Serkan Fırtına
Tiyatro yayıncılığına yeni bir soluk getiren ekip, Sıfırdan Yayınları olarak başladığı serüvene şimdi Dramatik Yayınları olarak devam ediyor. Yayınevi, 7 yeni tiyatro oyununu meraklıları için ilk defa gün yüzüne çıkardı. Genel yayın yönetmenliğini Nurhan Uslu’nun yaptığı yayın evi ayrıca, OYÇED’in mevsimlik yayını “Dramatik” dergisini de çıkarıyor. Ülkemizde nitelikli yayıncılığın, özellikle tiyatro yayıncılığının ne kadar zorlu bir alan olduğu düşünüldüğünde, Dramatik’i yaratan ekibi ve destekçilerini yürekten kutlamak gerekiyor.
Dramatik’in en göze çarpan kitaplarından birisi hiç kuşkusuz Cem Düzova’nın “Kadın Ölüleri” adlı oyunu. “altı anlatı” alt başlığını taşıyan oyun Düzova’ya; Tiyatro Gazetesi “Anadolu Tiyatro Ödülleri” Haşmet Zeybek Oyun Yazarlığı Ödülü ve Direklerarası Oyun Yazarı Ödülü’nü kazandırmış. Kitapta oyunun Türkçe dışında Kürtçesi de bulunuyor.
Ödenekli tiyatroların repertuarlarına aldığı oyun için Nazif Uslu kitabın önsözünde okuyuculara şöyle sesleniyor: “Cem Düzova, Kadın Ölüleri’ne kadın gözüyle bakıyor. Çok etkili ve duyarlı kadın hikâyelerini gözler önüne seriyor. Yazarın bu hassaslığı, duyarlılığı ender rastlanılan bir özellik.” Uslu’nun da belirttiği gibi, Düzova’nın başarısı tamamı yedi kadından oluşan oyunda, kadın bakışını derinlemesine yakalaması olarak öne çıkıyor.
Karşı cins karakterleri -üstelik yedi kadını- böylesine inandırıcı ve gerçekçi çözümleyebilmek/yansıtmak yazarın kadınların dünyasını çok iyi gözlemlediğini ortaya koyuyor. Yazarlığın cinsiyeti olamayacağını bir kez daha kanıtlıyor.
Türkiye’de kadınlara yönelik hâkim anlayış, çözülemeyen feodal ilişki ağlarından tutun, modern kapitalizmin kadını metalaştırması sürecine kadar içinden çıkılamayan ve gittikçe dallanıp budaklanan önemli bir konu olarak varlığını sürdürüyor. Kadın sorunu olarak adlandırılan, aslında tamamen bir erkek sorunu olan bu konuya, edebiyat ve sanat eserlerinin yaklaşımları çok önemli farkındalıklar ve tepkiler yaratabiliyor. Düzova’da oyununda yedi kadın üzerinden, milyonlarca kadının çığlığını koparıyor. Altı bölüm olarak oluşturulan tek perdelik oyunda yer alan her hikâye, bu topraklarda kadın olmanın ne kadar zor olduğunu okuyucunun/seyircinin yüzüne tokat gibi çarpıyor. Oyunun hem amatör hem de profesyonel tiyatrolar tarafından fazlasıyla ilgi göreceğini düşünüyorum. Sahneleme anlamında dekor/kostüm vb etmenlerin yalınlığından ve oyunun kısa olmasından dolayı özellikle amatör tiyatroların göz ardı etmemesi gerekiyor. Dünya Emekçi Kadınlar Günü vb. kadın sorunlarına dikkat çekilen etkinliklerde seyircilerle buluşturulmasının önemli bir etki uyandıracağına eminim. Ayrıca karakterlerin yaratı ve yorum olanağı anlamında verdiği zenginlik, konuyu ele alış biçimindeki yenilikle birlikte, toplumsal sorunlara ağırlık veren profesyonel tiyatrolarında sahnelemek isteyecekleri bir oyun olduğunu düşünüyorum.
Kadın olmanın en zor coğrafyasında, töre, tecavüz ve şiddetin sarmalında yazgısına boyun eğmek zorunda bırakılan kadınların trajedisini anlatan, hepimizin suratına tokat gibi çarpan bir oyunla karşı karşıyayız.
Düzova’nın Kadın Ölüleri okuyucuların ve tiyatro sanatçılarının ilgisine mahzar olacağını düşündüğüm, her satırı derin bir acının süzgecinden geçen modern bir tragedya örneği… Çünkü: “Acılar paylaşıldıkça azalır”
Not: Oyun kişilerinin etkileyici monologlarının özellikle tiyatro bölümlerine hazırlanan öğrenciler için önemli bir kaynak olacağını düşünüyorum.
Cem Düzova, Kadın Ölüleri, Dramatik Yayınları, 2016, 56 s.
Tiyatro Gazetesi’nin 64. sayısında yayınlanmıştır.
