Serkan Fırtına
Ali Cüneyd Kılcıoğlu, uzun zamandır Türk Tiyatrosu içerisinde oyunlarıyla adından söz ettirmeye başlayan bir oyun yazarı. 1976 doğumlu üniversite eğitimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde tamamlayan yazarın şimdiye kadar Mitos Boyut Yayınları tarafından yayınlamış üç oyunu var. Sırasıyla “Televizyon Cumhuriyeti” (2011), Toplu Oyunları 1 “Pirana’nın Kırık Dişleri”, “Dilek Ağacı”, “Mumyalar” (2012), “Plastik Aşklar” (2013), “İkinci Dereceden İşsizlik Yanığı”(2013)
Ayrıca yazarın yukarıda sayılan oyunları dışında, Devlet Tiyatroları repertuarına alınan, henüz kitap olarak yayınlanmamış “ Mayın Tarlası”( 2010 Mülteci, Göçmen, Kimlik, Göç, ana başlıklarında açılan International Playwrighht’s Forum of the International Theatre Institute ITI/UNESCO’nun açmış olduğu uluslar arası yarışamaya Türkiye’yi temsilen katıldı), ” Kirpiler” (İngilizceye çevrildi ve yurt dışında çeşitli yarışmalara katıldı) “Hacizli Mezarlık”(köy seyirlik oyun), “Devrik Mülk”, “Aşk Entrikayı Sever” (Mask türünde yazılmış sözsüz oyun) adlı oyunları bulunmaktadır.
“Dilek Ağacı” oyunu 2012 Han Tiyatrosu Ünal Gürel Kısa Oyun Yazma Yarışmasında 1.’lik ödülü almış ve Han Tiyatrosu (İzmir) tarafından sahnelenmiştir.
Son olarak Kılcıoğlu’nun yazdığı, “Düdüklü Tencere”adlı oyunu ALTFEST’13 “okuma pazarı” etkinlikleri çevresinde Mine Çerçi’nin yönetiminde okuma tiyatrosu olarak sunuldu.
Yazarın en çok sahnelenen oyunu olan “Televizyon Cumhuriyeti” Trabzon Devlet Tiyatrosu, Aydın Belediyesi Şehir Tiyatrosu Tiyatro Atölyesi, Ankara Üniversitesi Gıda Kültür Sanat Topluluğu, Muş Damla Tiyatro Topluluğu, Salihli Belediyesi Şehir Tiyatrosu, Bakırköylü Sanatçılar Derneği ve daha onlarca lise ve üniversite öğrenci toplulukları tarafından seyirciyle buluşturuldu. Oyunun profesyonel tiyatrolardan amatör ekiplere kadar bu kadar ilgi görmesinin en önemli nedeni aktüel boyutuyla öne çıkan bir komedi olmasıdır. Ele alınan sorun bağlamında televizyondaki yarışma, haber, eğlence gibi programları işleyen oyun, televizyon seyircisinin yakından tanıdığı programlardan bölümler sahneye taşıması nedeniyle seyircinin ilgisini ve dikkatini sürekli diri tutmaktadır.
Oyun açık biçim özelliklerine göre kurgulanmış ve çeşitli epizodlara ayrılmış olması nedeniyle parçalı bir yapı taşımaktadır. Oyunu sahnelemek isteyenlere yorum ve yaratı açısından birçok alan açmaktadır. Gerek sahnelemede gerek dramaturgi çalışmalarında oyun her türlü yönlendirmeye açık bir yapıdadır. Metnin özellikle amatör tiyatrolar tarafından bu kadar çok ilgi duyulmasının bir başka nedeni de amatör oyuncuların ezber vb. sorunları çok fazla olduğu için bu tarz metinlerin diğer metinlere göre çalışılması daha kolay olmasıdır. Ayrıca dekor, kostüm, aksesuar gibi sahne etmenlerinin, gerçekçi sahne tasarımını gerektirecek yoğunlukta olmaması, daha çok simgesel araçlarla uygulanabildiği için ve maliyet açısından amatör ve özel tiyatro guruplarına büyük kolaylıklar sağlamaktadır.
Oyunun en önemli yanlarından biriside seyirci dramaturgisi açısından düşünüldüğünde, her türlü sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel kesimden kitleye ulaşabiliyor olmasıdır. Televizyonla organik ilişkisi alan herkesin izlerken kendine dönük bir eleştirel süreç yaşayabileceği oyun, yer yer ele aldığı konulara karşı kara komedinin sınırlarında dolaşması bakımından güldürü öğesinin dışında zaman zaman seyirciyi gülme ile acıma arasında sıkıştırmaktadır.
Oyun, televizyondaki programların bazen saçmanın sınırlarını zorlayan yapısını absürd öğeleri kullanarak ele alması bakımından da dramatik olanın ilginçlik özelliğinin de ortaya serilmesini sağlamıştır.
Televizyon izleme oranları bakımından dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olan Türkiye gibi toplumsal ve kültürel yapısı popüler kültürle şekillenen ülkelerde böylesi oyunların ayrı bir önemi olduğunu düşünüyorum.
Özellikle televizyon izleme alışkanlığı olan seyircileri tiyatro sanatının eleştirel ve mizahi yanıyla tanıştırması bakımından “Televizyon Cumhuriyeti” önemli bir tiyatro oyunu olarak tiyatro ekipleri ve yönetmenlerin repertuarlarında olması gereken bir çalışma.
Ali Cüneyd Kılcıoğlu/ Televizyon Cumhuriyeti/ Mitos Boyut Yayınları/ 120 s. 2011
