“Bêrû” adlı Kürtçe tiyatro oyununu yasaklayan Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı’nın kararına karşı açılan davanın duruşması gerçekleşti.
Medya Ve Hukuk Araştırmaları Derneği (MLSA) tarafından yürütmenin durdurulması amacıyla açılan dava, İstanbul 10. Bölge İdare Mahkemesi’nde görüldü.
Teatra Jiyana Nû (Yeni Yaşam Tiyatrosu) tarafından sahnelenen “Bêrû: Klakson Borîzan û Birt” (Yüzsüz: Klakson, Borazanlar ve Bırtlar) oyunu 13 Ekim 2010 tarihinden İBB Şehir Tiyatroları Gaziosmanpaşa Sahnesinde sahnelenmeden saatler önce kaymakamlık kararıyla süresiz olarak yasaklanmıştı.
Gaziosmanpaşa Kaymakamlığının katılmadığı duruşmaya MLSA avukatlarından Zelal Pelin Doğan katıldı. Doğan, “Söz konusu oyun süresiz bir şekilde yasaklanmıştır. Müvekkilim oyunu izlemek isteyen bir vatandaş. Süresiz yasaklama eylemi şekil ve amaç yönünden hukuka aykırıdır. Keza 1999’da bir tiyarto grubu benzer bir uygulamaya maruz kaldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de ‘Ulusoy ve diğerleri Türkiye kararında’ ihlal kararı verdi” dedi.
Kaymakamlık yasağı savundu
Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı mahkemeye gönderdiği yazıda, oyunu yasaklayan kararını savunarak, oyunun “Genel kamu düzenini bozabileceği değerlendirildiğinden, ilçemiz sınırları içerisinde huzur ve güvenliğin, kişi ve dokunulmazlığının tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması amacıyla 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 32/ç maddesi ve 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunun 17. Maddesi hükümleri doğrultusunda adı geçen Teatra Jiyana Nû isimli özel tiyatro tarafından BERU:KLAKSON BORİZAN BİRT isimli tiyatro oyununun Gaziosmanpaşa ilçemiz sınırları içerisinde tüm açık/kapalı alanlarda yapılmasının süresiz olarak yasaklanması” kararını aldıkları belirtti.
Kaykamaklık yazısında ayrıca Teatra Jiyana Nû tiyatro grubu “hakkında elde edilen bilgiler ışığında suç duyurusunda bulunul”duğu belirtilerek, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca “örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla adli soruşturma açıldığı kaydedildi.
Mahkeme heyeti önümüzdeki aylarda dosya üzerinden kararını açıklayacak.
Oyuncu Ömer Şahin de dava açmıştı
Oyunun yasaklanmasının ardından oyunculardan Ömer Şahin de avukatları aracılığıyla İstanbul 10. İdare Mahkemesi nezdinde yürütmenin durdurulması için dava açmıştı.
Avukat Ramazan Demir bianete yaptığı açıklamada, yerel mahkemelerden çıkacak olumsuz karara göre, davayı Anayasa Mahkemesi’ne ve ardından da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne götüreceklerini belirtmişti.
Ömer Şahin ayrıca “iş ve kazanç kaybı nedeniyle 5.000,00 TL maddi ve manevi kayıplara yönelik 10.000,00 TL manevi tazminat” talebinde bulunmuştu.
Ne oldu?
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın pandemi döneminde destek amacıyla sahnelerini özel tiyatrolara açma kararı almıştı. Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) bünyesinde yer alan Teatra Jiyana Nû da Dario Fo’nun “Bêrû” (Yüzsüz) adlı oyunu ile başvurmuştu. 13 Ekim tarihinde Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde sahnelenmesi beklenen oyun, Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı’nın “Kamu Güvenliği” gerekçesi ile aldığı karar sonucunda yasaklanmıştı.
Oyun 13 Kasım 2020 tarihinde de Urfa Valiliği tarafından il merkezi ve ilçeleri dahil olmak üzere Urfa coğrafi sınırları içinde süresik olarak yasaklanmıştı.
Dari Fo’nun oyununu Dilawer Zeraq Kürtçe’ye çevirdi. Nazmi Karaman’ın yönetip Rugeş Kırıcı, Ömer Şahin, Rewşan Apaydın ve Cihat Ekinci ile birlikte oynuyorlar.