 Ekim 2021 tarihinde Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, moda sahnesi’nin dilekçesine aşağıdaki yanıtı göndermiştir:
“Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik” kapsamında 2021-2022 sanat sezonu için başvuru yaptığınız projeniz, adı geçen yönetmelik gereği oluşturulan Değerlendirme Komisyonunca değerlendirilmiştir.
Değerlendirme Komisyonu, ilgili yönetmeliğin 8. maddesinde belirtilen değerlendirme ölçütleri ile bütçe olanaklarını da göz önünde bulundurarak yaptığı değerlendirmeler sonucunda projenize yardım yapılmamasına karar vermiştir.
Bilgilerinizi rica ederiz.”
“ Tiyatrolara yapılan yardımlarda yeni rekorlar” başlığıyla yayınlanan listede, moda sahnesi’ne verilmeyen desteğin gerekçesi olarak gösterilen, özel tiyatrolara devlet desteği yönetmeliğinin 8. maddesi şöyle:
MADDE 8 – (1) Değerlendirme Komisyonu, özel tiyatroların projelerini aşağıdaki ölçütleri birlikte göz önünde bulundurarak değerlendirir:
a) Başvuru sahibi özel tiyatronun varsa daha önce aldığı yardımları Yönetmelik ve Bakanlık ile yaptığı protokole uygun kullanıp kullanmadığı ve yardım aldığı projeleri gerçekleştirip gerçekleştirmediği.
b) Başvurulan projenin tiyatro sanatına sağlayacağı katkı.
c) Başvuru sahibi özel tiyatro tarafından gerçekleştirilen oyunların sanat seviyesi ve sahnelenmesindeki başarı düzeyi.
ç) Projenin Türk oyun yazarlarına ait bir eser olması.
d) Tiyatro edebiyatına yeni oyunlar kazandırılması amacıyla başvurulan projenin yeni bir proje olması, daha önce başvuru sahibi veya diğer özel tiyatrolar tarafından sahnelenip sahnelenmediği.
e) Başvuru sahibi özel tiyatronun bir önceki sanat sezonunda sahnelediği oyunlar ile özellikle birinci derecede kalkınmada öncelikli yörelerde gerçekleştirdiği etkinliklere ilişkin performansı.
(2) Değerlendirme Komisyonu tarafından her sanat sezonunda ek ölçütler belirlenebilir.
moda sahnesi, 9 sezon önce 12 tiyatrocunun çabalarıyla kurulmuştur. Devletin herhangi bir biriminden, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan destek ya da teşvik almadan salonun tadilatını yaparak, faaliyetlerine başlamıştır. Üç adet salonu vardır. Biri sinema, biri stüdyo sahne, bir diğeri de büyük salondur. İstanbul’da tiyatroculara, dansçılara, müzisyenlere, sinemacılara, farklı alanlardaki sosyal bilimcilere ev sahipliği yapan, pandemi öncesinde yılda 80.000 bin kişinin etkinliklere katıldığı bir kültür ve sanat mekanıdır. Bunun yanı sıra kendi oyunlarını da üreten bir tiyatrodur. moda sahnesi 8 yıllık ömründe 21 adet oyun, 4 adet çocuk oyunu, 3 adet dans tiyatrosu üretmiş, bu 28 gösteriyi yaklaşık 2000 kez seyirci karşısına çıkarmıştır. Bunun dışında onlarca konuk tiyatro ve müzik grubunu 1000 kezden fazla ağırlamıştır. 8 yılda 100’den fazla değişik seminere ev sahipliği yapmanın yanı sıra, yetişkinler ve çocuklar için onlarca atölye gerçekleştirmiştir. Ayrıca bu faaliyetlerden elde ettiği gelirlerden ödenen vergi, devletin moda sahnesi’nden esirgediği desteğin çok çok üstündedir. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy pandeminin başında tiyatroların sgklı çalışan sayısının azlığından yakındığı bir zamanda bile Haziran 2021’de 11 sgk’lı çalışanı olan bir “müessesedir”. Bu kısa tanıtım, 8. maddeyi gerekçe göstererek moda sahnesi’ni destekten men edenler düşünülerek yapılmıştır.
Özel tiyatrolara verilen, rekor olmak bir yana enflasyon oranında artışı bile sağlayamamış bir bütçenin dağıtımında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın moda sahnesi’ni ayrımcılığa tabi tutmasını tabii ki kabul etmiyoruz. moda sahnesi’nin sanat üretimi konusundaki yeri bellidir. moda sahnesi sanatsal faaliyetlerini sürdürürken desteğe uygun görülen diğer tiyatrolardan herhangi bir eksiği yoktur. Bakanlığın değerlendirmesi bu nedenle keyfîdir. Bu desteğe uygun görülmememiz, men edilmemiz, moda sahnesi’nin sanatsal faaliyetlerini engellemek ve sansürlemekten başka bir anlam taşımamaktadır. Sanata boyun eğdirmek, onu terbiye etmek için girişilen bu keyfî tutumu, bu engellemeleri kabul etmiyoruz. Bizi parayla terbiye edemeyeceksiniz. Bütçeden payımıza düşeni, hakkımızı sonuna kadar talep edeceğiz. Bunu talep etmek bir vatandaşlık görevidir. Bu görevimizi eksiksiz yerine getirip hakkımızı her alanda savunacağız. Bunun için hukukî süreci de bugün itibariyle başlatıyoruz.
Bu yılki destek komisyonunda, uzun süre sonra ilk kez tiyatrocuları temsilen Ragıp Ertuğrul ve Nihal Kuyumcu yer almışlardı. Destek Komisyonunda moda sahnesi’nin reddedilme gerekçelerini kamuoyuyla paylaşmak onların vicdanî sorumluluklarıdır. Onların orada bulunmasının nedeni tiyatroların haklarını korumaktı. Bunu yapmalarını, kamuoyuyla bu bilgileri paylaşmalarını bekliyoruz.
Son olarak, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı ideolojik davranmaktan vazgeçmeye, siyaset yapmamaya, tiyatrolara eşit ve adaletli davranmaya, her tiyatroya, her insana eşit bir mesafede kalmaya davet ediyoruz.
Saygılarımızla,
MODA SAHNESİ
