[Edanur Tanış’ın Medyascope’da yayınlanan yazısının bir kısmını paylaşıyoruz.]
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvuran 472 özel tiyatronun 428’ine destek verilecek – Destekten yararlanamayan Moda Sahnesi Medyascope’a konuştu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, proje ile destek için başvuruda bulunan 472 özel tiyatronun 428’ine 13 milyon 500 bin lira destekte bulunacağını 2 Ekim 2021’de, internet sitesinde “Özel tiyatrolara yapılan yardımlarda yeni rekorlar” başlığıyla duyurdu. Destek alan 428 özel tiyatronun neye göre seçildiği ve ne kadar destek aldıkları ise bilinmiyor. Bakanlığa destek için başvuran ve destek alamayan 44 özel tiyatro var. Bakanlığın açıkladığı destek listesinde yer almayan Moda Sahnesi’nden Kemal Aydoğan yaşananları Medyascope’a anlattı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Temmuz 2021’de, özel tiyatrolara 2021-2022 sanat sezonu için verilecek devlet desteğine başvuruları açmıştı. Geçen hafta bakanlık, internet sitesinden destek alan özel tiyatroları “Özel tiyatrolara yapılan yardımlarda yeni rekorlar” başlığıyla açıkladı. Açıklamaya göre 254 profesyonel, 109 çocuk oyunu, 65 geleneksel olmak üzere toplam 428 özel tiyatroya 13 milyon 500 bin lira destek verilecek. Sitede, başvuruda bulunan ama başvuruları kabul edilmeyen 44 özel tiyatro ile ilgili herhangi bir bilgi yer almadı.
Bakanlık 2020 yılında vereceği desteğin başvuru koşullarında, başvuran özel tiyatroların vergi ve SGK borcu olmaması şartını koymuştu. Pek çok özel tiyatro borçları nedeniyle 2020’de destek için başvuramamış, bir kısmı da başvurabilmek için kredi çekerek vergi ve SGK borçlarını kapatmıştı. 2020 yılında 328 özel tiyatroya bakanlık tarafından toplam 12 milyon lira destek verilmişti. Geçen yıl da bu yıl olduğu gibi destek alan tiyatroların neye göre seçildiği ve ne kadar desteklendiği açıklanmamıştı.
Bakanlık, Moda Sahnesi’ne destek vermiyor
Destek almak için başvuruda bulunan ve destek alacak özel tiyatrolar listesinde ismi yer almayan Moda Sahnesi, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne dilekçe yazdı. 5 Ekim 2021’de Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü dilekçeye, “‘Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik kapsamında’ 2021-2022 sanat sezonu için başvuru yaptığınız projeniz, adı geçen yönetmelik gereği oluşturulan Değerlendirme Komisyonunca değerlendirilmiştir. Değerlendirme Komisyonu, ilgili yönetmeliğin 8. maddesinde belirtilen değerlendirme ölçütleri ile bütçe olanaklarını da göz önünde bulundurarak yaptığı değerlendirmeler sonucunda projenize yardım yapılmamasına karar vermiştir” cevabını verdi.
Geçen yıl borçları nedeniyle destek için başvuruda bulunamayan Moda Sahnesi’nin bu yıl bakanlığın özel tiyatrolara vereceği destek için vergi borcunu yapılandırıp başvuruda bulunduğunu anlatan Yönetmen Kemal Aydoğan, “Buradaki durum piyango oynadık ve altı tane rakam tutmadı değil. Ortada nesnel bir durum var: Bir tiyatro var, bu tiyatro Türkiye’deki belli özel tiyatrolardan biri. Üretimi ve geçmişi ortada. Peki komisyonda ne tartışıyorlar, ne tartışılabilir?” diye sordu.
Temmuz ayında Dostoyevski’nin “Yeraltından Notları” ile başvuruda bulunduklarını anlatan Kemal Aydoğan, “Başvuru dosyamızda herhangi bir maddi eksiğimiz yoktu, zaten eksiği olan dosya kabul edilmiyor” dedi.
“Değerlendirme Komisyonu, bizi sorgulayacak yeterlilikte değil”
Moda Sahnesi’nin tiyatro olup olmadığını tartışmanın kimsenin harcı olmadığını dile getiren Aydoğan, “Biz onların komisyon olup olmadığını tartışabiliriz. Bizi değerlendirebilecek bir komisyon mu değil mi biz görüş bildirebiliriz. Onların bizim tiyatro olup olmadığımızı sorgulayabilecek yeterlilikte olduklarını düşünmüyoruz. Komisyonda beş bakanlık bürokratı, dört tane de tiyatrocu var” dedi.
Geçen yıldan beri verilen desteklerin şeffaf olmamasının konuşulduğunu ve mevzu edildiğini dile getiren Aydoğan, şöyle devam etti: “Biz tiyatro örgütleri içinde bunun açık ve şeffaf olması gerektiğini çok uzun süre konuştuk ve bakanlığa da bildirdik. Ama bakanlık yine kendi bildiğini yaptı. Kimin ne kadar destek aldığı açıklanmalı çünkü bu kamunun parası. Bu gizlilik ciddi bir problem.”
Verilen desteğin özel tiyatroların kolaylıkla tiyatro yapmasını sağlayacak bir destek olmadığını söyleyen Aydoğan, “Tiyatroların ihtiyaç duyduğu oranda bir desteğin sağlanması çok önemli. Arkadaşlarımızdan duyduğumuza göre verilen destek bir aylık kiramızı bile karşılamıyor” dedi.
Moda Sahnesi, bu sezon oynanacak bütün oyunların afişinde “Moda Sahnesi 2021-22 sezonunda TC Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteğe uygun bulunmamıştır” ibaresine yer verecek. Kemal Aydoğan neden böyle bir karar aldıklarını şöyle açıkladı: “Bunun unutulmamasını istiyoruz. Bakanlığın bize destek vermediğini afişlerimizde, fotoğraflarımızda, sosyal medya hesaplarımızda yazacağız.”
Destek bütçesinden paylarına düşeni, haklarını sonuna kadar talep edeceklerini söyleyen Aydoğan konuyu yargıya taşıyacaklarını belirtti.
Kadıköy BOA Sahne, Bakanlığın desteğini kabul edemeyeceğini açıkladı
Sosyal medya hesabından aldıkları destekle ilgili açıklama paylaşan Kadıköy BOA Sahne, “Tiyatromuzun sadece SGK giderinin bile çok altında kalan destekle bizden istenilen projeyi sağlıklı bir şekilde gerçekleştirebilmemiz mümkün olamaz. Yaşanılan bu gelişmeler ışığında bu desteği kabul edemeyeceğimizi sizlere ve kamuoyuna bildiririz” dedi.
Bakanlığın açıklamasını Medyascope’a değerlendiren CHP Sağlık, Kültür ve Sanattan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi
“Sanat camiasında bilinen, birden çok isimle başvurup destek alan tiyatrolar varken, 44 tiyatroya destek verilmemesine onay veren komisyonun kararlarına gölge düşüyor. Değerlendirmesi kabul edilen 472 özel tiyatronun 428’ine destek verildiği açıklandı. Yine hangi tiyatroya neden destek verilmediği bilinmiyor. Salgının zor şartlarında, bakanlık hâlâ yandaş kayırma derdinde” demişti.
Tiyatro Kooperatifi de internet sitesinde, özel tiyatroların projelerine verilen destek konusunda T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ilettiği soruları yayınladı.
Sorulardan bazıları şunlar:
