Mehmet K. Özel
korona virüsü nedeniyle bizlerin -şimdilik- nisan başına, çoğu avrupa ülkesinin ve a.b.d.’nin nisan ortasına ve sonuna kadar, kuzey yarımküredeki diğer bir çok ülkenin ise yine önümüzdeki en az bir-iki ay boyunca evlerde oturacağı bir dönemde, normal zamanda web siteleri üzerinden canlı konserlerini, operalarını, dans gösterilerini ve arşivlerini -çoğunlukla- ücret karşılığı yayınlayan kurumlar ve platformlar dünden beridir arka arkaya açıkladıkları üzere müthiş bir kültür-sanat projesine imza atıyorlar.
konser
dünyanın en iyi üç orkestrasından biri olan berlin filarmoni’nin sayısız konser kaydının bulunduğu platform 30 gün boyunca ücretsiz!
link için tıklayın.
dünyanın en iyi üç orkestrasından bir diğeri olan kraliyet concertgebouw orkestrası da arşivini ücretsiz açmış durumda. link için tıklayın.
bu arşivin zenginleştirilmiş bir tarafı da var: bazı kayıtları o kayıttaki orkestra şefinin veya solistin yorumlarıyla birlikte izleyebiliyorsunuz. inanılmaz bir şey! ayrıca yapıtlar hakkında detaylı makaleler, küçük belgeseller, eğer konseri yorumla izlemek istemiyorsanız orkestra şefi veya solist ile yapılmış söyleşiler var.
ben bu arşivden ilk olarak, en sevdiğim şeflerden herbert blomstedt’in yorumlarıyla brahms’ın 3. senfonisini izledim. rachmaninof’un 3. piyano konçertosunu solist alexander gavrylyuk’un yorumlarıyla izlemek için de sabırsızlanıyorum 🙂
opera
belki de dünyanın bir numaralı opera kurumu met (metropolitan operası) her sezon met hd-live programıyla o sezon sahnelenen yapımlarını, canlı olarak sinemalara göstererek, new york’ta yaşamayan opera severlerin ayağına getiriyor. 19 nisan’a kadar kapalı olacak opera kurumu bu sefer de; 16 mart pazartesi akşamında başlayarak, her akşam eski bir yapımının kaydını web’den ücretsiz yayınlayacak, yayınlanan yapım 20 saat boyunca izlenebilir olacak.
met’in programının ilk haftasına buradan ulaşılabilir. açıklanan prodüksiyonlar genel olarak konvansiyonel, yönetmenler de genellikle klasik sahnelemeleriyle ünlenen kişiler. sahnelemeler konvansiyonel olsa da kadrolar olağanüstü: anna netrebko, elīna garanča, roberto alagna, diana damrau, juan diego flórez, natalie dessay, renée fleming, ramón vargas ve iki ayrı yapımda izlenebilecek, erken yaşta aramızdan ayrılan benzersiz bas dmitri hvorostovsky.
hepsini izlemeye çalışacağım, ama şimdiden kaçırmamak için gözüme kestirdiğim bir yapım var: mizansen tercihlerini çok sevdiğim robert carsen’in sahnelediği, efsanevi rus şef valery gergiev’in yönettiği çaykovski’nin “eugene onegin” operası. başrollerde yıllar önce aya irini’de bizleri kendisine hayran bırakmış olan renée fleming, ramón vargas ve yine şehrimizde bir kaç kez canlı dinlenme şansına erdiğimiz dmitri hvorostovsky. yayın tarihi: 22 mart.
dünyanın önde gelen opera kurumlarından viyana devlet operası ise 15 mart pazar gününden itibaren her akşam bir yapımının eski kaydını ücretsiz yayınlayacak ve her yayın 24 saat boyunca izlenebilecek.
2 nisan’a kadarki programa buradan ulaşabilirsiniz, yayınlara ise bu linkten.
viyana devlet operası’nın video programı, met gibi yine sahneleme/mizansen olarak konvansiyonel diyebileceğimiz yapımlardan oluşuyor. aralarında beni şimdiden en çok heyecanlandıran ve meraklandıran; “tosca” operasının aynı prodüksiyonunu üç ayrı akşamda üç farklı şancı kadrosuyla izlemek olacak.
dünyanın başka bir prestijli opera kurumu münih devlet operası da 19 nisan’a kadar eski yapımlarından bazılarını web sitesinde ücretsiz yayınlayacak. hemen de başlamışlar, hem de iki heyecan verici yapımla. bunlardan ilki: oliver py imzalı, jonas kaufmann’lı “il trovatore“. ikinci ise; “judith” başlıklı, henüz geçtiğimiz şubat’ta sahnelenen bela bartok akşamı.”judith” bartok’un bir orkestra eserinden ve “mavi sakal’ın şatosu” operasından oluşuyor. sahneye koyan katie mitchell, orkestra şefi oksana lyniv. bartok’un mavi sakal masalını kadın protagonistin bakış açısıyla anlattığı operanın bütünüyle kadın sanatçıların elinden çıkması ne kadar incelikli bir yaklaşım.
şubat başında bu operanın başka bir kadın sanatçının, pina bausch’un elinden çıkma, 43 yıllık bir versiyonunu seyretmiştim. bakalım katie mitchell 2020’de neler yapmış 🙂
dans
ve çağdaş dans severler için nisan sonuna kadar yayınlarını ücretsiz hale getirmiş bir platform var: ontheboards.tv
listesindeki dans yapımlarına şöyle bir göz attım, tanımadığım bir çok isim var, dolayısıyla keşiflere gebe günler bekliyor beni. bence sizleri de 🙂
listede tanıdığım az sayıdaki koreograftan önereceklerim ise: crystal pite’ın “dark matters”ı ve christian rizzo’nun “b.c, janvier 1545, fontainebleau”sü.
dünyanın sahneleri evimizde – 2
tiyatro
istanbul’un alternatif tiyatro toplulukları arasında en eskilerinden ve en nitelikli ve derinlikli işler üretenlerinden biri olan ve her yapımında seyirci ile oyuncunun mekansal ilişkisini farklılaştıran altıdan sonra tiyatro bu akşam web’den canlı yayınlamaya başladığı “kapı açık kalmış” başlıklı program ile, hepimizin evlerimizde oturmamız gereken bu dönemde oyuncu-seyirci ilişkisini bu sefer de başka bir boyuta taşıdı.
topluluk hafta içi her akşam 20:30-22:00 arasında; kurucularından yazar, yönetmen, oyuncu ve sahne tasarımcısı yiğit sertdemir’in moderatörlüğünde tiyatro üzerine sohbetler, soru-cevap köşesi, oyun okumaları ve tiyatro şarkıları gibi etkinliklerle, evleri kumbaracı 50’den bizim evlerimize canlı yayınla misafir olacak. biz seyircilerin yapması gereken tek şey ise youtube’da altıdan sonra tiyatro kanalına abone ve tabii yorumlarımızda yayına dahil olmak.
kanala ulaşmak için tıklayın.
almanca biliyorsanız ya da herhangi bir tiyatro gösterisi için dil bilmeye gerek yoktur diyorsanız; almanca konuşulan ülkelerdeki tiyatro eleştirisi konusunda bir numara olan nachtkritik web sitesi 14 mart akşamından beridir haftanın belli günlerinde oyun yayınlamaya başlamış.
ilk haftanın programında; 16-17 mart akşamlarında, türkiye asıllı almanyalı yönetmen ersan mondtag’ın almanya tiyatro camiasında çıkış yapmasını sağlayan 2015 tarihli “tyrannis” var.
20 mart akşamı ise, dortmund’dan önümüzdeki sezon viyana volkstheater’in genel sanat yönetmenliğine geçecek olan, dinamik ve sıradışı mizansenleriyle ses getiren kay voges’in dortmund’daki son projesi, çehov’un “martı” uyarlaması yayınlanacak. kaçırmayalım!
siteye buradan ulaşabilirsiniz.
opera
arşivlerini açan opera kurumlarına bir yenisi eklendi: genel sanat yönetmenliği ve şefliğini daniel barenboim’un yaptığı almanya’nın önde operalarından berlin staatsoper unter den linden.
17 mart akşamından başlayarak onlar da her akşam opera, bale, konser kayıtlarını paylaşacaklar ve 24 saat boyunca izlenebilir olacak. programa buradan ulaşabilirsiniz.
programı; michael jackson dahil bir çok amerikalı şarkıcının videolarını çeken, koreografilerini yapan, lars von trier’in “dancer in the dark”nın dans sekanslarını tasarlayan vincent paterson’ın yönettiği massanet’nin “manon”u açıyor. başrollerde rüya çift anna netrebko-rolando villazon var.
link için tıklayın.
konser
rusya asıllı almanyalı piyanist igor levit 12 mart’tan beridir her akşam -avrupa saatiyle- 18:00 veya 19:00’da (bir gün önceden tam saati duyuruyor) twitter hesabıdan ev konserleri veriyor. linki tıklayarak izleyebilirsiniz.
gülsin onay da ilk defa 15 mart pazar akşamı twitter hesabından bir konser verdi ve devamının geleceğini de müjdeledi. onay’ın twitter hesabı için tıklayın.
efsanevi şef ivan fischer’in mükemmelleştirdiği budapeşte festival orkestrası’nın üyeleri bu akşamdan itibaren her akşam avrupa saatiyle 19:45’te oda müziği konserleri verecekler. adını da quarantine soirrées (karantina akşamları) koymuşlar. link için tıklayın.
dans
ve evde sadece oturmak değil, hareket etmek de istiyorsanız, tam size göre bir imkan var: günümüzün en üretken ve yaratıcı koreograflarından anne teresa de keersmaeker’in 30 yıllık başyapıtı rosas danst rosas’ı keersmaeker’in bizzat kendisinin hazırladığı “uzaktan eğitim yöntemi” ile öğrenip, evde uygulayıp kendi rosas danst rosas prodüksiyonunuzu yapabilirsiniz. siteden yapıtın müziği de indirilebiliyor! evde dans et!
link için tıklayın.
dünyanın sahneleri evimizde – 3
dans / dans tiyatrosu
yaşayan görsel ve gösteri sanatçıları arasında bana göre en özeli, dimitris papaioannou 6 saatlik sahne yapıtının kurgulanmamış, tek çekimlik versiyonunu erişime açtı. bütünüyle bir evin içinde geçen “inside” hepimizin evlerimizde kalmamızın doğru olduğu bir zamana ne kadar da uyuyor! evimin bomboş bir duvarı olsa, bu videoyu oraya 24 saat yansıtırdım..
link için tıklayın.
türkiye’de dans tiyatrosu denince ilk akla gelen ve bu tarzın en yetkin örneklerini vermiş olan hareket atölyesi’nin web sitesi açıldı.
sitede çoğu gösterinin tam versiyon kaydı, hüseyin karabey imzalı bir bir belgesel ve bir kısa film var. daha önce hiç bir gösterilerini canlı seyretme şansına ermediyseniz, şimdi tam vakti. ben de bu dönemde, zamanında canlı seyrettiğim bütün işlere tekrar bakmayı planlıyorum..
link için tıklayın.
çağdaş dans dünyamızın “enfant terrible”ı ilyas odman da arşivini erişime açanlardan. sitesine buradan girebilirsiniz.
“countdown” adlı yapıtının linki. parolası: copycatssss
“happy happy together” adlı yapıtının linki. parolası: wowmen
ilyas odman bir de “böylesi ancak ilyas odman yaparsa olur!” dedirtecek bir şeye imza atacak: sabancı müzesi’ndeki marina abramovic sergisi kapsamında 10 gün boyunca günde 8 saat sergilediği “one for the road” isimli performansını 22 mart pazar günü 13:00-20:00 saatleri arasında tekrarlayacak ve bu canlı performans web’den yayınlanacak.
link için tıklayın.
kendilerine hayran olduğum, gabriela carrizo ile franck chartier’in peeping tom’u, onları üne kavuşturan başyapıt üçlemesini erişime açtılar. kesinlikle kaçırılmaz.
carrizo ile chartier’in kendi topluluklarını kurmadan önce birlikte dans ettikleri topluluk olan les ballets c. de la b.’nin kurucusu “şaman” alain platel de arşivini erişme açmaya başladı. platel’in işleri biraz depresif olsalar da herhangi bir yapıtı veya yapıt hakkındaki belgeseli kesinlikle, ama kesinlikle kaçırılmaması gerekenlerden!
ilk kayıt vsprs adlı yapıtının belgeseli. link için tıklayın.
enerjinizi yükseltecek bir şeyler arıyorsanız, gaga metodunun yaratıcısı israilli koreograf ohad naharin’in işleri tam size göre. 2017 tarihli taze bir yapıtı tam versiyon olarak web’de.
izlemek için linki tıklayın.
bu olağanüstü zamanda değil, çok çok önceden bütün yapıtlarının tam versiyonlarını sitesine koymuş olan bir koreograf var. emanuel gat. şiddetle tavsiye ederim.
gat’ın bütün yapıtlarını izlemeye, canlı seyrettiğim en aykırı “bahar ayini” versiyonlarından biri olan “sacre” ile başlamanızı öneririm. linki burada.
ben işlerini pek sevmesem de, eminim seveni vardır. hiphop, breakdance gibi sokak danslarını çağdaş dans sahnesiyle buluşturan mourad merzouki dokuz yapıtlık bütün arşivini erişime açtı.
link için tıklayın.
numeridanse.tv adında bir site var. içinde 3500 dans videosu. bunların çoğu 3 dakikalık parçalar, ama tam versiyon sahne yapıtları kayıtları da var. bu zamanda tam keşfe çıkmalık.
keşifde rotanızı josef nadj, yoann bourgeois, dave st.pierre üzerinden başlatabilirsiniz.
gerisi kaybolmaya kalmış..
link için tıklayın.
ve çağdaş dans severler için nisan sonuna kadar yayınlarını ücretsiz hale getirmiş bir platform var: ontheboards.tv
listesindeki dans yapımlarına şöyle bir göz attım, tanımadığım bir çok isim var, dolayısıyla keşiflere gebe günler bekliyor beni. bence sizleri de 🙂
listede tanıdığım az sayıdaki koreograftan önereceklerim ise: crystal pite’ın “dark matters”ı ve christian rizzo’nun “b.c, janvier 1545, fontainebleau”sü.
yoann bourgeois ile rachid ouaramdane’ın birlikte eş genel sanat yönetmeni oldukları ccn2 grenoble dans topluluğu sitesinden videolarını paylaşıma açmaya başladı. özellikle bourgeois’nın işlerini kaçırmamanızı öneririm.
link için tıklayın.
dünyanın en iyi dans topluluklarından hollandalı NDT de lütfetti, bir kısa dans kaydını bizlerle paylaştı. edward clug’dan “mutual comfort”
link için tıklayın.
ve evde sadece oturmak değil, hareket etmek de istiyorsanız, tam size göre bir imkan var: günümüzün en üretken ve yaratıcı koreograflarından anne teresa de keersmaeker’in 30 yıllık başyapıtı rosas danst rosas’ı keersmaeker’in bizzat kendisinin hazırladığı “uzaktan eğitim yöntemi” ile öğrenip, evde uygulayıp kendi rosas danst rosas prodüksiyonunuzu yapabilirsiniz. siteden yapıtın müziği de indirilebiliyor! evde dans et!
link için tıklayın.
.
tiyatro
genç, ayrıksı ve dinamik sanatçılarımızdan fatih gençkal, yönettiği ilk iş olan 2012 tarihli “olmamış mı?”yı erişime açtı. buradan ulaşılabilir.
ufuk tan altunkaya’nın kurucusu olduğu mekan artı tiyatro topluluğu her perşembe bir oyununu youtube kanalından yayınlayarak arşivini erişime açıyor. ilk oyun 19 mart 2020’de “80’lerde lubunya olmak”. link için tıklayın.
kadro pa ise yıllar önce seyredip hayran kaldığım macbeth uyarlaması “macbeth mutfakta”yı 27 mart dünya tiyatrolar günü’nde youtube kanalından canlı olarak yayınlayacakmış. müthiş bir fırsat.
link için tıklayın.
nilüfer belediyesi kent tiyatrosu kayda alınmış bütün oyunlarını erişime açtı. çocuklar için 6, yetişkinler için 8 oyun var arşivde. sırayla hepsini seyretmek lazım.
link için tıklayın.
gazete müstehak da altıdan sonra tiyatro gibi her akşam online program yapmaya başladı. takip etmek için tıklayın.
bizleri evde tutacak başka bir girişim almanya’nın önemli tiyatro kurumlarından münchner kammerspiele’den geliyor. topluluk bu akşamdan (18 mart) itibaren web’den güncel programındaki oyunların kaydını yayınlamaya başlıyor. her oyun 24 saat boyunca izlenebilecek. almanca bilmeyenler için ingilizce altyazılı.
ilk oyun toshiki okada’nın “no sex”i.
link için tıklayın.
ve schaubühne sahnesinde inanılmaz bir program bizi bekliyor!
21 mart’tan 17 nisan’a kadar her akşam bir oyun. schaubühne’nin 70’li yıllardaki peter stein’li, klaus maria grüber’li yapımlarından ostermeier serisine, luc bondy’den simon mcburney’e müthiş bir program. stein’in oresteia’sı, ostermeier’in reims’e dönüş’ü falan var, tam çılgınlık!… program her akşam 18:00’de; evlerindeki oyuncuların paylaşacağı doğaçlamalar, okumalar, hikayeler ve şarkılar ile başlayacak. her kayıt 18:30-24:00 saatleri arasında erişime açık olacak. program için tıklayın.
kayıt linki için tıklayın.
paris’in ödenekli tiyatrolarından l’odéon-théâtre de l’europe eski bir yapımını, o dönemde genel sanat yönetmeni olan stéphane braunschweig’ın bir rejisini erişime açtı: molière’in “l’école des femmes”ını. frankofon olmayanlar üzülmesin, çünkü nasıl olduysa fransızlar bu kayda ingilizce altyazı koymayı akıl etmişler! bunu neden söylüyorum, çünkü l’odéon-théâtre de l’europe’ın bir çok eski yapımının dvd’leri satılıyor fransa’da, ancak hiçbirinde ingilizce altyazı yok. buna koymuş olmaları bir lütuf :)) link için tıklayın.
berlin’in avantgarde gösteri sanatları mekanı hau (hebbel am ufer) online programa geçen kurumlardan biri. 19-29 mart tarihleri arasında ikincisini düzenleyecekleri, katılan sanatçıları ve programı belli olmuş “spy on me” başlıklı festivali şimdi web’e taşıyorlarmış.
program yarın akşam başlıyor. tam da avantgarde’lığa yakışır vaziyette online gerçekleşecek olan şeyler nedir, pek belli değil. sitede online program yazan yere tıklıyorsunuz, pek bir şey öğrenemiyorsunuz. zaten avantgarde olanın da güzelliği bu değil midir.
takip etmek için tıklayın.
veee almanca konuşulan ülkelerdeki bağımsız tiyatroların işlerini merak ediyorsanız da buraya buyrun: taptaze bir site, henüz 19 mart’ta açıldı, ama daha şimdiden içinde bir çok tam versiyon gösteri kaydı mevcut. bağlantı için tıklayın.
belgesel tiyatro deyince akla gelen ilk isim, bu türün en yetkin örneklerini veren alman topluluk rimini protokoll de bütün arşivini erişime açanlar kervanına katıldı.
link için tıklayın.
bu da “sadece” frankofonlara gelsin 🙁
wajdi mouawad’ın genel sanat yönetmeni olduğu paris la colline tiyatrosu her hafta pazartesi ve perşembeleri (türkiye saati ile) 20:00’de arşivinden bir kayıt paylaşıyor.
bu kayıtlardan ilki için tıklayın.
istanbul’un alternatif tiyatro toplulukları arasında en eskilerinden ve en nitelikli ve derinlikli işler üretenlerinden biri olan ve her yapımında seyirci ile oyuncunun mekansal ilişkisini farklılaştıran altıdan sonra tiyatro bu akşam web’den canlı yayınlamaya başladığı “kapı açık kalmış” başlıklı program ile, hepimizin evlerimizde oturmamız gereken bu dönemde oyuncu-seyirci ilişkisini bu sefer de başka bir boyuta taşıdı.
topluluk hafta içi her akşam 20:30-22:00 arasında; kurucularından yazar, yönetmen, oyuncu ve sahne tasarımcısı yiğit sertdemir’in moderatörlüğünde tiyatro üzerine sohbetler, soru-cevap köşesi, oyun okumaları ve tiyatro şarkıları gibi etkinliklerle, evleri kumbaracı 50’den bizim evlerimize canlı yayınla misafir olacak. biz seyircilerin yapması gereken tek şey ise youtube’da altıdan sonra tiyatro kanalına abone ve tabii yorumlarımızda yayına dahil olmak.
kanala ulaşmak için tıklayın.
almanca biliyorsanız ya da herhangi bir tiyatro gösterisi için dil bilmeye gerek yoktur diyorsanız; almanca konuşulan ülkelerdeki tiyatro eleştirisi konusunda bir numara olan nachtkritik web sitesi 14 mart akşamından beridir haftanın belli günlerinde oyun yayınlamaya başlamış.
ilk haftanın programında; 16-17 mart akşamlarında, türkiye asıllı almanyalı yönetmen ersan mondtag’ın almanya tiyatro camiasında çıkış yapmasını sağlayan 2015 tarihli “tyrannis” var.
20 mart akşamı ise, dortmund’dan önümüzdeki sezon viyana volkstheater’in genel sanat yönetmenliğine geçecek olan, dinamik ve sıradışı mizansenleriyle ses getiren kay voges’in dortmund’daki son projesi, çehov’un “martı” uyarlaması yayınlanacak. kaçırmayalım!
siteye buradan ulaşabilirsiniz.
bu dönem tanımadığınız toplulukları tanımak için de bulunmaz fırsatlar sunuyor. örneğin, fiziksel tiyatro topluluğu gecko. tanımıyorum ama hemen youtube’da erişime açtıkları 12 videoya dalacağım.
link için tıklayın.
polonya’nın en iyi tiyatro topluluklarından biri olan tr warszawa da topa girdi, hem de nasıl bir giriş. macar yönetmen kornel mundruczo rejisinin prömiyeri ile. ve her cumartesi türkiye saati ile 21:00’de yeni bir oyun kaydını erişime açacaklar.
link için tıklayın.
.
konser
berlin konzerthaus çıtayı yükseltti.
bu akşam (18 mart) avrupa saatiyle 19:00’da web üzerinden eski bir konser kaydı değil, direkt canlı yayın yapacaklar. hem de hepsi şu aralar berlin’de bulunan lang lang, daniel hope, max raabe, avi avital, olga peretyatko gibi yıldız müzisyenlerle. bu akşamki canlı konser dışında ileriki zamanlarda da benzer yayınlar olacakmış, web sitesini ara sıra takip etmekte fayda var.
bağlantı için tıklayın.
frank gehry’nin elinden çıkma berlin’in şahane yeni oda müziği konser salonu pierre boulez saal de birbirinde güzel kayıtlarla konser arşivini erişime açıyor. her kayıt 48 saat boyunca izlenebilecek.
ilk haftanın programı şöyle:
21. Mart, 19:00 (Türkiye saati) 100. ölüm gününde Claude Debussy (Daniel Barenboim, Emanuel Pahud, Kian Soltani, Marianne Crebassa) (2018)
23. Mart, 19:00 Belcea Quartet Schubert çalıyor (2017)
25. Mart, 19:00 Daniel Barenboim – Schubert: Piyano Sonatları (2017)
link için tıklayın.
son yıllarda mimarisiyle ve inşa süreciyle adından çok söz ettiren hamburg’un elbphilharmonie’si de arşivini erişime açtı. enfes konserler var. mesela, 3 şubat 2020’de gerçekleşmiş arvo paert yapıtlarından oluşan talin oda orkestrası konseri var ki, kaçmaz.
link için tıklayın.
almanya’nın akustiği en güzel konser salonlarından köln philharmonie de arşivinden klasik, barok, caz konserleri ücretsiz erişime açtı.
link için tıklayın.
ve caz severler, sanat kurumları sizleri de unutmamışlar 🙂
sadece hollanda’nın değil, avrupa’nın hem akustiği hem de klasikten caza programı en iyi ve çeşitli konser salonlarından utrecht’teki tivoli vredenburg evvelki akşamdan beridir, her akşam türkiye saatiyle 22:00’de web’den canlı konser yayınına başlamış.
yaklaşık 20 dakika süren bu konserler aynı salonun programı gibi caz’dan klasiğe çeşitlilik gösteriyor. geçmiş akşamların kayıtları erişime açık; konser salonunun sitesinden ulaşılabilir, link için tıklayın.
canlı konserler içinse burayı tıklayın.
link için tıklayın.
dünyanın en iyi üç orkestrasından bir diğeri olan kraliyet concertgebouw orkestrası da arşivini ücretsiz açmış durumda. link için tıklayın.
bu arşivin zenginleştirilmiş bir tarafı da var: bazı kayıtları o kayıttaki orkestra şefinin veya solistin yorumlarıyla birlikte izleyebiliyorsunuz. inanılmaz bir şey! ayrıca yapıtlar hakkında detaylı makaleler, küçük belgeseller, eğer konseri yorumla izlemek istemiyorsanız orkestra şefi veya solist ile yapılmış söyleşiler var.
ben bu arşivden ilk olarak, en sevdiğim şeflerden herbert blomstedt’in yorumlarıyla brahms’ın 3. senfonisini izledim. rachmaninof’un 3. piyano konçertosunu solist alexander gavrylyuk’un yorumlarıyla izlemek için de sabırsızlanıyorum 🙂
rusya asıllı almanyalı piyanist igor levit 12 mart’tan beridir her akşam -avrupa saatiyle- 18:00 veya 19:00’da (bir gün önceden tam saati duyuruyor) twitter hesabıdan ev konserleri veriyor. linki tıklayarak izleyebilirsiniz.
gülsin onay da ilk defa 15 mart pazar akşamı twitter hesabından bir konser verdi ve devamının geleceğini de müjdeledi. onay’ın twitter hesabı için tıklayın.
efsanevi şef ivan fischer’in mükemmelleştirdiği budapeşte festival orkestrası’nın üyeleri bu akşamdan itibaren her akşam avrupa saatiyle 19:45’te oda müziği konserleri verecekler. adını da quarantine soirrées (karantina akşamları) koymuşlar. link için tıklayın.
.
opera
belki de dünyanın bir numaralı opera kurumu met (metropolitan operası) her sezon met hd-live programıyla o sezon sahnelenen yapımlarını, canlı olarak sinemalara göstererek, new york’ta yaşamayan opera severlerin ayağına getiriyor. 19 nisan’a kadar kapalı olacak opera kurumu bu sefer de; 16 mart pazartesi akşamında başlayarak, her akşam eski bir yapımının kaydını web’den ücretsiz yayınlayacak, yayınlanan yapım 20 saat boyunca izlenebilir olacak.
met’in programının ilk haftasına buradan ulaşılabilir. açıklanan prodüksiyonlar genel olarak konvansiyonel, yönetmenler de genellikle klasik sahnelemeleriyle ünlenen kişiler. sahnelemeler konvansiyonel olsa da kadrolar olağanüstü: anna netrebko, elīna garanča, roberto alagna, diana damrau, juan diego flórez, natalie dessay, renée fleming, ramón vargas ve iki ayrı yapımda izlenebilecek, erken yaşta aramızdan ayrılan benzersiz bas dmitri hvorostovsky.
hepsini izlemeye çalışacağım, ama şimdiden kaçırmamak için gözüme kestirdiğim bir yapım var: mizansen tercihlerini çok sevdiğim robert carsen’in sahnelediği, efsanevi rus şef valery gergiev’in yönettiği çaykovski’nin “eugene onegin” operası. başrollerde yıllar önce aya irini’de bizleri kendisine hayran bırakmış olan renée fleming, ramón vargas ve yine şehrimizde bir kaç kez canlı dinlenme şansına erdiğimiz dmitri hvorostovsky. yayın tarihi: 22 mart.
dünyanın önde gelen opera kurumlarından viyana devlet operası ise 15 mart pazar gününden itibaren her akşam bir yapımının eski kaydını ücretsiz yayınlayacak ve her yayın 24 saat boyunca izlenebilecek.
2 nisan’a kadarki programa buradan ulaşabilirsiniz, yayınlara ise bu linkten.
viyana devlet operası’nın video programı, met gibi yine sahneleme/mizansen olarak konvansiyonel diyebileceğimiz yapımlardan oluşuyor. aralarında beni şimdiden en çok heyecanlandıran ve meraklandıran; “tosca” operasının aynı prodüksiyonunu üç ayrı akşamda üç farklı şancı kadrosuyla izlemek olacak.
dünyanın başka bir prestijli opera kurumu münih devlet operası da 19 nisan’a kadar eski yapımlarından bazılarını web sitesinde ücretsiz yayınlayacak. hemen de başlamışlar, hem de iki heyecan verici yapımla. bunlardan ilki: oliver py imzalı, jonas kaufmann’lı “il trovatore“. ikinci ise; “judith” başlıklı, henüz geçtiğimiz şubat’ta sahnelenen bela bartok akşamı.
“judith” bartok’un bir orkestra eserinden ve “mavi sakal’ın şatosu” operasından oluşuyor. sahneye koyan katie mitchell, orkestra şefi oksana lyniv. bartok’un mavi sakal masalını kadın protagonistin bakış açısıyla anlattığı operanın bütünüyle kadın sanatçıların elinden çıkması ne kadar incelikli bir yaklaşım.
şubat başında bu operanın başka bir kadın sanatçının, pina bausch’un elinden çıkma, 43 yıllık bir versiyonunu seyretmiştim. bakalım katie mitchell 2020’de neler yapmış 🙂
operayı new york met’ten veya almanya’nın staatsoper’lerinden değil de, doğduğu yerden seyretmek de mümkün artık.
dünyanın en eski opera binası napoli teatro san carlo ve onun opera topluluğu da web’den kayıt yayınlayan sanat kurumları arasına girmiş meğer. ilk yayın 16 mart’taymış, onu kaçırdık ama ikincisi bu akşam (18 mart). kayıtlar avrupa saatiyle 20:00’de kurumun twitter, instagram ve facebook hesaplarından yayınlanıyor. mart-nisan programına buradan ulaşabilirsiniz.
link için tıklayın.
corona partisi düzenleyen berlinlileri evde tutmak için berlin’in sanat kurumları birbirleriyle yarışıyorlar. şehrin üç operasından biri olan deutsche oper de arşivini erişime açtı. link için tıklayın.
bizim kültür bakanlığımız da bünyesindeki opera-bale kurumlarının gösterilerinin kayıtlarını erişime açtı. ilk aşamada verdi’nin la traviata, bizet’nin carmen, donizetti’nin aşk iksiri, adam’ın giselle ve prokofyef’in romeo ve juliet gösterileri izlenebiliyor.
link için tıklayın.
arşivlerini açan opera kurumlarına bir yenisi eklendi: genel sanat yönetmenliği ve şefliğini daniel barenboim’un yaptığı almanya’nın önde operalarından berlin staatsoper unter den linden.
17 mart akşamından başlayarak onlar da her akşam opera, bale, konser kayıtlarını paylaşacaklar ve 24 saat boyunca izlenebilir olacak. programa buradan ulaşabilirsiniz.
programı; michael jackson dahil birçok amerikalı şarkıcının videolarını çeken, koreografilerini yapan, lars von trier’in “dancer in the dark”nın dans sekanslarını tasarlayan vincent paterson’ın yönettiği massanet’nin “manon”u açıyor. başrollerde rüya çift anna netrebko-rolando villazon var.
link için tıklayın.
.
çocuk tiyatrosu
bir de çocuk tiyatrosu öneriyim.
flemenkçe diye seyretmekten vazgeçmeyin, çünkü içinde çok az replik var. bu enfes gösteriye şans verin!
link için tıklayın.
kaçırmayalım, evde oturalım.
#stageathome
