Mimesis Çeviri / İngiliz Ulusal Bale Toplululuğu’nun sanat yönetmeni, neden daha çok kadın koreograf seçmeye çalıştığından bahsetti ve şu anki erkek egemen perspektifin seyirciyi “pornodaymış gibi” izlemeye yönlendirdiğini iddia etti.
The Telegraph. 17 Temmuz 2013, Çeviri: İlke Albar
Tamara Rojo, Uyuyan Güzel Balesinde, İngiltere Ulusal Bale Topluluğu Fotoğraf:Alastair Muir
Bale ve porno pek de yakın bilinmezler, ancak görünen o ki ilk bakışta aklımıza gelenden daha fazla ortak yanları var.
Danstaki erkek koreograf baskınlığından bahsederken İngiliz Ulusal Bale Topluluğu’nun yeni sanat yönetmeni bu iki türü şöyle kıyaslıyor: “Tıpkı pornodaki gibi, bakış şekliniz belirleniyor.”.
Bir balerin ve sanat yönetmeni olarak Tamara Rojo, kumpanyası için artık daha fazla kadın koreograf bulmayı vaat ediyor.
Sahne üzerinde “kadınlar tarafından ele alınmış” olarak görmeyi tercih ettiği meseleler olduğunu söylerken, günümüzde ilişkilerin çoğunlukla erkek egemen bir bakış açısından gösterildiğinden şikayet ediyor.
Bu hafta Time Out dergisine verdiği röportajda, kadınlar “duygulardan oluşan bir peyzaj”dan yola çıkarken, erkeklerin koreografiye daha “fiziksel” bir yaklaşımının olduğunu belirtti.
Bale genellikle kadınların baskın olduğu bir tür olarak görülürken, günümüzde büyük İngiliz kumpanyalarında işe alınan yüksek profilli kadın koreografların sayısı oldukça az.
Kraliyet Balesi geçtiğimiz 14 yılda kadın bir koreograf tarafından hazırlanmış tek bir büyük iş bile çıkarmadı, İngiliz Ulusal Bale Topluluğu da bunu en son 2002’de, Cathy Marston’un ‘Facing Viv’ isimli prodüksiyonuyla yaptı.
İki kumpanya da genç kadın koreograflarla ana sahne yerine turneler ve stüdyo performanslarında çalışmayı tercih etti.
İngiliz Ulusal Bale Topluluğu’ndan Jenna Lee, Britain’s Got Talent [yetenek yarışması formatında bir televizyon şovu]çıkışlı dans grubu Flawless ile birlikte bale ve çağdaş dans karışımı bir gösterinin koreograflığına ortak olurken, Kraliyet Balesi de kadın koreograflarla sadece Linbury Stüdyo Tiyatrosu’nda çalıştı.
İngiliz Ulusal Bale Topluluğu’na sanat yönetmeni olarak geçtiğimiz yılın Eylül ayında katılan Tamara Rojo, şimdi daha çok kadını işe almak istediğini söylüyor.
“Kadın duyarlılığı farklıdır,” diyor, “ve sahne üzerinde kadınlar tarafından ele alınmış olarak görmek istediğim meseleler var.”.
“Sıklıkla erkek egemen bakış açısından sunulan ilişkiler görüyoruz. Bu da, tıpkı pornodaki gibi, etrafa bakışımızı şekillendiriyor.”.
“Porno benzeri erkek egemen algının” bale performansını nasıl etkilediği sorulduğunda, şöyle açıklıyor: “Bu çok daha fiziksel bir yaklaşımdır. Erkekler dans adımlarıyla başlarlar.”.
“Kadınların ise duygulardan oluşan bir peyzajla yola çıktığını görüyorum. Kadınlar, ‘Durum bu, şimdi bunun için bir dil bulalım.’ diyorlar. Erkeklerse ‘Dil budur’ diyorlar, sonra da dans adımlarıyla durumu çözmeye çalışıyoruz.”.
Şu ana dek olan girişimlerinden bahsederken dergiye şunları anlattı: “Gerçekten dürüst olacağım, şimdiye kadar iki kadınla bu meseleyi görüştüm ve ikisi de hamile.”
“Dolayısıyla, evet, bu iş için istekliler ve gelecekte de olacaklar, ancak şu an için çocuklarıyla olmalarına izin vermek zorundayım.”. Ayrıca bunun kadın koreograf eksikliğindeki nedenlerden sadece biri olduğunu da ekledi : “Kadınlar çocuk sahibi olmak için mola veriyorlar ama geri dönmek için yeterli desteği bulamıyorlar.”
“Bir diğer neden de bizim kendimizi tanıtmada agresif olmayışımız”, diyor. “Koreograflardan onlarca başvuru aldım ve bunlardan pek azı kadındı.”.
Kadın Koreograflar Kolektifi kurucularından biri olan İngiliz Ulusal Bale topluluğu Gençlik Kumpanyası sanat yönetmeni Holly Noble da kadınlar için daha çok destek çağrısında bulundu ve kumpanyaları, bu bir ‘risk’ olarak görülse de, kadınlara daha fazla iş vermeye davet etti.
Kraliyet Balesi yönetmeni Kevin O’Hare de şunları söyledi: “Kadınların koreograflar olmak için sıkıntılar yaşadıklarının oldukça farkındayım. Biz de kumpanyamızda bu yetenekleri nasıl cesaretlendirip destekleyecek yöntemler geliştirebileceğimizi araştırıyoruz.”
