Zafer Diper
“Makinist oynat filmi!” diye dalganı geçiyordun ya geçen hafta, peki, o zaman oturup izleyeceksin, makinistin başlatıyor şimdi!” “Yapma yaa…” “Evet ufaklık, 1 saat 27 dakika süren, görüntüler üzerine kendisinin konuştuğu “Gösteri Toplumu” filminin 01dakikası 27saniyesinde, bakalım ne diyor Guy Debord:
Modern üretim koşullarının egemen olduğu toplumların tüm yaşamı devasa bir gösteri birikimi olarak görünür. Yaşanmış olan her şey, yerini bir temsile bırakarak uzaklaşmıştır… Yaşamın her bir görünümünde kopmuş olan imajlar, bu yaşamın birliğini yeniden kurmanın artık mümkün olmadığı ortak bir akışta kaynaşırlar.
03.23: Gösteri, kendini hem bizzat toplum olarak, hem toplumun bir parçası olarak ve hem de bir birleşme aracı olarak sunar. Gösteri, özellikle, bütün bakış ve bilinçleri bir araya getiren sektördür ve gerçekleştirdiği birleşme genelleştirilmiş ayrılığın resmi dilinden başka bir şey değildir.
04.05: Gösteri bir imajlar toplamı değil, kişiler arasında var olan ve imajların dolayımından geçen bir toplumsal ilişkidir.
04.15: Kendi bütünlüğü içinde ele alındığında gösteri, mevcut üretim biçiminin hem sonucu hem de tasarısıdır.
04.31: Gerek enformasyon ya da propaganda, gerekse reklam ya da doğrudan eğlence tüketimi biçiminde olsun bütün özel biçimleriyle gösteri, toplumsal olarak hakim olan yaşamın mevcut model’ini oluşturmaktadır.
05.40: Gösterinin aslı niteliğini idrak eden bir eleştirmen, onun hayatın görünür bir inkarı olduğunu ortaya çıkarır.
05.59: Gösteri kendini asla sorgulanamayacak olan geniş ve ulaşılamaz bir gerçeklik olarak sunar.
06.42: Gerçek dünya yalnızca görüntülerle aktarıldığında, görüntüler gerçek varlıklara dönüşür.
06.56: Gösteri, zincirlenmiş bir modern toplumun kabusudur.
07.35: Gösterinin kökeni, tüm sosyal özelleşmelerin en eskisi olan iktidarın özelleşmesidir… Gösteri, hiyerarşik toplumun kendisine gönderdiği elçisidir; resmi mesajını, başka kimsenin konuşmasına izin verilmeyen bir mecliste verir. Bu nedenle de, gösterinin en modern yönü aynı zamanda da en eski olanıdır.
08.21: Gösteri yalnızca, bir bölünmenin resmi dilidir. Seyirciler sadece, onları diğerlerinden yalıtan o merkeze giden tek yönlü ilişkilerle birbirine bağlıdır. Bu nedenle gösteri, bölünmüş olanları bir araya getirir fakat bunu yalnızca onların bölünmüşlükleri içinde yapar.
09.19: Gösteri, birikim aşamasında olan öyle bir sermayedir ki görüntülere dönüşür.
09.34: Bu filmde hala bir sinematografik değer fark edilebilirdi, eğer bu ritim korunmuş olsaydı, ama korunmayacak…
“Ne oldu,” diyor ufaklık, “tam anlayamadım; filim mi koptu, yoksa sen mi koptun makinist?” Şimdi ben bu çocuğu ne yapayım, diye düşünürken, birden kaçıyor odadan. Bağırıyorum arkasından: “Sana bir şeyler esin kaynağı olsun, okuyasın, izleyesin diye elimden geleni…” Sözümü dinleyen kim; bir de bağırmaz mı o da dışarıdan: “Doğru, yapmadığın oyunbazlık kalmıyor, gösterinin içinden…”
