Mimesis Çeviri / Coriolanus, Kral Lear ve II. Richard; hepsi kapalı gişe oynadı ama muhtemelen yanlış sebeplerden ötürü.
Guardian. 30 Ocak 2014, Çeviri: Gökhan Gökçen
Tom Hiddleston Donmar’da Coriolanus rolünde. Fotoğraf: Johan Persson
Son ‘Evening Standard’ başyazısı “Şair (Shakespeare) doğumundan 450 yıl sonra hala başarılı” şeklinde bağırdı. Yazıda Simon Russell Beale’in National Theatre’daki Kral Lear’ının aldığı büyük alkışa, Donmar’daki Coriolanus’un gişe başarısına, Barbican’da kapanışını yapılan David Tenant’ın II. Richard’ına ve Noêl Coward tiyatrosundaki V. Henry’ye dikkat çekildi.
Bu arada, ‘Daily Telegraph’ Shakespeare’in altın çağında yaşadığımız yorumunu yaptı, ve yakında Victoria ve Albert Müzesi; ‘Shakespeare: Yaşayan En Büyük Oyun Yazarı’ isimli esprili bir sergi açacak. Belki de ismi ‘Shakespeare:En Çok Destek Alan Oyun Yazarı’ olmalıydı.
İzleyicinin Shakespeare’e farklı şekillerde bakmasını teşvik eden her şey bana uyar. Bir çok insanın okulda Şair ile ilk karşılaşması sıkıcı olsa da, Globe’un destek almadan devam edebiliyor olması sanatsal beğeninin olduğunu gösteriyor. Coriolanus’ta Tom Hiddleston olmasa ya da V. Henry’de Jude Law olmasa bu kadar çok insanın bu oyunlara ilgi göstereceği şüpheli. İlgi çoğunlukla aktöre, oyuna değil.
Eğer yıldız rolün üstesinden gelebiliyorsa, bir yıldıza rol vermek bir problem değil ve David Tennant’ı (Doctor Who rolünden önce) veya Tom Hiddleston’ı (Loki* rolünden önce) Shakespeare oynarken izlediğinizde üstesinden gelmenin de ötesinde başarılı olduklarını fark edersiniz. Hiddleston’ın vasatın biraz üzerine çıkan, aşırı yoğun Coriolanus prodüksiyonunda olağanüstü olduğunu düşündüm. Ve işin ters tarafı ise şu: eğer yıldız öne çıkıyor ve sadece yıldız değerlendiriliyorsa bu prodüksiyonda cüret ve hırs eksikliği olduğu anlamına gelir. Oyunun canlandırılmasının tek sebebi yıldızdır, bir yönetmenin belli bir zamanda belli bir oyunu sahneleme ihtiyacı değildir. Globe To Globe sezonunun** keyfi bütün dünyadan yönetmenlerin Shakespeare’e yaklaşımlarını görmekti -sanki Şair onlarla ve çağdaş seyirciyle doğrudan konuşuyor gibi.
Shakespeare’in başarılı olmasına şaşırmıyorum (çünkü o gerçekten oldukça iyi), beni asıl şaşırtan Shakespeare prodüksiyonlarına bu kadar çok para ayırıyorken birçok sahnelemenin bu kadar donuk olmasına rağmen Shakespeare’in başarılı olması. Sanki Shakespeare oyunları için gizli bir anlaşma var olduğu hissine kapılıyorum. Sanki genç yönetmenlerin zekice ve radikal bir biçimde İngiliz tiyatrosunu değerli ve parlak bir şekilde devam ettirmesi ve Ivo van Hove ile Thomas Ostermeier gibi yönetmenlerden liderliği alması engelleniyor. Çünkü bu iki yönetmen Shakespeare sahnelediklerinde öyle içten gelen bir canlılıkla bunu yapıyorlar ki gerçekten de Shakespeare’in yaşayan en büyük oyun yazarı olabileceğine ikna oluyorsunuz.
* Ç.N. – Loki: Tom Hiddleston’ın Thor (2011), The Avengers (2012) ve Thor: The Dark World (2013) filmlerinde canlandırdığı ünlü karakter…
**Ç.N.- Globe To Globe sezonu: Dünya Shakespeare Festivali kapsamında 2012 yılında başlatıldı. O yıl Globe tiyatrosunda dünya çapından 37 Shakespeare oyunu 37 farklı dilde sahnelendi.
