Dikmen Gürün
Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tiyatro Bölümü öğretim üyesi olan Prof. Dr. Fakiye Özsoysal’ın yayına hazırladığı ve Mitos Boyut Tiyatro/Kültür Dizisi tarafından basılan Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz Üstüne kayda değer bir kaynak kitap olarak buluşuyor okurla. Kitapta; Ayşegül Yüksel’in “Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz”, Dikmen Gürün’ün “Erken Cumhuriyet Döneminde Tiyatronun İşlev ve Yönelimleri”, Nihal Kuyumcu’nun “Bourdieu’nun Habitus Kavramı ve 1935’den Bu Yana Çocuk Tiyatromuz”, Zehra İpşiroğlu’nun “Gülmecenin Eleştirel Gücü”, Metin Balay’ın “Türkiye’de Bertolt Brecht Algısı Üzerine Düşünceler ve Bir Öneri,” Arda Öztürk’ün “Türkiye’de Politik Tiyatro”, Duygu Seda Tomru’nun “Parçalardan Bütüne, Çokluktan Birliğe Tiyatro Araştırma Laboratuvarı (TAL)”, Elif Candan’ın “Cumhuriyet Dönemi Kadın Oyun Yazarlarına Feminist Eleştirel Yaklaşımlar” ve Fakiye Özsoysal’ın “Feminist Dramaturji ve Oyunlarımız” başlıklı yazıları yer alıyor.
Çalışma Sürecinin Gelişimi
Böyle bir kitap hazırlama düşüncesinin gelişimine dair şunları söylüyor Fakiye Özsoysal: “Bu tür çalışmaların öncüsü olan, değerli hocalarımız tiyatromuzun Cumhuriyetin ilanından sonraki yolculuğunu, Cumhuriyetin 50. yılı, 60. yılı ve 75. yılında hazırlamış oldukları kitaplarında kapsamlı bir arşivleme, değerlendirme ve analizleriyle zenginleşmiş halde kayıt altına almışlardı. Onların kitaplarını, bugün de tiyatro tarihimizin akademik düşünceyle beslenmiş tanıklıkları ve belgeleri olarak okumaya, tiyatro araştırmaları ve tiyatro eğitiminde kaynak kitaplar olarak kullanmaya devam ediyoruz. Ben de hocalarımızın öncüler olarak açtığı bu yoldan ilerleyerek, Cumhuriyetimizin 100. yılında tiyatromuzun yolculuğunun nasıl ilerlediğini bu kitapla kayda geçirmek, mirası devam ettirmek istedim.”
Bu sözler beni yıllar öncesine götürüyor; öğrencileri olmaktan her zaman onur duyduğum Ankara Üniversitesi DTCF Tiyatro Kürsüsü hocalarıma; başta Prof. Dr. Melahat Özgü olmak üzere Prof. Dr. Metin And, Prof. Dr. Özdemir Nutku ve Prof. Dr. Sevda Şener’i bir kez daha anıyorum sevgiyle ve saygıyla… Düşünüyorum; bugün üzerinde çalışmakta olduğum kitabım bana bunca kıymetli hocalarımdan ve özellikle de tez danışmanım Sevda Şener’den bir miras… Ona verilmiş bir söz… Dünden bugünlere bir bakış, bir sesleniş…
Tiyatromuzun Yakın Dönemi
Evet, duygusallığı askıya alarak yine günümüze dönüyorum. Aslında tek tek durmak gerekir makaleler üzerinde ama şimdilik, bu yazı kapsamında, Fakiye Özsoysal’ın nasıl bir izlek oluşturduğuna dair düşüncelerini, görüşlerini almak istiyorum.
“Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz Üstüne” adlı bu kitapta yer alan makalelerin önemi, yazarların özgün görüşleriyle tiyatromuzun yakın dönemini çeşitli açılardan değerlendiriyor olmaları. Ayrıca, kitapta genelde tiyatro, özelde tiyatromuz üstüne yorum ve görüşlerin gelecekteki çalışmalara hem arşiv araştırmaları hem de yorumlar ve değerlendirmeler açısından katkı sağlayan dikkat çekici ve ayırt edici bir özelliğinin olduğu da söylenebilir. “Sunuş” yazımda da belirttiğim gibi; Kitabı anlamlı kılan önemli bir diğer ayrıntı da tiyatro alanında yetişmiş hocaların, birbirini geliştirmiş nesillerin kitaptaki bu birlikteliği. Cumhuriyetimizin kazanımlarının önemli bir parçası nesillerin birbirini kucaklaması ve çoğaltmasıdır da kanımca. Bu kitapta, Cumhuriyetin 100. yılında tiyatromuz üstüne düşünmek için yola çıkılmasının anlamlı ve özellikli bir çalışma olduğu kanısındayım.”
Evet; dönemlere tanıklık eden ve etmekte olan araştırmalar, incelemeler tiyatromuzun gelişim çizgini irdelerken ülkenin genç kuşakları ile kültür ve sanat alanında yapılan çalışmaları paylaşacak, önlerine yeni alanlar açacaktır
