[Işıl ÇALIŞKAN’ın Birgün’de yayınlanan yazısının bir kısmını paylaşıyoruz.] Kapanma tehlikesiyle karşı karşıya olan özel tiyatrolar bu kez de vergi kıskacında. Kumbaracı50 ve Moda Sahnesi vergi borcu yüzünden Kültür Bakanlığı’nın destek paketine başvuramadı. Tiyatro sahipleri destek için vergi borcu olmama şartını eleştiriyor.
Pandemi özel tiyatrolarda büyük yıkıma sebep oldu. Geçtiğimiz gün perdelerini kapatan Toy İstanbul’dan sonra birçok tiyatro kapanma tehlikesinin eşiğinde.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından özel tiyatroların projelerine yapılan yardımlardan yararlanmak üzere 2020-2021 sanat sezonu için toplamda 390 özel tiyatro başvuru yaptı. 75 çocuk oyunu, 199 profesyonel ve 54 geleneksel olmak üzere toplam 328 özel tiyatroya 12 milyon TL yardım yapılacağı duyuruldu. Ancak İstanbul’un en önemli tiyatrolarından Moda Sahnesi, Oyun Atölyesi, Kadıköy Emek Tiyatrosu ve Kumbaracı50 gibi önemli tiyatrolar destek alamadı.
Destek alınmamasının gerekçesi ‘vergi ve SGK borçları’ olduğu belirtildi. Kapanma tehlikesiyle karşı karşıya olan Kumbaracı50 vergi borcu yüzünden Bakanlığın özel destek paketine başvuramadığını duyurdu.
Gülhan Kadim, 10 yıldır Beyoğlu’nda varlığını sürdüren tiyatronun kurucularından. Pandemi öncesinin de hiç kolay olmadığını belirten Kadim, özellikle son sezonun ekonomik anlamda çok zor olduğunu söylüyor. Kumbaracı50’nin hiçbir destekçisi, sponsoru olmayan bağımsız, küçük bir sahne olduğunu ifade eden Kadim, yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Zaten sadece seyirci geliriyle bir sahneyi sürdürülebilir kılmak bir sorundu. İnsan üstü fedakârlık yaparak buraya gelebiliyorsunuz ancak. Her şeyin durduğu noktada büyük bir çöküş oldu. Pandemi tüm bu sorunları daha görünür kıldı. Bunun bir şekilde görüleceği ve bir şekilde çözüleceği konusunda bir umut da vardı. Ama umudun bittiği yerde dayanacak gücümüz de kalmamaya başladı.”
DESTEK BULABİLECEĞİMİZ HİÇBİR YER YOK
Kadim, “Burada içinden çıkılamayan bir döngü var. Kültür Bakanlığı’nın özel tiyatrolara verdiği destek sadece proje bazında. Yaptığınız oyuna destek oluyorlar ama sahnelerin burada hiçbir yeri yok. Ama aslında sahneler büyük bir mali yükümlülüğün altına giriyor mekân açarak. Bu durum ne yerel yönetimler ne de Kültür Bakanlığı tarafından görülüyor” diye konuşuyor. Kadim, bunun uzun yıllardır yaşanan bir sorun olduğunu ama sahnelerin yaşayamayacak duruma geldiği pandemi sürecinde bu destek paketinin revize edilmesi gerektiğini anlatıyor.
Kadim, acil çözülmezse durumun ciddiyetinin tüm tiyatrolar için kötü olacağını söylüyor. Vergi borcu yüzünden destek paketine başvuramadıklarını ifade eden Kadim, sözlerini şöyle sonlandırıyor: “Zaten pandemi sürecinde hiçbir şekilde iş yapamamış ve gelir elde edememiş tiyatroların vergisini ödeyemeyeceği belliyken bir de bu desteği almak için vergi borcu olmama şartını koyarsanız bunun bir mantıklı açıklaması olması gerekiyor. Hiçbir şeyi revize etmeden bu dönemin olağan dışı koşullarını görerek ona göre hareket etmeden bir destek paketi hazırlandığını düşünüyoruz. Bunun dışında sahnelerin de görmezden gelindiğini düşünüyoruz. Tüm bu riskleri göze alarak mekân açan tiyatrolar mali olarak çok daha zor duruma sürüklenebiliyor ve bunun için destek bulabilecekleri hiçbir yer yok.”
***
DEVLET BİZİM ÖNEMİMİZİ ANLAMIYOR
