Ezgi Ülkü Aykut
Yeni Pandemi dönemi ile Covid -19’un artışı, açık havada yapılan bir çok kültürel etkinliğin iptal edilmesine ya da ileri tarihlere alınmasına neden oldu. Hastalıktaki artışın bu şekilde sürmesi halinde yeni uygulamaların da hayata geçirileceği yadsınamaz bir gerçek…
Birçok sektörde olduğu gibi Kültür ve Sanat Sektörü de yılı ekonomik sıkıntılarla kapatacak… 4 ay sonra yıl sonu beyannamelerinin verileceği düşünüldüğünde, 11 Mart 2020 tarihi itibariyle çalışmaları durdurmak zorunda kalan kurum ve kuruluşlar nakit sıkıntısını fazlasıyla hissedecekler…
Peki ne yapılabilir?
3 Eylül 2020 tarihinde yayınlanan Kültür Sanat Fonu ile kültür-sanat kurumları ve kültür-sanat alanında faaliyet gösteren STK’ların dayanışmayı temel alan ve teknolojinin imkânlarından faydalanan yeni işbirliği modelleri yaratmaya, önümüzdeki dönemin ihtiyacını karşılayacak yaklaşım ve uygulamaları keşfetmeye yönelik çalışmalarına destek sağlanacak. Bu çerçevede, başvuru yapan kuruluşların aşağıda örnekleri sunulan alanlardaki proje fikirlerine veya kurumsal gelişimlerine destek verilecektir:
- Salgın döneminin koşullarına uygun kurgulanan yeni etkinlikler ve/veya formatlar (evden erişilebilen, sosyal mesafe kurallarına uyumlu vb.),
- Kültür-sanat profesyonellerinin (sanatçılar, yöneticiler, aktivistler vb.) salgın döneminde üretim ve paylaşımlarını sürdürebilmeleri için gerekli fiziksel ve/veya teknolojik araçlara erişimlerinin sağlanması ve bu araçların kullanımına yönelik eğitim faaliyetleri,
- Kültür-sanat alanında uzun dönemli etkileşim, ortak çalışma ve işbirliklerinin önünü açacak yerel, ulusal ve uluslararası ağların oluşturulması veya sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik faaliyetler/projeler,
Yukarıdaki maddeler dışında kalan ancak benzer alanları içeren ve sanatsal üretimin sürdürülebilirliğini ve alandaki dayanışmayı önceliklendiren türdeki faaliyetler.
Kültür Sanat Fonu’na başvuru yapan STK’lar en fazla 80.000 TL talep edebilirler. Aşağıda yer alan başvuru kriterlerine uyan ve tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar fona başvurabilirler:
- Türkiye’de kurulmuş dernekler, vakıflar, kooperatifler ve diğer kar amacı gütmeyen,
- 2019 yılından beri sahada aktif olarak çalışan,
- 2019 yılı gelirleri 30.000 TL ile 1.500.000 TL arasında olan,
- Kültür-sanat kurumları ve/veya kültür-sanat alanında faaliyet gösteren STK’lar.
Kültür Sanat Fonu’na başvurmak isteyen kuruluşların başvuru formunu 25 Eylül 2020 saat 18.00’e kadar eksiksiz şekilde doldurmaları gerekir. (https://www.iksv.org/tr/haber/kultur-sanat-fonu-2020-donemi-basvurulari-acildi)
İKSV Kültür Fonu ise 3 Eylül 2020 tarihinde çağrıya çıktı. Ancak proje çağrısında yer alan dernekler, vakıflar, kooperatifler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar tanımı başvuru hazırlığı yapan bir çok kuruluşu hâyâl kırıklığına uğrattı.
Bir projeden yararlanmak için dernek, vakıf ya da kooperatif mi olunması lazım!
Her proje çağrısı kendi içinde bir yapıya sahiptir. Bazı projelerde başvuru yapacak kurumların yapısı dernek, vakıf ya da kooperatif iken bazı projelerde Şahıs, Limited ya da Anonim Şirket olması bazı projelerde de Kamu Kurumları ve Üniversiteler ile ortaklık yapısı istenebilmektedir. Bu şu an elinizde bulunan şirket yapısını vakıf ya da derneğe çevirmeniz anlamına gelmez.
Hangi projeye başvuruda bulunacakları; kurum sahiplerinin hukuki kişiliklerine göre belirlemesi gereken en önemli noktalardan birisidir. Yani İKSV Kültür Fonu’na başvuruda bulunmayı planlayan kurumların hukuki kişiliklerini değiştirmelerine gerek yoktur; bunun yerine ortak proje üretebilecekleri bir dernek, vakıf ya da kooperatif yapısı ile çalışmaları başvuru yapmaları için yeterli olacaktır. Başvuruda bulunulacak projede ilk olarak proje çağrı metni dikkatlice okunmalı ve aşağıdaki unsurlara dikkat edilerek bir taslak hazırlanmalıdır.
Proje Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler;
- Doğal kaynakların, çevresel değerlerin korunması projenizi yazarken göz önünde bulundurmanız gereken önemli unsurların başında gelir.
- Proje Yönetim Döngüsü aşamalarını takip ederek projenizi yazmanız gerekir. Böylece, standartları belirli bir yöntemle başarıya odaklı bir proje başvurusu hazırlayabilirsiniz.
- Proje ile doğrudan ya da dolaylı bağı olan sosyokültürel grupların değerlerine saygı gösterilmelidir.
- Proje konunuzu özgün kılan özellikleri vurgulayarak, aynı konudaki örnekler ile arasındaki farkı ifade etmelisiniz.
- Proje ile amaçladığınız hizmet, ürün, teknoloji veya sistemin sektöre ne tür bir katkısı olduğunu açıkça belirtmelisiniz.
- Sade ve anlaşılır bir anlatımla projenizi yazmaya özen göstermelisiniz. Gerekli gördüğünüz yerlerde tablo ve grafiklerden yararlanmalısınız.
- Proje konunuzun daha önceden yapılmış örneklerini araştırmalı, bu örneklere ulaşırsanız proje dosyanızda destekleyici bilgi olarak eklemelisiniz.
- Projenizin başarısızlığına yol açabilecek tüm faktörleri en baştan değerlendirmeli ve bu faktörleri nasıl önleyebileceğinizi belirlemelisiniz.
- Devlet politikaları dikkate alınarak proje hazırlanmalıdır. Proje amacınızın devlet politikaları ile uyumlu olması hibe desteği alabilmeniz için aranan unsurlardandır.
- Sürdürülebilir projeler başarılı projelerdir. Proje ile amaçlanan ilerleme, proje faaliyet süreci bittikten sonra da etkinliğine devam etmelidir. Proje hazırlarken mutlaka sürdürülebilir hedefler belirlenmelidir.
- Projenizi gerçekleştirirken yenilenebilir kaynakların kullanımı ön planda olmalıdır.
- Projenin bütçesi planlanırken gerekli harcamalar tespit edilmeli, piyasa araştırmaları yapılmalı ve giderlere uygun öngörülen bütçe oluşturulmalıdır.
- Proje teklifinizin başarısı; iyi tanımlanmış konu, amaç, hedef kitle, faaliyetler ve bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine dair ayrıntıların tutarlı bir bütün halinde sunulmasına bağlıdır.
Proje içeriğinde istenen evraklar hazırlanmalı ve scan edilerek bir dosya halinde bilgisayarınızda hazır olmalıdır.
Bazı projelerde olduğu gibi İKSV Kültür Fonu’nun bu projesinde de proje tanımı , amacı vb. konular için detaylar yazılırken kelime sayısı verilerek belirli çerçeve metinlerde net ve açık bir dil ile kendinizi ifade etmeniz istenir. Yazdığınız metinde verilen sayıya dikkat edilmesi gerekir ve metinlerinizi önceden Word şeklinde hazırlamış olmanızda fayda vardır. Projenizi yükleyeceğiniz link soru cevap şeklinde ilerleyeceği için hata yapmadan ya da tekrar tekrar başa dönmeden başvurunuzu yapabilirsiniz.
Ayrıca bu dönemde çağrıları açık olan başka projeler için başvuruda bulunmak da mümkün.
DEVLET TİYATROLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERLİ ESER YAZIM TEŞVİĞİ
Desteğin Amacı ;Yeni yerli yazarları teşvik etmek, sahne sanatlarının gelişimi için yerli eserlerin nitelik ve nicelik olarak zenginleşmesini sağlamak
Desteğin Konusu ve Kapsamı; Yerli eserlerin desteklenmesi
Destek Türü; Nakit hibe (Çocuk oyunları 10.000 TL, yetişkin oyunları için 15.000 TL*)
COVID-19 Sürecinde Ekonomik Sıkıntılar Yaşayan Kültür-Sanat Sektörü Çalışanına Destek
Ahbap, Dirsek Teması ve Akıllı Baykuş ile yaptığı iş birliği kapsamında, COVID-19 sürecinde ücretsiz izne ayrılan, işini kaybeden, ekonomik sıkıntılar yaşayan 30 kültür-sanat sektörü çalışanına 500 TL nakit desteği sağlayacak.
Müzisyen, tiyatro/sinema sanatçısı, saha ve sahne çalışanları, ses ve ışık teknisyenleri gibi tüm sektör çalışanları, bu destek için http://ahbap.org/ yardım üzerinden Dirsek Teması ve Akıllı Baykuş için hazırlanan özel form girişinden 18.09.2020 tarihine kadar başvurabilirler.
Ahbap tarafından yürütülecek değerlendirmenin ardından nakit desteğini almaya hak kazanan kişiler belirlendikten sonra, bu kişilerden alınacak banka bilgileri doğrultusunda nakit desteği banka hesaplarına gönderilecek.
Avrupa Komisyonu’ndan yeni KA2 Çağrısı
Avrupa Komisyonu 2020 yılı Program Rehberi için bir düzeltme yayınladı. Bu kapsamda COVID-19 krizi nedeniyle 2020 yılında yeni bir çağrıya çıkma kararı aldı. Çağrı başlıkları ise “Okul, Mesleki ve Yüksek Öğretimde Dijital Eğitime Hazırlık Ortaklıkları” ve “Gençlik, Okul Eğitimi ve Yetişkin Eğitiminde Yaratıcılık için Ortaklıklar” olarak belirlenmiştir.
Programın öncelikli alanları ise:
1- Dijital Çağda yaratıcı uygulamalar
2- Yaratıcılık ve sanat aracılığıyla beceri geliştirme ve sosyal içerme
Alanlarında;
- Bir yüksek öğretim kurumu;
- Bir okul / enstitü / eğitim merkezi (okul öncesinden liseye kadar herhangi bir düzeyde eğitim ve mesleki eğitim ve yetişkin eğitimi dahil);
- Kar amacı gütmeyen bir kuruluş, dernek, STK;
- Kamu veya özel, küçük, orta veya büyük bir işletme (sosyal girişimler dahil);
- Yerel, bölgesel veya ulusal düzeyde bir kamu kuruluşu;
- Ticaret odaları da dahil olmak üzere bir sosyal ortak veya çalışma hayatının başka bir temsilcisi,
- Sanayi, zanaat / meslek birlikleri ve sendikalar;
- Bir araştırma enstitüsü;
- Vakıf;
- Şirketler arası bir eğitim merkezi;
- Ortak eğitim (işbirliğine dayalı eğitim) sağlayan işletmeler;
- Kültürel bir organizasyon, kütüphane, müze;
- Kariyer rehberliği, profesyonel danışmanlık ve bilgi hizmetleri sağlayan bir organ;
- Resmi olmayan ve resmi olmayan yollarla edinilen bilgi, beceri ve yeterlilikleri onaylayan bir organ
- Serbest öğrenme;
- Bir Avrupa Gençlik STK’sı;
- Gençlik çalışmalarında aktif olan ancak bir gençlik bağlamında olması gerekmeyen bir grup genç
- Organizasyon (yani gayri resmi gençlik grubu)
Başvuruda bulunabilirler. Başvurular için son tarih 29 Ekim 2020 Brüksel saati ile 12:00’dır.
Her bir projenin başvuru şartı ayrı içeriklerde olmakla beraber Kültür ve Sanat alanında da faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların yararlanabilecekleri; çağrıları açık projelerdir.
Ayrıca Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, ekonomiye yeni kaynaklar yaratmak üzere çalışmalarını sürdüren Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası, Dünya Bankası kaynaklı yeni kredi paketinin onaylandığı Eylül başında duyuruldu.
“Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın garantisi ile Dünya Bankası’ndan sağlanan 250 milyon dolarlık krediyle Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası, ekonominin bel kemiği, 250’den daha az çalışanı olan KOBİ’leri destekleyecek. Kredi kullandırırken; bir sektör ayrımı bulunmamakla birlikte kadın çalışan sayısı fazla olan, geçen yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 20 veya daha fazla küçülme yaşayan, normal şartlarda finansmana erişimi zor olan, yeni ürünler, hizmetler ve teknolojiler geliştiren şirketlere öncelik verilecek ve Türkiye Kalkınma Bankası tarafından hangi kamu bankaları aracılığıyla verileceği duyurulacaktır.”
Krediden yararlanmak isteyen kuruluşlar vergi ve SGK gibi borçlarını taksitlendirip, ilk taksiti de ödeyerek kamuya borçları yoktur yazısı ile bu krediden yararlanma şansına sahip olacaklardır.
Kültür ve Sanat alanında faaliyet gösterecek kurum ve kuruluşların hukuki kişiliklerini, vizyonlarını ve hedeflerini göz önüne alarak hangi proje ya da teşvikten yararlanmak istediklerine karar vermeleri sonra başvuru sürecini gerçekleştirmeleri gerekmektedir.
Bu dönemde sıkıntı içinde olan Kültür ve Sanat alanında faaliyet gösteren kurumlar için KOSGEB sistemine E- Devlet üzerinden kayıt yaparlarsa;
İş Geliştirme Destek Programına başvuru yapmaları mümkün olacaktır. Bu program sayesinde yeni alacakları Ön lisans ya da Lisans mezunu çalışan için üst limiti 50.000 TL olan personel maaşına yönelik Nitelikli Eleman desteğinden yararlanabilirler. Bu destek programında dikkat edecekleri en önemli unsur ise personelin yasal girişini program onayını aldıktan sonra yapmaları olacaktır. Alınan personelin İŞKUR üzerinden alınması ise personel için ödenecek resim , vergi ve harçları yüzde otuzbeş oranında azaltacaktır.
Sınai Mülkiyet Hakları Desteğine başvuru yapılması halinde Marka diğer adı ile İsim Hakkı için TPE (Türk Patent Enstitüsü) için yapılacak tüm başvuruların yüzde yüz oranında desteklenmesidir. Yani harcanan meblağının KDV hariç tamamını devletten geri alabilirsiniz.
Gene piyasalarda çok bilinmese de TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi özellikle Sanat Galeri ve Özel Tiyatrolar için alınması halinde prestij sağlayacak önemli bir belgedir . Bu belge için de Belgelendirme Desteğine başvurulması yeterli olacaktır. Bu belge de KOSGEB tarafından yüzde yüz desteklenen bir gider kalemidir.
Pandemi sürecinde yara alan tiyatroların ve sadece “Sanat yapmak istiyorum” söyleminin; bir çok kurum için çok yabancı olduğunun farkında olmakla beraber tüm bu çalışmalar, tiyatro işletmelerinin ayakta kalması için ilk etapta nakit bir döngü sağlamasa da maliyet kalemleri yüksek olan bu sektör için nefes aldıracak ayrıca Pandemi sonrası döneme daha bilinçli ve kurumsal bir yapı içerisinde girebileceklerdir.
Yararlanılabilecek Hibe ve Teşvik Proje çağrıları, Büyükelçilik destekleri ve Sinopsis hazırlama teknikleri hakkında yazılarım devam edecek.
