Çin’in Hubei eyaletine bağlı Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip korona(2019-nCoV) virüsü hızlı yayılma oranı ile kısa zamanda tüm dünyada etkisini göstermeye başladı. Dünya Sağlık Örgütü’nün resmi açıklamalarına göre ilk ölüm Wuhan’da11 Ocak 2020 tarihinde görüldü. Wuhan’da bir deniz hayvanı pazarından alış veriş yaptığı tespit edilen bu adamın ölümü üzerine, Çin devleti hayvan pazarını kapattı. Bu tarihten sonra da virüs yayılmaya, ölümlerde de artmaya başladı. Bunun üzerine virüsün ortaya çıktığı kentten başlamak üzere Çin devleti ciddi önlemler almaya başladı. Daha sonraki günlerde etkisini İran’da göstermeye başlayan virüsün merkezi Asya’dan Avrupa’ya kaydı. Avrupa’da başta İtalya olmak üzere birçok ülkede binlerce ölüme sebep olan korona virüsüne karşı birçok önlem alındı. Evde kal çağrısı dışında şehirlerin karantinaya alınması, kısmi sokağa çıkma yasaklamaları, ülke genelinde sokağa çıkma yasağı, seyahatlerin kısıtlanması, ibadethanelerin ibadete kapatılması, sanat etkinlilerinin yasaklanması, spor müsabakaları ve organizasyonların iptal edilmesi vb. önlemler alınmaya başlanınca dünyanın birçok yerinde hayat durma noktasında geldi. Tabii korona virüsü kaynaklı zorunlu devlet önlemleri ve insanların bireysel kendini karantinaya alma önlemleri sanat alanını da etkiledi. Türkiye’de de sanatçılar ve sanat kurumları virüsün yayılmasına yönelik olarak kısıtlanmış faaliyetlerine karşın alternatif yol arayışına girdiler. Sosyal medya üzerinden güncel olan korona virüsüne yönelik kendini koruma önlemlerine destek ve farkındalık yaratacak videolar yayınladılar. Ayrıca çeşitli sanat kurumları daha önce halkla paylaşılan eserlerini(belgesel, film, oyun, albüm vb.) arşivden çıkarıp televizyonda ve sosyal medya(en çok da youtube) üzerinden tekrar dolaşıma soktular. Çoğu sanatçı, hükümet yetkililerinin, vatandaşların sosyal-ekonomik farklılıklarını gözetmeden “Evde kal” çağrısına eklemlenmiş olsa da, sanat kurumlarının genel olarak arşivlerini halka açması memnuniyet yarattı.
Bu gelişmelere karşı Kürt kurum ve sanat çevreleri de benzer refleksler gösterdi. Kürt halkının her yıl coşkuyla kutladığı ve birçok yerde birçok sanatçının katıldığı Newroz bayramı etkinlikleri iptal edildi. Yıllardır tüm yasaklara rağmen Kürt kültürünü ve dilini yaymaya yönelik çalışmalar yapan Kürt Enstitüsü faaliyetlerine ara verdi. Aylık yayın yapan gazete ve dergiler çalışmalarını durdurdu. Müzisyenler konserlerini, tiyatro toplulukları oyunlarını iptal ettiler. Kürt sanatçılar ya bireysel ya da kurumsal olarak Türkiye’deki diğer sanat çevreleri gibi arşivlerini sosyal medya üzerinden halka açtı. Dört Tiyatro Grubu(Amed Şehir Tiyatrosu(Şanoya Bajêr a Amed ê), Yeni Yaşam Tiyatrosu(Tiyatroya Jîyana Nû), Tiyatro Mencel(Şanoya Mencel) ve Tiyatro Yekta(Şanoya Yekta) ortak bir çağrı ile Kürtçe oyun yazmak isteyenlere destek olabileceklerini ve bunun için bir ekip oluşturduklarını kamuoyuyla paylaştılar. Gelen oyun metinlerini değerlendireceklerini ve seçecekleri oyunları, kendilerinin de dahil olduğu bir proje şeklinde dijital medya üzerinden herkesle paylaşacaklarını açıkladılar.
Sosyal medyada paylaşılan bu etkinliklerden başta tiyatro oyunları olmak üzere, bazı sanatçıların bu sürece dair yazılarının, röportajlarının linklerini aşağıda okuyucularımızla paylaşıyoruz.
Tiyatro haber, röportaj ve oyun linkleri
http://yeniyasamgazetesi1.com/amed-sehir-tiyatrosu-arsivini-paylasima-acti/
https://xwebun.org/rews-ci-be-bila-bibe-mizaha-gele-kurd-her-tim-pesketiye/
Diğer sanat etkinlik linkleri
https://twitter.com/CocukAgi/status/1247514779847180289?s=19
MİMESİS-Hüseyin Erdoğdu
