Yaşam Kaya
Geçtiğimiz günlerde İzmir Devlet Tiyatrosu’nda sahnelenmeye başlayan Tankred Dorst imzalı ‘Oyuncu – Ben Feuerbach’ oyununun prömiyerinde idik. 91 yaşında hayata gözlerini kapatan yazarın çarpıcı eserini Gürol Tonbul sahneye koyarken, gösteride Hakan Özgömeç, Soner Akçay ve Pınar Karadağ rol alıyor. Daha önce Aysa’dan ve Trabzon Devlet Tiyatrosu’ndan izlediğim oyun için yazılacak, söylenecek çokça cümle var. Gürol Tonbul gibi Devlet Tiyatrosu’ nun önemli bir rejisörünün böylesi bir eseri sahneye koyuyor olması, hem sanatsal anlamda hem de oyunculuk mesleğini anlamak açısından ilgi çekici bir algı oluşturuyor.
Gürol Tonbul’ u çok iyi tanırım. Bugüne kadar Devlet Tiyatrosu ve özel tiyatrolarda koyduğu oyunların tamamını izleme şansım oldu. Alman Dorst’ un oyununu seçerken eminim ki oyunculuktan gelme kariyerinin etkisi olmuştur. Dişe dokunur işler gerçekleştiren Tonbul, zihnindeki düşünceleri sahneye uygularken çok zorlanmıyor. ‘Benim Adım Feuerbach’ oyunculuğu, sahneyi derinlemesine analiz eden bir oyun. Kendisi oyunculuk seçmesine katılan, bedenini, ruhunu tiyatroya adamış deneyimli oyuncu Feuerbach’ın çarpıcı öyküsüne odaklanıyoruz. Geçmişte yaşadıklarından dolayı ruhsal dengesi altüst olan Feuerbach, sahnelere yedi yıl sonra dönmek isteyen bir aktördür. Tedavisinin ardından, ki sahnenin hastane ortamı olması muhtemel, katıldığı seçmelerde, yıllardır uzak durduğu sahnenin havasını soluyunca yeniden gelgitlere boğuluyor. Kendini ünlü bir yönetmene ‘beğendirmek’ için seçmelere katılan Feuerbach’ın karşısına yönetmenin genç asistanı çıkınca; depresif korkularını, geçmişin tahribatını genç asistanla birlikte yaşamaya başlar.
Gerçek ile hayal arasında gidip gelen Feuerbach karakteri dünya tiyatrosunun kültleşmiş oyunlarından kısa kısa tiradları oynarken, sahnede nasıl usta bir ismin var olduğunu algılıyoruz. Gürol Tonbul’ un sahne tasarımda yarattığı sadelik oyunun algısal boyutta kimliğini şekillendirirken, ayakkabı figüründen oyuncuların varlığını simgelemek çok yerinde bir fikir. Gürol Tonbul rejilerinde en kayda değer yönetmenin Alman disiplini ile oyuncuları milimetrik sahneye yerleştirmesi. Feuerbach rolünde Hakan Özgömeç, Selçuk Yöntem’ in oyunculuk performansına eş değer şahane biçimde oynuyor rolünü. Oyunu tek başına sırtlayan oyuncunun Feuerbach karakteri ile devleşmesi oldukça etkili. Oyunda bizler olayın akıl hastanesi mi yoksa sahnede mi geçtiğine tam emin olmadan olayların akışına baktığımız için, konudaki dikkat dağınıklığı hiç olmuyor. Yan karakterlerin bu oyun çokça anlam ifade etmediğini söylemeliyim. Ayrıca oyundaki birçok ayrıntıya lüzum olmadığı da aşikar. Psikolojik değerlendirme olgusu çok çok güzel. Paranoyalar içinde geçmişin depresif duygularını aktaran oyuncunun ruhsal dengesini sonuna kadar hissettik.
‘Oyuncu – Ben Feuerbach’, İzmir Devlet Tiyatrosu’nda Gürol Tonbul’ un başarılı rejisiyle yoluna devam ediyor. Gösteriyi mutlaka notlarınız arasına alın.
