Mimesis Çeviri/ Doğmakta olan bir tiyatro sahnesinin hüsranı oyuncuların liman şehrinin kültürel tabiatını değiştirmesine nasıl sebep oldu?
Guardian, 25 Eylül 2014, Çeviri: Mesadet Sözmen
Tom Nicholas “Plymouth’da oyun yapmak birtakım devasa organizasyonların gölgesinde kalmak demekti” diyor.
Tarih Ekim 2014, Plymouth. Bir iPad ve kasadan oluşan derme çatma bir bilet gişesinin arkasında duruyorum. New Model Theatre’ın pop-up mekanı olan Outpost’ta üç haftalık sezonun ilk gecesi için kapıları açmak üzereyiz. Arkamda 80 tane katlanabilir sandalyenin durduğu basit ışıklara sahip küçük, geçici bir sahne var. Önümüzdeki üç hafta boyunca burada olacağız ve bu ışıklar altı tane gösteriyi aydınlatacak: iyi eleştiriler almış üç tane turne oyunu, özellikle mekan için gelen 2 oyun ve bir tane de bizim kumpanyamızın hazırladığı bir prodüksiyon.
Ancak 12 ay önce, bunun olması imkansız gözüküyordu.
Tarih Ekim 2013, Plymouth. Bir arkadaşımla tiyatro üzerine sohbet ediyoruz. Her zamanki gibi, sevdiğimiz gösteriler için aşırı heyecanlı, nefret ettiklerimize öfkeliyiz ve şehirdeki tiyatro ekolojisinin eksikliğinden yakınıyoruz. Plymouth’da oyun yapmak birtakım devasa organizasyonların gölgesinde kalmak, ulusal tiyatro endüstrisinden kopmak ve yakında burayı bırakıp daha büyük şehirlerde bu işe devam edecek olan küçük bir topluluğun içinde olmak demekti.
Gerçek şu ki, şehirde yapılan ve sergilenen küçük çaplı işler yıkıcı bir döngüydü. Örnek olarak gösterilebilecek işlerin çok az olması ya da hiç olmaması bir yana, tiyatrocular ya da kumpanyalar için büyük bütçesi ya da var olan bir ünü olmadan gösteri hazırlamanın bir seçenek olduğunu düşünmeleri için nerdeyse hiçbir sebep yoktu. Düzenli bir programı olan en küçük mekan Frantic Assembly, Paines Plough benzeri ve diğer önemli büyük ulusal gruplar tarafından ziyaret edilen Royal Plymouth Theatre’da(TRP) yer alan Drum Theatre’dı. Bu sayede birkaç harika akşam olduysa da (hala da oluyor), bu işte yeni olanlar olarak sahip olduğumuz bu küçük bütçeyle benzeri yüksek kalitede işleri tekrarlamak göz korkutucuydu.
Ancak ben bir iyimserim ve Plymouth’daki diğer tiyatrocularla birlikte işleri daha iyiye götürecek değişiklikler yapacağımıza dair birbirimize taahhüt verdik. Küçük ve basit de olsa, eğer oluşmakta olan bir tiyatro sahnesinden konuşmaya başlarsak, bu gerçekleşecek ve hem sanatçılara hem de seyircilere faydalı olacaktır.
New Model Theatre’daki işimin bir parçası olarak hem TRP’yle hem de Plymouth Barbican Theatre ile görüştüm. Aylık olarak düzenlenecek BETA eskiz gecesi için bize ev sahipliği yaptılar ve bu geceler şu an her iki mekanda değişimli olarak düzenleniyor. Bu gösterilerde sanatçılara üzerinde çalıştıkları işi sergilemek için düzenli olarak fırsat veriliyor. Bu, aynı zamanda tiyatrocular için bir toplanma noktası haline de geldi: sanatçıların birbiriyle tanışabildiği ve yeni işbirlikleri kurulmasına ön ayak olan düzenli bir etkinlik.
BETA yap-bozun sadece bir parçasıydı ve diğer sanatçıların da katılmaya başlamasıyla kısa sürede diğer parçalarla birleşti. İşler gittikçe hızlandı: Haziran 2014’te Plymouth kökenli on bir kumpanya Exeter’deki Ignite Festivali’nde yer aldı. 2013 yılında Plymouth’dan bu bir saatlik tren yolculuğunu yapan tek grup olduğumuz düşünülürse, bu büyük bir artıştı.
Bunlar olurken, deneysel ve heyecan dolu yeni eserlerin yer aldığı bir sezon olan Forge’da bu çalışmaların en iyilerine kapılarını açması için TRP ile çalıştım. Şimdi 2015’te Plymouth’un kendi fringe tiyatrosuna sahip olması için planlar yapılıyor.
Barbican Theatre ve TRP gibi organizasyonların desteği şehirde iş yapmak isteyen sanatçılar için çok önemli, ancak onların iş yapabilmesini sağlamak işin sadece yarısı. Plymouth’da gerçekten sürdürülebilir bir fringe tiyatrosu yaratabilmek için, o işleri izleyecek seyircilerin de ilgisini çekmemiz şart. BETA sanatçıları işlerinin ortaya ilk çıkış aşamalarında birbirlerini desteklemeleri için teşvik ediyor; bunun sonucundaysa Forge sezonunda halktan daha çok insan çıkmakta olan işi görme riskini aldı ve izlemeye geldi. Seyircilerin geri dönüşlerine bakılacak olursa sezonu sevmelerinin sebebi yeni bir şey görmenin yarattığı hissiyat olduğu kadar prodüksiyonların samimiyeti ve yaratıcılığı idi.
Geniş çaplı işlerle rekabet etmektense farklı bir seyirci deneyimi sunabileceğimizin fark edilmesi Outpost’un kuruluşunun temelinde yatan asıl sebepti. Ortaya çıkmakta olan küçük çaplı iş olarak seyircilere sunulan şey tamamen geçerliydi, ancak bunun temelinde samimiyet ve sanatsal bir yolculuğun başlangıcında var olmak yatıyordu.
Dolayısıyla, bu Ekim New Model Theatre kentsel yenileme şirketi Urban Splash ve Barbican Theatre ile birlikte Royal William Yard’da –bir zamanlar Plymouth’un denizcilik sanayisinin merkezi- bulunan bir alanı geçici bir tiyatro mekanına çevirmek için çalışacak. Outpost seyirciye yeni işleri benzersiz bir mekanda görmeleri için özel bir seçenek sunuyor.
Şehirde üretilen gösterileri olduğu kadar başka yerlerden turneye gelen işleri de sunacağız. Böylece, Plymouth’u ulusal alandaki küçük çaplı turne halkasına entegre etmeye başlamış olacağız. Canlı performansın özüne uygun bir şekilde, sezon bitince mekan da dağılacak ve seyircileri bir daha asla aynı şekilde gerçekleşmeyecek bir şeye şahit olduklarını bilerek bırakacak.
