Kültür ve Turizm Bakanlığı, destek vereceği tiyatrolara ‘ahlaklı oyun’ kriteri getirdi. ‘Genel ahlak kurallarına uygun’ oyun sahnelemek zorunda bırakılan tiyatrolar merak ediyor: Ahlak kriteri neye göre belirlenecek?
Kültür ve Turizm Bakanlığı, yardım yapmaya uygun bulduğu tiyatrolara ‘ahlaklı oyun’ kriteri getirdi. Bakanlık Değerlendirme Komisyonu, 4 milyon 312 bin TL ödeneği, bu yıl 221 özel tiyatronun projesine dağıtmaya karar verdi. Söz konusu yardımlara ilişkin bakanlık, desteklemeye değer görülen tiyatrolara “Özel Tiyatroları Destekleme Yardımları Protokolü” gönderdi. Tiyatroların bakanlıktan yardım alabilmek için imzalamakla yükümlü oldukları söz konusu protokolün 14. maddeye göre, tiyatrolar alacakları yardım karşılığında “genel ahlak kurallarına uygun” oyun sahnelemek zorunda olacak. Yardım alan tiyatrolar “genel ahlak kurallarına uygun” oyun sahnelemezse, bakanlıkça verilen yardım 15 gün içinde yasal faiziyle geri alınacak.
Bakanlığın bu yıl belirlediği tiyatrolardan Kenter Tiyatrosu, Tiyatro Kumpanyası ve Tiyatro Tatavla’dan konu ile ilgili görüş aldık.
‘Aldığım ödeneği reddediyorum’
Balam Kenter (Kenter Tiyatrosu): Sözleşmede, genel ahlaka karşı bir durum görürlerse yardımı geri çekeceklerine dair 14’üncü maddeye yeni bir şık eklemişler. Ama bu sözleşme yardım çıktıktan sonra gönderildi tiyatrolara. Geçtiğimiz yıllardaki sözleşmeleri imzalarken hiç metin gönderilmiyordu. Biz de şaşırdık, yardım çıktıktan sonra metin istenmesine. 14 maddenin D şıkkında şöyle diyor: “Projenin sergilenmesi sırasında projenin bakanlığa sunulan konusu dışına çıkılarak kanunlara, genel ahlaka aykırı hususlara ya da bireylere veya kamu kuruluşları ve/veya toplumun bir kesimini rencide edici ve/veya hakaret içeren hususlara yer verildiğinin tespit edilmesi.” Bunu neye göre yapacaklar acaba? Burada her şey ihbarla ilerlediği için, rahatsız olan ihbar edecek, şikayetçi olacak yani… Peki ama ihbar edenlerin kriterleri ne olacak? Bir de şöyle bir durum var, tiyatrolara verilen bu destek bizim vergilerimizle ödeniyor. Bizim paramızla verilen desteği, neye göre geri alabiliyorlar.
Kemal Kocatürk (Tiyatro Kumpanyası): Yardım mı desek, ödenek mi desek, tam ne diye tarif edilecek bu bilemiyorum. Ama protokolde yer alan 14. maddeye eklenen yeni fıkrada çok muğlak cümleler var. Tüm bunlar nasıl tespit edilecek, tespit edildiğinde ne olacak, hiçbir açıklama yok. Çok geniş kavramlar üzerinden bir sözleşme imzalanılıyor. Eğer bunu imzalarsanız, Demokles’in kılıcı gibi tepenizde duracak. Verilen üç kuruş bu sefer fazlasıyla sizden en ufak bir şeyde geri istenecek. Bunu kim, nasıl isteyecek tamamen muğlak. Mesela sokaktan geçen birisi sizin oyununuzu izledi ve rencide oldu… Nasıl olacak sonrası? İşte ben de tüm bunlardan dolayı bu aldığım ödeneği kabul etmiyorum, reddediyorum. Bu ödeneği almayacağım.
Eraslan Sağlam (Tiyatro Tatavla): Biz gördük maddedeki eklemeyi ama yine de metnimizi gönderdik. Çünkü metnimizde ahlaka uygun olmayan bir durum olmadığını düşünüyoruz. Ayrıca, herhangi bir sanat eseri bu gibi ölçülerde değerlendirilemez. Bu bir uzmanlık alanıdır. Bir sanat eserinin kriterleri ancak sanatsal estetik ve içerik açısından değerlendirilebilir. Bu açılardan da biz zaten 4 yıl ve hatta daha fazla süre konservatuvara giderek bu kriterler üzerine çalışıtık.
