Hüseyin Avni Danyal’ın kurduğu Tiyatro Seyirlik, Kadıköy’de Bahariye Caddesi, Sakızgülü Sokak’ta bulunan Mustafa Kemal Ekşi Pasajı’nda yer alıyor. Sahne hazırlıkları devam eden salonda bir koşuşturmaca hâkim. Tiyatro Seyirlik, 2006 yılında Danyal’ın da aralarında bulunduğu üç arkadaş tarafından kurulmuş. İki kurucusunun ayrılmasıyla tiyatroyu Danyal devam ettirmiş. Danyal, ‘Azizname’ ve ‘Duman Altı Aşlar’dan sonra ‘Ya Başaramazsak’ı kendi sahnesi ‘Tiyatro Seyirlik’te sahneliyor. Hüseyin Avni Danyal, “2006’dan bu yana başka salonları kiralayarak oralarda oynamaya devam ediyorduk. Bu üçüncü oyunu kendi sahnesinde oynamaya fırsat bulduk” diye anlatıyor Tiyatro Seyirlik’in yedi yıllık serüvenini.
Doğuştan tiyatro!
Binanın tarihinde ise güzel bir ayrıntı gizli. Çünkü ‘doğuştan’ tiyatro! Ulvi Uraz ve Tevfik Gelenbe’nin tiyatro olarak kullandıkları bir yermiş bu bina. Devamını Danyal’dan dinleyelim: “Binanın tarihi 1966 yıllarına kadar gidiyor ve zannediyorum İstanbul ’da tapusunda nadir tiyatro yazan binalardan biri. Uzun yıllar Ulvi Uraz tiyatrosu olarak kalmış. Sonra Tevfik Gelenbe oynamış. Sonra bir dönem 70’lerde sinema olmuş.” Tam, “Hep bir sanat merkezi olmuş” diyorum ki Danyal, 7-8 sene Playstation’cı olarak çalıştığını belirterek devam ediyor “Ben Playstation’cı olarak devraldım ve tekrar aslına rücu etti. Tiyatro haline çevirdik.” Yaklaşık altı aylık bir çabanın ardından 196 koltuğu, 6 metre derinliği, 9 metre sahne ağzı olan tiyatroya son derece olanaklı bir salon elde edilmiş. Oyuncu, son dönemde ödenekli sahneler ve özellikle tiyatro üzerinden devam eden tartışmalar arasında yeni bir sahne açmanın kendisini de tedirgin ettiğini şöyle anlatıyor: “Sanata yapılan her türlü baskı sanata yapılan her türlü yönlendirme, sanatın içinden gelmeyen bir yönlendirme tabii ki bütün sanatçıları tedirgin eder. Aynı tedirginliği ben de duyuyorum.” ‘Tiyatro Seyirlik’, Hüseyin Avni Danyal’ın Ebru Saçar ile sahneyi paylaştığı ‘Ya Başamazsak’ ile ilk kez perdelerini açtı. David Tristram’ın eserinden çevrilen komedi türündeki bu oyun, aile ilişkileri ve bütün evliliklerde zaman geçtikçe yaşanan sıkıcı ve monoton hayatı renklendirmeye çalışan bir çiftin hayalleri üzerine kurulu.
Tiyatro baki kalır
Kültür Bakanlığı’nın ödenek ayıracağı tiyatrolarda ‘ahlaka uygunluk’ koşulu aranacağı haberlerini hatırlatarak soruyorum: “Sizin oyununuz ahlaka uygun mu?” Gülerek cevap veriyor: “Bizimki yasal. Kızlı-erkekli değil, evli bir karı-koca. Onun için ahlaka aykırı bir durum yok. Aynı evde yaşayan insanlar değil, evliler. İsteyenlere de evlilik cüzdanını gösterebiliriz.” Bu tartışmaların sanatçılara komik gelen şeyler olduğunu söyleyen Danyal şöyle devam ediyor: “Burada kalkıp bununla ilgili bir şeyler söylemek bile bana son derece basit, saçma geliyor. Tiyatronun gereği neyse biz onu yaparız. Bu anlamda ne bir siyasi erk ne bir iktidar ne bir hükümet tiyatronun yapılmasını engelleyemez. Tarihte ne iktidarlar, hükümetler, imparatorluklar, yıkılmaz denen cumhuriyetler, diktatörlükler yıkıldı ama hâlâ ayakta kalan tiyatrodur. Onun için de hep söylerim tiyatro siyaset, politika üstü bir şeydir. Tiyatronun bir doğrusu, bir çizgisi vardır. Zaten tiyatro yapı gereği muhalif olmak durumundadır. Eleştiren, eksik olanı, olması gerekeni, arzu edileni hem duygusal anlamda hem düşünsel anlamda insanlara aktarmakla, bununla birlikte onların ruh sağlığını yerine getirmekle yükümlüdür. Bunun için bu tip kısıtlamaların çok sürekliliği olacağını zannetmiyorum. Bir sene kısıtlanır, iki sene kısıtlanır. Sonra iktidar değişir, hükümet değişir, ülke değişir, dünyanın konjonktörü değişir tiyatro baki kalır.”
Oyunun yönetmeni Gürol Tonbul da Danyal’la aynı görüşte: “Sanat kurumları yok olmaz. Ödeneğini kesersiniz, başka bir yerden yeşerir.” Tiyatro Seyirlik, ‘Ya Başaramazsak’ oyunundan sonra bu sezon bir çocuk oyunu ve bir büyük oyunu daha oynayacak. Tiyatronun ayrıca diksiyon, oyunculuk, doğaçlama, tiyatro kuramları, dans ve hareket, çocuklar için yaratıcı drama kursları da var. Danyal, tiyatro okullarından mezun olmuş oyuncu adaylarından bir seçme yaptıklarını, 12 genç oyuncuyu aralarına kattıklarını da sözlerine ekliyor.
‘Ya Başaramazsak’ bu ay 13, 14, 20 ve 21 Aralık tarihlerinde saat 20.30’da Tiyatro Seyirlik’te sahneleniyor.
