Öznur Oğraş Çolak’ın Cumhuriyet’te yayınlanan haber/söyleşisini paylaşıyoruz.
Bakan Ersoy ile buluşan oyuncular toplantıdan mutlu ve umutlu ayrıldı. Tiyatro Kurulu ve Tiyatro Yasası’nın gündeme geldiği toplantıda, Devlet Tiyatroları da kapılarını özel tiyatrolara açacak.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, oyuncular Özel Tiyatrolar Girişimi, Tiyatro Kooperatifi, Karagöz Derneği, Unima’nın temsilcileri ile görüştü.
Yapılan toplantıya Mert Fırat, Cem Davran, Nedim Saban, Volkan Severcan, Emre Kınay, Kerem Yılmaz, Erdal Beşikçioğlu, Mahir İpek, Ahmet Yenilmez, Bahtiyar Engin, Çiğdem Tunç, Damla Özen, Fadik Sevin Atasoy ve Özlem Daltaban katıldı. Oyuncular Sendikası temsilcilerinin davet edilmemesi ise dikkat çekti.
Toplantının ayrıntılarını Nedim Saban, Emre Kınay ve Tiyatro Kooparatifi Başkanı Iraz Yöntem ile konuştuk.
TİYATRO YASASI
Çok olumlu bir toplantı olduğunu söyleyen Nedim Saban, “Yıllardır bir tiyatro yasası gündeme gelememişti. Bu konuda bir hazırlık yapılacak. Bir komisyon kurulacak. Bu komisyon, orada olmayan arkadaşlarımızı da dinleyerek sorunları hızlıca belirleyip çözüm önerileri getirecek. Belki bir kurultayla duyurulacak” diyor. Mevcut uygulamadaki sıkıntıları da dile getirdiklerini belirten Saban, “2021 için ek bir destek paketi çıkacak, bu arada mağdur arkadaşlarımızın da durumu tekrar gündeme getirilecek. Kısa vadeli çözüm önerilerinin yanısıra uzun vadede ne yapılmalı ki bir daha tiyatrolar bu duruma düşmesin, bu konuşuldu” açıklamasını yaptı. Peki, oyuncular, tiyatrolar hangi statüde değerlendirilecek? Bunun da konuşulduğu toplantıda, Vergi affı ya da yardıma vergi borcu nedeniyle başvuramamak gibi konular da masaya yatırılmış. Saban, “Vergi meselesi Maliye’nin yetkisindeymiş, ancak belki Bakanlık bu konuda da destek paketleri önerebilir” diyor.
Saban, ısrarla altını çizdikleri konunun ise tiyatronun bir sektör olması, kayıtlı ekonomi olması, istihdam sağladığı sanat ve teknik personelin kayıt altına alınması olduğunu söylüyor.
Ayrıca şöyle devam etti. “Uzun süredir uzak durduğumuz sektör sözcüğünün antipatiyle karşılanmaması, popülerle ticarinin karıştırılmaması, birbirimizle ters düşsek de bunun politik ve estetik olduğu, yanlış anlaşılmaması gerektiğini, çoksesliliğin bir zenginlik olduğunu anlattım.”
Bakan Ersoy’un, toplantıda, “Devlet Tiyatrosu özellere açılacak, ayrıca Bakanlık salt özel tiyatrolar için salon kiralamaları da yapacak” açıklaması yaptığını söyleyen Saban, “Tabii gerçekleşirse” diye not düşüyor.
Saban, “Salon sahibi arkadaşlar, çocuk ve geleneksel tiyatrolar da farklı sorunlar dile getirdiler. Her konu için ayrı komisyon kurulsun, hızla bir kurultayda tiyatromuzun tüm sorunları birleştirilsin fikrinde anlaştık” diyor.
KINAY: KAMU SPOTU İSTİYORUZ
Konuyla ilgili olarak telefonla ile ulaştığım Emre Kınay ise toplantının samimi ve çözüme odaklı olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Tiyatrolara verilen desteğin köklü tiyatrolara verilmediğini söyledik ve bir cevap alamadık ama, bir sanat konseyi tıpkı Bilim Kurulu gibi bir sanat kurulu kurulacağı, bundan sonraki ödeneklerin o sanat kurulunun görüşleri doğrultusunda dağıtılabileceğiyle ilgili konuştuk” diyor.
Bu kurulun on kişi olacağını söyleyen Kınay, “O kurulda, 1962’den beri bekleyen tiyatro yasasıyla ilgili, başta olmak üzere meslek tanımları yapılacak. Tiyatrocu kimdir, oyuncu kimdir çünkü tiyatrocu dediğinizde içinde ışıkçı, teknisyen, müdür aklınıza kuliste çalışan arkadaşlarımız, aksesuarcı herkes… Onların hepsinin mesleği tiyatroculuk ama oyuncu başka bir meslek, dolayısıyla bunların tanımlaması yapılacak. Aslında şöyle bir şey sezdim, yani kendi görüşüm bu, bir iletişim kopukluğu var, talep eden bizlerle, talebi karşılamak için var olan Kültür Bakanlığı arasında” diyor.
Bu toplantıların sıklıkla ve sürekli yapıldığını ve sonra unutulduğunu söyleyen Kınay, “Ben, kamu spotu istediğimizi söyledim. Topluma, tiyatro salonlarını boş bırakmayın, sanatın toplumlar için ne kadar önemli olduğunun vurgulanması gerekiyor. Bu kamu spotunda da oyuncular rol alacak. Bakan olumlu buldu ve kabul etti” diye ekliyor.
Desteklerin yetersiz olduğunu söylediklerini de belirten Kınay, “Bilet maliyetlerinin ne olduğu, o bilet maliyetlerinin koltuğa nasıl yansıdığı, gelir vergisi meselesinde bir hareket alanımızın da olmadığını öğrendik üzülerek, salonu olan tiyatroların, salonlarına salon desteği verileceğini bilgisi de verildi” diyor.
‘BİZ HER TÜRLÜ KATKIYA HAZIRIZ’
Tiyatro Kooparatifi Başkanı Iraz Yöntem, pandemi sürecinin başından beri tüm özel tiyatroların ihtiyaçları ve talepleri konusunda çalışmalar yaptıklarını ve aylardır resmi olarak bunları Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ilettiklerini söylüyor.
Yöntem, “7 aydır dile getirdiğimiz tüm taleplerimizin yanı sıra kooperatifimizin temel kuruluş amacı olan yasal mevzuat değişiklikleri konusunda yaptığımız çalışmaları da masaya yatırma imkânımız oldu bu toplantıda. Özel tiyatroların dünya standartlarında yasal bir statüye kavuşması, vergi ve sigortalanma mevzuatlarında bu statü çerçevesinde yeni düzenlemeler yapılması, anayasamızla güvence altına alınmış olan ‘sanatın ve sanatçının korunması’ gerçeğinden hareketle kamusal bir faaliyette bulunan özel tiyatroların ihtiyaçlarının kalıcı olarak karşılanması için çalışmaların ivedilike başlatılması gereğini belirttik. Bu doğrultuda üzerine çalışılması gereken birçok konu başlığının varlığı bir kez daha hatırlanmış oldu ve sorunlarımızın birlikte çözüme kavuşturulması için bir çalışma grubu oluşturulması fikri çıktı. Bu çalışma grubunun hemen hayata geçirilmesini istiyoruz ve biz de Tiyatro Kooperatifi olarak yapılacak tüm çalışmalara katkı sunmaya hazırız, bunu kendilerine de ifade ettik” diye konuştu.
“Toplantının büyük bir bölümünü özel tiyatrolara açıklanan devlet desteği konusu oluşturdu.” diyen Yöntem, “Biz de bu konuya dair kamuoyunda da paylaştığımız ve bakanlığa resmi olarak da sorduğumuz soruları elbette toplantıda da dile getirdik” diyor.
‘OYUNCULAR SENDİKASI TOPLANTIYA ÇAĞIRILMADI’
Oyuncular Sendikası temsilcilerinin toplantıya davet edilmediğini söyleyen Oyuncular Sendikası Genel Sekreteri Sercan Gidişoğlu, “Biz de katılsaydık tabii ki iyi olurdu” diyor ve ekliyor, “Genel anlamda biz sendika olarak tiyatro paydaşı kurumlarımız çatı örgütlerinin taleplerine destek oluyoruz, onlarla işbirliği içinde çalışıyoruz. Ve burada düzeltilecek pek çok şey olduğuna inanıyoruz. Yeniden tiyatro yapısal sorunlarıyla birlikte, bu pandemi de fırsat oluşturdu, yapısal sorunları iyileştirecek şekilde yeniden inşa edilmeli tiyatro dünyamız. Ve bunu yaparken de tabii ki sendikanın, işçi hakları anlamında, çalışanların hakları anlamında önemli yeri olduğuna inanıyoruz. Bu konuda da elimizden gelen herkese de destek vereye çalışıyoruz. Devlete de somut önerilerimizi sunduk, sunmaya da devam edeceğiz” diyor.
