Mehmet K. Özel
taldans’ın emwap kapsamında gösterilen yeni işi “we need to move urgently” bir elma ile başlayıp, bir elma ile bitiyor.
elma bir çok anlam içeriyor; arzu nesnesi olmasından tutun da, yasak olmasına rağmen yenmesine, itaatsizlik simgesi olmasına, bilgiyi temsil etmesine kadar.. diğer yandan da “elma pabucu yarım… “, “elma dersem çık, …” gibi tekerlemelerle çocuk oyunlarındaki rolünü de unutmamak lazım..
mustafa kaplan’ın sahneye bir elmayı yerleştirmesiyle başlayan, başka bir elmaya odaklanan ışık adasıyla sonlanan yapıtta; gezi direnişinin her türlü hali; sesleri, jestleri, oyunları, oyun havaları, barikatları, nesneleri, dayanışması, mizahı bazen birebir referanslarla bazen soyutlanarak sahneye taşınmış.
sahne, seyirci sıralarıyla birleştirilmiş; iki mekanın arası tek bir basamağa düşürülmüş; performansçılar birinci sıradaki seyircilerin arasında oturuyorlar, yapıtta kullandıkları eşyalar da yanlarında; dolayısıyla sahneye çıkışlarını da seyircilerin içinden gerçekleştiriyorlar; gezi direnişinin ve onun benzeri diğer başkaldırıların toplumun içerisinden çıkmış olmasıyla koşutluk kurarcasına..
yapıtın son sahnesinde filiz sızanlı’nın, hareket kolajından oluşan solosunda nijinski’nin ikonik bahar ayini koreografisinden de enstantaneler vardı. bunların soloya katılmış olması; belki gezinin başladığı günün bahar ayini’nin prömiyerinin 100. yılı olmasına bir göndermedir, belki de nijinski’nin bu koreografisinin dans alanındaki ilk ve en radikal başkaldırılardan biri olmasıdır, ve hatta belki de ayindeki seçilmiş kız ile gezi direnişindeki kadınların koşutluğudur..
yaklaşık 50 dakika süren “we need to move urgently”i ilgiyle izlesem de, beni derinden heyecanlandırmadı; sahnedeki performansa uzak kaldım, içine giremedim.
taldans gönlüme ve aklıma hala ilk dört işiyle, “dolap”, “sek sek”, “solum” ve “graf” ile kazılı.
geçen yılın sonlarında postdam’da prömiyer yapan, berlin’de gorki tiyatrosu’na uğrayan “we need to move urgently”, dünyadaki üçüncü durağında istanbul’daydı; emwap kapsamında moda sahnesi’nde 31 mart ve 1 nisan akşamlarında sahnelendi.
uluslararası dans camiasında kendine haklı bir yer edinmiş ender topluluklarımızdan biri olan, -filiz sızanlı ile mustafa kaplan’ın ortaklıkları- taldans’ın, diğerlerininki gibi bu işinin de yolu açık olsun; belki ilerde bir kere daha şehrimize uğrar..
emwap izlenim yazılarımda, nedenini bilmeden, izlediğim işin çağrışım yaptırdığı resimlerden bahseder oldum. “we need to move urgently” de belli bir düzen ile kaosu harmalayan atmosferiyle bana jackson pollock’un tablolarını anımsattı..