Mimesis Çeviri / Kültür sanat endüstrisi ekonomik krizden oldukça olumsuz etkilendi, yeniden toparlanması da pek kolay olmayacak gibi görünüyor.
PSMag. 5 Aralık 2013, Çeviri: Didem Karanfil
Eski Postane, National Endowment for the Arts (Fotoğraf: Wyn Van Devanter/ Wikimedia Commons)
Ekonomik krizden kuşkusuz birçok sektör olumsuz etkilendi, fakat kültür sanat alanı hepsinden fazla etkilenmişe benziyor. Ancak son 2 senedir çok ufak bir toparlanmadan bahsedebiliyoruz.
Bu sabah ‘U.S. Bureau of Economic Analysis and the National Endowment for the Arts’ta yayınlanan rapora göre, 2011’de kültür sanat endüstrisinin katma değeri 504 milyar dolar ile ABD’nin gayrisafi yurtiçi hâsılasının % 3,2’sine yakındı.
Bu rakam 2000’lerin ilk yarısında %3,5 ile %3,7 aralığındaydı. 2009’da %3,2’ye düştü ve o tarihten beri aynı oranda çakılı kaldı.
Kültür sanat endüstrisi tüm ekonomi içerisinde hala çok büyük bir paya sahip. 2011’de kültür sanat alanında çalışan iki milyon Amerikalı vardı. Bu rakamın 310.000’ini sinema endüstrisinde ve 100.000’ini müze ve 100.000’ini performans sanatlarında çalışanlar oluşturuyordu.
Kültür sanat endüstrisinin istihdam oranı ekonominin geneline göre 2009’da çok büyük bir düşüş yaptı ve ancak 2011’e gelindiğinde tekrar eski halini alabildi. 2010’dan 2011’e gelindiğinde oran %1 azalmış durumdaydı, bu azalma önceki senelere göre oldukça ufak bir azalma olsa da hala negatif bantta seyretti.
Kültür sanat ürün ve hizmetlerinin gayrisafi hâsılası 2011’de 916 milyar dolara yakındı. Reklam endüstrisi 200 milyar dolarla bu yekunda en büyük paya sahipti. Lise ve üniversitelerin güzel sanatlar ve performans bölümleri de dâhil sanat eğitimi toplamda 104 milyar dolarla ikinci büyük dilime sahipti.
Bu sırayı 100 milyar dolarla kablolu televizyon endüstrisi, 83 milyar dolarla film ve video endüstrisi, 49 milyar dolarla bağımsız sanatçılar ve performans sanatları, 41 milyar dolarla kitap, gazete ve dergi yayıncılığı izledi.
Bu tabloda, reklam endüstrisinin yaratıcı sanatlar alanına dâhil edilmiş olmasını da göz önünde bulundurmak gerekir. Yani ‘Mad Men’ dizisindeki Don Draper ve Peggy Olson karakterlerinin maaşları hesaba dâhil edilmiş fakat Pete Campbell’in maaşı dâhil edilmemiş gibi düşünebilirsiniz.
NEA [National Education Association] başkan yardımcısı Joan Shigekawa’nın belirttiği gibi, ‘düşünce ve yaratıcılığın ülke ekonomisine katkısının’ yanı sıra sanatçı, yazar ve diğer yaratıcı iş kolları başlı başına etkin piyasa değerleridir. Fakat 2000 veya 2005 yıllarına göre bu değerin epey azaldığını görüyoruz. Son iki yılda bir artıştan bahsedebilsek de önceki seviyeleri tekrar yakalamak için hayli yol kat edilmesi gerekecek gibi görünüyor.
