Oyuncular Sendikası ve TOÇEV tarafından 28 Nisan 2018 tarihinde Aynalı Geçit toplantı salonunda organize edilen “Türkiye’de Çocuk Haklarıyla Çocuk Oyuncu Olmak” konulu panelde, çocuk oyuncuların durumu ve hakları, uzmanların katılımıyla ele alındı.
Panel, TOÇEV Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Uygun ve Oyuncular Sendikası Yönetim Kurulu Üyesi Eda Çatalçam’ın açılış konuşmaları ile başladı.
TOÇEV Yönetim Kurulu Üyesi / Oyuncu Hakan Bilgin’in moderatörlüğünü üstlendiği panel iki ayrı oturum olarak düzenlendi. Türkiye’nin ilk çocuk oyuncularından oyuncu Parla Şenol, çocuk oyuncu annesi Hande Öneren ve Uzm. Psk. ve Maltepe Üniversitesi Öğretim Görevlisi Nesteren Gazioğlu’nun katıldığı ilk oturumda çocuk oyuncuların setlerde yaşadığı sorunlar ve bunların aşılabilmesi için ailelere ve uzmanlara düşen görevler konuşuldu. Parla Şenol dizi endüstrisinin gelişmesiyle sektörde çocuk oyuncuların koşullarında pek çok şeyin değişmeye başladığını belirterek kendi deneyimlerini aktardı. Şenol, çocukların bir hobi olarak, ünlü olmak ve statü elde etmek için oyunculuğa yönlendirilmesinin sakıncalarına dikkat çekerek, setlerde çalışan çocukların kolektif yapılan bir işin parçası olduklarını bilmelerinin, ileriki yaşlarda sağlıklı bireyler olabilmeleri için önemli olduğunu belirtti. Çocuk oyuncu annesi Hande Öneren ise setlerde çocuğu ile birlikte yaşadığı deneyimleri aktardı. Öneren, çocuklarla çalışırken onların beden ve ruh sağlıklarını korumak için özel önlemler alınmasının gerektiğini ancak setlerin koşulları bahane edilerek bunun çok da karşılanmadığını bazen de ailelerin bu talepleri neredeyse “lüks” gibi gördüğünü ifade etti. Uzm. Psk. Nesteren Gazioğlu ise setlerde çalışan çocuklarının sorunlarının aşılabilmesi için mutlaka ailelerin bilinçlendirilmesi gerektiğini ve ihtiyaç duyulduğunda uzman pedagoglardan yardım alınması gerektiğini ifade etti. Anne babaların yaptıkları en büyük hatanın, kendi eksikliklerini ve çözülememiş meselelerini çocuklara yansıtmak olduğunu belirten Gazioğlu böylesi bir motivasyonla oyuncu olmaya itilen çocukların sıkıntılarının daha da fazla olacağını belirtti. Gazioğlu setlerde çalışan çocukların psikolojisini korumak ve yaşanacak sorunları çözmek için uzmanların, akademisyenlerin, ailelerin, oyuncuların, meslek örgütlerinin ve STK’ların birlikte çalışması gerektiğini belirtti.
Panelin ikinci oturumunda ise çocuk oyuncuların hakları ve sorunları hukuki düzeyde ve Oyuncular Sendikası’nın bu konudaki çalışmaları bağlamında ele alındı. Bu oturumun katılımcılarından oyuncu Beste Bereket kendi tecrübelerinden hareketle çocuk oyuncuların setlerde yaşadığı sorunları anlattığı konuşmasında özellikle çalışma saatlerinin uzunluğuna dikkat çekti. İkinci oturumun bir diğer konuşmacısı olan Dr. Avukat Mert Van, setlerin bir iş yeri olduğunu belirterek, İş Kanunu, olması gereken çalışma koşulları ve işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin hükümler hakkında yasal bilgi aktardı. Van ayrıca, Oyuncular Sendikası’nın atması gereken adımlar konusunda da tavsiyelerde bulundu. Bu oturumun bir başka konuşmacısı olan Oyuncular Sendikası Genel Koordinatörü Yeşim Girgin ise gerek çocuk oyuncular gerekse de sektörde çalışan diğer oyunculara yönelik Oyuncular Sendikası’nın yaptığı çalışmaları ve elde ettiği kazanımları aktardı.
Girgin ayrıca, 2015 yılında çıkması gereken ama hala çıkarılmayan “Sanat, Kültür ve Reklam Faaliyetlerinde Çalıştırılan Çocukların Çalışma Koşulları”nı belirleyecek olan taslak yönetmelik hakkında da detaylı bilgi verdi. Oyuncu koçu Nağme Önal ise çocuk oyuncularla çalışırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini kendi tecrübelerine de değinerek katılımcılarla paylaştı. Çocuk oyuncu koçlarının yaşadığı zorluklara da değinen Önal, ailelerin de bilinçlendirilmesi gerektiğini ve setlerde çalışan diğer kişilerin tutumlarının, çocuklara olan yaklaşımlarının da çok önemli olduğunu vurguladı.
Panelin tartışma bölümünde, Oyuncular Sendikası Genel Başkanı Demet Akbağ, çocuk oyuncuların söz konusu olduğu işlerde yönetmen ve çocuk oyuncu koçu arasında kimi zaman kopukluklar yaşandığını belirti. Bu sorunun aşılabilmesi için ise çekime girmeden önce, senaryo üzerinde yönetmen ve çocuk oyuncu koçunun ayrıca çalışması gerektiğine değindi. Hazırlık aşamalarının bu süreçlerde çok önemli olduğunu vurgulayan Akbağ, çekim anında yaşanabilecek tüm sorunların aslında iyi bir hazırlık yapıldığında engellenebileceğini ve çocuk oyuncuların setlerde sorunsun çalışabilmesi için setlerdeki diğer kişilerin de pedagojik olarak bilgilendirilmesinin önemini dile getirdi. Akbağ ayrıca sendika olarak bu konuda son derece hassas olduklarını ve çocuk oyuncular konusundaki çalışmalarının ilerleyen zamanda da devam edeceğini ekledi.
Katılımın yoğun olduğu ve dinleyicilerden gelen katkılarla ve soru-yanıt bölümüyle devam eden panelin sonunda pratikte uygulanabilecek çözüm önerileri geliştirildi ve bir dizi sonuca ulaşıldı. Buna göre Oyuncular Sendikası bünyesinde tüm paydaşların katılacağı bir çocuk oyuncu çalışma grubu oluşturulmasına ve TOÇEV – Oyuncular Sendikası işbirliğinin devam ettirilmesine karar verildi.
Oyuncular Sendikası
