Yeni Başlayanlar İçin Tiyatro Kitabı Okuma Rehberi

Kemal Oruç

Son dönemde bana sıklıkla sorulan sorulardan biri şu olmuştur: “Tiyatroya dair okumalar yapmak istiyorum, ama nereden başlamam gerektiğini bilmiyorum. Ne önerirsiniz?”

Bu sevindirici soru bu rehberi yazmama vesile olmuştur.

Elbette yer verdiğim kitaplar benim kendi isteğimle seçtiğim kitaplar. Bir başkası hazırlasa muhakkak farklı kitaplara da yer verirdi. Ben kuramsal kitaplarda basit okumadan detaylı okumaya doğru giden bir listeye, oyunlarda ise dünya tiyatro tarihinde en çok tercih edilmiş iyi oyunlara yer vermeye çalıştım. Ayrıca anı / söyleşi kitaplarının okuyucuya çok yararlı olacağını düşündüğüm için birkaç kitap ismine yer verdim.

Rehberde özellikle basımı olan kitaplara yer vermeye çalıştım. Yayınevi adlarına bilinçli olarak yer vermedim. Birçok kitabın yayınevi yeni basımlarla birlikte değişti. Yeni basımını kitabevlerinde, eski basımlarını sahflarda bulabilirsiniz. Öncelikle internette arama yapmak ve kitaba nereden ulaşacağınızı öğrenmek daha sağlıklı olabilir.

Okuyucu bu listeyi bir başlangıç olarak kabul etmeli ve okuma listesini genişletmelidir.

İyi okumalar ve yararlı üretimler dilerim.

 

KURAMSAL KİTAPLAR

Oyunculuk Atlası / Cüneyt Uzunlar

Tiyatronun İlkeleri / Yıldırım Keskin

Tiyatronun ABC’si / Aziz Çalışlar

Yeni Başlayanlar İçin Tiyatro Tarihi / Nerio Tello / Alejandro Ravassi

Tiyatro Kavramları Sözlüğü / Aziz Çalışlar

Bir Aktör Hazirlanıyor / Stanislavski

Sinema ve Tiyatro Oyunculuğu / Kemal Oruç

Dramaturgi -Tiyatroda Düşünsellik- / Zehra ipşiroğlu

Michael Chekhov / Oyuncuya

Alıştırmalı Diksiyon Sanatı (ya da Söz ve Diksiyon Sanatı) / Nüzhet Şenbay

Oyunculuğun Yolculuğu / Selda Ergün vd.

Sahne Bilgisi / Özdemir Nutku

Poetika / Aristoteles

Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi / Sevda Şener

Tiyatro Tarihi / Oscar G. Brocket ve Franklin J. Hildy

ANI / SÖYLEŞİ KİTAPLARI

Sanat Yaşamım / Stanislavski

Benden Sonra Tufan Olmasın / Muhsin Ertuğrul

Tiyatronun Cadısı / Macide Tanır

İki Kalas Bir Heves / Erol Günaydın

Yaşamdan Sahneye / Jale Sancak

OYUN KİTAPLARI

ANTİK YUNAN DÖNEMİ

Antik Yunan Tragedyaları

Kral Oidipus / Sophokles

Oidipus Kolonos’ta / Sophokles

Antigone / Sophokles

Elektra / Euripides

Bakhalar / Euripides

Medea / Euripides

Persler / Aiskhylos

Zincire Vurulmuş Prometheus / Aiskhylos

Antik Yunan Komedyaları

Kadınlar Savaşı / Aristophanes

Kuşlar / Aristophanes

Eşekarıları / Aristofanes

Kurbağalar / Aristophanes

Barış / Aristophanes

Huysuz Adam / Menandros

ANTİK ROMA DÖNEMİ

Latin Tragedyaları

Phaedra / Seneca

Medea / Seneca

Troialı Kadınlar / Seneca

 

Latin Komedyaları

Palavracı Asker / Plautus

Amphitryon / Plautus

Buğday Kurdu / Plautus

Andros Güzeli / Terentius

Kaynana / Terentius

Erkek Kardeşler / Terentius

Hadım Ağa / Terentius

Phormio / Terentius

Kendinin Celladı / Terentius

ORTAÇAĞ DÖNEMİ

Ortaçağ Tiyatrosu / Murat Tuncay (Bu kitapta “Nuh Tufanı” ve “İnsanoğlu İbret Oyunu” adlı iki oyunun çevirisini okuyabilirsiniz.)

RÖNESANS DÖNEMİ

Shakespeare Oyunları (Elizabeth Dönemi İngiliz Tiyatrosu)

Hamlet

Macbeht

Romeo ile Juliet

Yaz Gecesi Rüyası

Kral Lear

Othello

III. Richard

Venedik Taciri

Fırtına

Atinalı Timon

Cristopher Marlowe Oyunları

Dr. Faustus

Kartaca Kraliçesi Dido

1. Edward

Paris’te Katliam

Maltalı Yahudi

Moliere Oyunları (Fransız Tiyatrosu)

Cimri

Kibarlık Budalası

Hastalık Hastası

Tartuffe

Scapin’in Dolapları

İnsandan Kaçan

Carlo Goldoni Oyunları (İtalyan Halk Tiyatrosu)

İki Efendinin Uşağı

Yabanlar

Yalancı

Otelci Kadın

Yelpaze

Kahvehane

ROMANTİK TİYATRO

Faust / Goethe

Haydutlar / Schiller

Cyrano de Bergerac / Edmond Rostand

GERÇEKÇİ TİYATRO

Rus Tiyatrosu

Ayaktakımı Arasında / Maksim Gorki

Küçük Burjuvalar / Maksim Gorki

Sonuncular / Maksim Gorki

Yazlıkçılar / Maksim Gorki

Bir Delinin Hatıra Defteri / Gogol

Bir Evlenme / Gogol

Müfettiş / Gogol

Martı / Anton Çehov

Vanya Dayı / Anton Çehov

Vişne Bahçesi / Anton Çehov

Üç Kız Kardeş / Anton Çehov

Amerikan Oyunları

Satıcının Ölümü / Arthur Miller

Cadı Kazanı / Arthur Miller

Arzu Tramvayı / Tennessee Williams

Sırça Kümes / Tennessee Williams

Aç Sınıfın Laneti / Sam Shepard

Allahın Ayısı / Eugene O’neill

İskandinav Oyunları

Nora, Bir Bebek Evi / Henrik Ibsen

Bir Halk Düşmanı / Henrik Ibsen

Peer Gynt / Henrik Ibsen

 

EPİK TİYATRO

Bertolt Brecht Oyunları

Üç Kuruşluk Opera

Yuvarlak Kafalar Sivri Kafalar

Carrar Ananın Silahları

Cesaret Ana ve Çocukları

Sezuan’ın İyi İnsanı

Puntila Ağa ile Uşağı Matti

Kafkas Tebeşir Dairesi

Turandot veya Aklayıcılar Kongresi

Ana

ABSÜRD TİYATRO

Samuel Beckett Oyunları

Godot’yu Beklerken

Oyun Sonu

Eugene Ionesco Oyunları

Ders

Kel Şarkıcı

Gergedanlar

İki Kişilik Hırgür

Amedee

Jean Genet Oyunları

Hizmetçiler

Balkon

Paravanlar

ÇAĞDAŞ İTALYAN HALK TİYATROSU

Dario Fo Oyunları

Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü

Klaksonlar, Borazanlar ve Bırt

Kadın Oyunları

Elizabeth, Neredeyse Kadın

Ödenmeyecek, Ödemiyoruz

Japon Kuklası

 

TÜRK TİYATROSU

Şair Evlenmesi / Şinasi

Vatan Yahut Silistre / Namık Kemal

Keşanlı Ali Destanı / Haldun Taner

Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım / Haldun Taner

Sersem Kocanın Kurnaz Karısı/ Haldun Taner

İnek / Nazım Hikmet

Ferhad ile Şirin / Nazım Hikmet

Kafatası / Nazım Hikmet

Asiye Nasıl Kurtulur? / Vasıf Öngören

Taziye / Murathan Mungan

Ayak Bacak Fabrikası / Sermet Çağan

Çıkmaz Sokak / Tuncer Cücenoğlu

Midasın Kulakları / Güngör Dilmen

Kurban / Güngör Dilmen

Ben, Anadolu / Güngör Dilmen

Sınır / Muzaffer İzgü

Oktay Arayıcı / Rumuz Goncagül

Mehmet Akan / Analık Davası

Ful Yaprakları / Civan Canova

Yedi Kocalı Hürmüz / Sadık Şendil

Yaşar ne Yaşar ne Yaşamaz / Aziz Nesin

Hadi Öldürsene Canikom / Aziz Nesin

Hisseli Harikalar Kumpanyası / Haldun Dormen

Töre / Turgut Özakman

İçerdekiler / M. Cevdet Anday

Çok Uzak Fazla Yakın / Adalet Ağaoğlu

Paydos / Cevat Fehmi Başkut

Köşebaşı / Ahmet Kutsi Tecer

Özen Yula / Ay Tedirginliği

Behiç Ak / Ayrılık

Karagöz Metinleri (Cevdet Kudret’in “Ortaoyunu” adlı kitabından)

18.06.2017