17 Temmuz’da Ermenistan başkenti Yerevan’da “Sasna Dzrer” (Sasun delileri) adlı silahlı grubun polis merkezini basmasıyla başlayan kriz büyüyor. Grup rehin aldığı polisleri bıraktı ancak eylemini sürdürüyor. Eylem Hükümet’e yönelik protesto gösterilerini de tetikledi, rehine kriziyle birlikte halk sokağa çıkmaya başladı. Eylemlere destek veren ünlü oyuncu Arsinée Khandjian da gözaltına alınanlar arasında.
“Sasna Dzrer” silahlı grubunun geçen hafta elindeki rehineleri serbest bırakmasının ardından Ermenistan Milli Güvenlik Servisleri (MGS) gruba silahları bırakma çağrısında bulundu. Silahlı grup üyelerinin en az 15 yıla kadar hapis cezası alması gerektiğini belirten MGS, grubun silahları bırakması ve teslim olması halinde, belki cezadan kaçınabileceklerini açıkladı. “Sasna dzrer” grup üyeleri ise silahı bırakmaya yönelik çağrıları reddetti.
Halk sokaklarda
25 Temmuz’da Erebuni mahallesinde bulunan polis merkezini basan eylemcilere destek olarak yürüyüş çağrısı yapıldı. Kalabalık bir kitle Yerevan’ın merkezi caddelerinden yürüdü, basılan polis merkezinin yakınlarında Yerevan’ı son günlerde ayağa kaldıran olayların sembolü haline gelen eylemcilerden Pavel Manukyan’ın ismi ile, (“Pavlik”) sloganlar attı. Yürüyüş çağrısını yapan muhalif “Miras” partisi, o akşam yaklaşık beş bin vatandaşın yürüyüşe katıldığını söyledi.
Aynı gün yürüyüşten sonra polisler ile “Sasna dzrer” üyeleri arasında gerginlik yaşandı. Gece saat 02.00 sularında polislerin açtığı ateş sonucunda “Sasna dzrer”’in iki üyesi yaralandı ve hastaneye kaldırıldı.
Sanatçılar halkın yanında
26 Temmuz akşam saatlerinde halk Erebuni’de toplandı. Binlerce kişinin toplandığı eylemde Ermenistan’ın önde gelen isimler şarkıcılar, oyuncular, aktivistler konuşma yaptı. Muhalif kimliği ile tanınan ünlü bestekar Ruben Hakhverdyan polisleri halkın yanında olmaya çağırdı: “Siz düşmanı halktan değil, halkı düşmandan korumalısınız” dedi.
Eylem sırasında oyuncu Tamar Hovhannisyan da (halkta Frunzik olarak bilinen ünlü oyuncu Mher Mıkırtıçyan’ın eşi) konuştu. Hovhannisyan Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ı istifa etmeye çağırdı. Kanadalı Ermeni, ünlü oyuncu ve yapımcı Arsinée Khandjian da toplanan halka yönelik bir konuşma yaptı.. Kanadalı oyuncu; “Sizin talepleriniz çok doğru. Hükümetimiz halkın sözüne, talebine saygılı olmalı. Hükümet bu olayların karşısına polisleri koymamalı, halkı, polisleri ve hükümeti bir araya getirmeye çalışmalı. Lütfen burayı terk etmeyin, ben de sizinle burada kalmaya hazırım” dedi. Arsinée Khandjian Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’a da seslendi: “Sayın Sarkisyan, halkın sanırım size söyleyecekleri var. Görevinizi yapıp onların sesini duymaya, onların taleplerini yapmaya çağırıyorum Sizi. Ermenistan’da yeterince iş yaptınız, ve eğer halk gitmenizi talep ediyorsa başka seslere şans tanımalısınız.”
Senaryo tekrarlandı: bu kez Pavlik ve oğlu yaralı
Eylem sırasında yaklaşık 500 metre uzaklıkta bulunan ve polis birimlerince çevrilmiş olan polis merkezinde önceki günün senaryosu tekrarlandı. “Sasna dzrer” grubu üyesi, Karabağ savaşı muharibi, son olaylarda en çok adlandırılan Pavlik (Pavel Manukyan) ve oğlu Aram Manukyan ağır yaralanıp hastaneye kaldırıldı, polis iki eylemciyi de ele geçirdi. Polise göre eylemcilerin açtığı ateş yüzünden çatışma çıktı ve bu çatışma sırasında Pavlik ve oğlu ile bir polisi memuru yaralandı, iki eylemci ise teslim oldu. Fakat halen polis merkezinde bulunan “Sasna dzrer” üyeleri bu bilgiyi yalanladı. Onlara göre halk sokakta eylem yaptığı sırada polisler Pavlik’i müzakereye çağırdı. Polislere doğru giden Pavlik’e açılan ateş sonucu Pavlik iki ayağından yaralandı, babasına doğru koşan 20 yaşındaki Aram Manukyan da polislerin açtığı ateş sonucunda yaralandı. Yaralıları sağlık ekiplerine doğru götüren iki eylemciyi polislerin gözaltına iddia ediliyor. Pavlik ve oğlu Aram, ameliyata alındı, doktorlar durumu ağır olarak nitelendirdi. Gece yaşanan olaylardan sonra 4 sağlık çalışanının rehine tutulduğu açıklandı, “Sasna dzrer” ise kimseyi rehine almadıklarını söylüyor.
Hukuka aykırı gözaltılar
O gece Erebuni’de sokakta kalmaya devam eden herkes gözaltına alındı. Gece sırasında yaklaşık 100 kişinin gözaltına alındığı söyleniyor. Gözaltılar 27 Temmuz’da da devam etti. Gün boyunca Erebuni’de bulunan herkes, gazeteciler hariç, gerekçe sunulmadan gözaltına alındı. Kanadalı oyuncu Arsinée Khandjian da gözaltına alınanlar arasındaydı. Gözaltına alınanların çoğu bir süre sonra serbest bırakılıyor fakat insan hakları savunucuları, gerekçe sunulmadan insanların gözaltına alınmalarını ve karakolda tutulmalarını hukuka aykırı olarak değerlendiriyor.
27 Temmuz akşamı Milli Güvenlik Servisi bir açıklama yaptı ve “Sasna dzrer” grubunu silahları bırakmaya çağırdı. MGS silahlı grubun silahları bırakıp hükümete teslim olmalarını talep etti. Açıklamanın sonunda “Olasılıklar halen mevcut fakat zaman daralıyor” dendi.
Kriz 10 günü geride bırakırken sokaklar iyiden iyiye hareketlenmiş durumda, eylemci grupla polis arasında da sıcak temaslar yaşanıyor. Krizin nasıl sonuçlanacağı konusunda ise ortak bir görüş henüz yok.
