Serkan Fırtına
Daha önceki yazılarımdan birinde, “Tiyatro Eleştirisi ve Eleştirmenlik” başlığı altında özellikle şuna vurgu yapmıştım: “Tiyatro Eleştirilerini okumak, onların kitap haline gelmesi ve arşivlenmesi tiyatromuzun hangi süreçlerden geçtiğini ve nasıl bir tiyatro birikimimiz olduğunu anlamamız açısından çok önemlidir. Ama ülkemizde arşivciliğe ve bu tarz yayınlara gereken önem verilmediği için yeterli bir birikime ulaşamadığımız ortada. Özellikle Türk Tiyatro Tarihi üzerine çalışma yapanların yazılarına baktığınızda, o dönemlerde yayınlanmış tiyatro eleştirilerinden yararlandıklarını görürüsünüz. Bu anlamla eleştiri, araştırmacılar için önemli bir kaynak teşkil etmektedir. Ancak birçok oyun izlenemediği ve değerlendirilemediği için, niteliği ve tiyatro tarihindeki yeri tam olarak saptanamıyor. Ve bu çalışmalar maalesef suya yazı yazmış olmaktan ileriye gidemiyor.”
İşte bu konuda ki eksikliklerin giderilmesine katkı sunabilecek çok önemli bir kitap Kasım ayında yayınlandı. Uzun zamandır Tiyatro Gazetesinde tiyatro eleştirileri kaleme alan Şirin İnci’nin “Bir Düş Gördüm” adlı çalışması Dramatik Yayınları tarafından okuyucularla buluştu. İnci, 2012 ve 2016 yıllarında İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda izlediği yirmi iki oyun hakkında eleştiri ve uygulayıcı ekiple yaptığı söyleşileri kitabına almış. Bu çalışma aynı zamanda Şehir Tiyatrosu’nun yakın tarihine de önemli bir katkı sunuyor. Ödenekli bir tiyatronun, repertuar anlayışını, oyun-sanatçı-seyirci ilişkisini anlamamız açısından da önemli bilgiler sunuyor.
İnci kitapta yer alan eleştiri yazılarında, sürekli olumlu şeyler söylemektense; eksiklikleri ve yanlışlıkları da çekinmeden ele alıyor. Sadece övücü sözlerle oluşan ve bıkkınlık veren yazılara nazaran İnci, bir tiyatro eleştirmeninde bulunması gereken bütün vasıfları yazılarına yansıtıyor. Kitapta yer alan eleştirilerin her birinde engin bir gözlem birikiminin olduğunu görüyoruz. Ele aldığı eserde en ufak bir ayrıntıyı bile gözden kaçırmayan yazarın, yazılarını hazırlarken önemli bir araştırma evresinden geçirdiğini görüyoruz. Oyunun metni, yazarın, yönetmenin ve diğer uygulayıcıların konumunu hem ele aldığı oyun bağlamında hem de tiyatro sanatındaki yeri anlamında analiz ediyor.
Kitabın özellikle genç tiyatroculara ve İstanbul Şehir Tiyatrosu üzerine inceleme yapmak isteyen kişilere önemli bir kaynak teşkil edeceğini düşünüyorum. Ayrıca tiyatro eleştirisine meraklı, eleştirmen adaylarının da kaçırmaması gereken bir çalışma. Arka kapak sayfasında Mazlum Kiper, Şevket Avşar, Özge Ökten ve Nazif Uslu, Şirin’in bu kitabının neden bakıp geçilmemesi gereken bir kaynak olduğunu belirten yorumlarına yer verilmiş.
Kitap ayrıca başarılı kapak çalışmasıyla da dikkat çekiyor.
Şirin İnci, Bir Düş Gördüm, Dramatik Yayınları, 2016, 208 s.
