Yaşam Kaya
İkinci Kat’ın sürprizlerle dolu yeni oyunu ‘Sürpriz’ Sami Berat Marçalı’ nın yönetiminde seyircisi karşısında. Oyunu yazan ve konsept olarak tasarlayan Marçalı insan psikolojisinin en derin sınırlarında gezinen çarpıcı bir öyküyü bizlere sunmuş. Hepimizin hayatında bir noktada duran, aslında kimliğimizi, kişiliğimizi belirleyen ‘aile’ etmeninin, genç bir kadını nerelere sürüklediğini gösteren öyküde Seda Türkmen, Aziz Caner İnan, Iraz Yöntem, Defne Halman sahneye çıkan isimler. Oyunun geniş kritiğine değinmeden Seda Türkmen gibi genç, yetenekli, gelecek vaat eden harikulade isimle bizleri karşılaştıran İkinci Kat, yine genç oyuncuların önünü açmayı sürdürmüş. Bunu devamlı vurgulamak gerekli.
‘Sürpriz’, Özge, Müge, Semih ve Hayali Kadın arasında yaşanan dört kişilik bir konu. Oyun içinde görünmese de, Mehmet ismini konuya eklemeliyiz. Genç bir kadının babasıyla yaşadığı trajik çocukluk anıları, o’nu gelecekte pekte iyi bir noktaya taşımıyor. Sevgilisi ile sorunlar yaşayan kadının gerçek dünyadan koparak, kendi içinde yarattığı ‘şizofren’ dünyaya geçmesi, akabinde iş yerinde, evinde ciddi sorunlar ortaya çıkması konunun özeti diyebiliriz. Genç kadının hayalinde yarattığı karakter, o’nu kendisiyle yüzleştiren önemli ayrıntı. Babası Mehmet’in izinde, sevgi arayışı yaşayan kadın, hemen yanı başında beliren hayali karakterle diyaloga giriyor. Onunla konuşuyor, tartışıyor; çocukluğunu, kimliğini arıyor.
‘İkinci Kat’ Yeni Bir Algının Habercisi!
Oyunu yazan, yöneten Sami Merat Marçalı gösteriyi psikolojik bunalıma boğmadan çözümlemiş. Kendi ayakları üzerinde, sevgilisi ile özgür bir hayat yaşayan kadının dünyası, Türkiye’de birçok kişinin yaşamıyla paralellik gösteriyor. Tiyatromuzun yıllardır en büyük problemi toplumu merkeze alan konularla seyirciyi sahneye çekmekti. Bireyin dünyasından kopuk, sadece dış dünya etmenlerinin yarattığı kaotik ortamı toplu duygusallıkla anlatan metinler artık hızla kayboluyor. İki binli yılların tiyatrosunda olması gereken, dünyayı günden güne cehenneme çeviren kapital sistem, insan psikolojisini hızla sarsarken buna kayıtsız kalmamız mümkün değil.
‘Tiyatroyu Bir Gece Büyük Bir Yatırım Olarak Düşünürsünüz!’
Geçtiğimiz günlerde The Guardian’da Lyn Gardner’ın İngiltere’de oynanan ‘Lovely’ oyun kritiğini okuyordum. Türkiye’de her tiyatro ödülünün başına geçen ya da her ödülde adı olsun diye oraya buraya jüri olan bütün eleştirmenlerden kat kat iyi bir ismi okumanın verdiği keyfi yazmakla bitiremem. Gerçek tiyatro kritiği okumak istiyorsanız bu kadını mutlaka takip edin. Neyse konuyu çok dağıtmadan söylemek istediğime geliyorum. Lyn, kritiğine ‘Tiyatroyu bir gece büyük bir yatırım olarak düşünürsünüz’ diye başlıyor. Bu cümleyi ‘Sürpriz’ oyunundan sonra çok defa düşündüm. Pınar Çağlar Gençtürk ismini keşfettiğim gece yaşadığım heyecan vardı düşüncelerimde, işte bu heyecanı Seda Türkmen’i gördükten sonra tekrar yaşıyorum. Ayrıca kritiğimin başında belirttiğim gibi, tiyatroyu büyük bir yatırım olarak düşünmeye başlamamın nedeni, sahnede parlayan genç oyuncularla karşılaşmanın verdiği mutluluk. Tiyatro sanatını yok etmek için uğraş gösterenlerin son dönemde şaha kalktığını düşünürsek; genç, sahneye bağlı, seyirciyi salonlara çeken oyuncuların varlığına olan ihtiyacımızın ne denli önemli olduğunu anlarız.
Sami Berat Marçalı, iş yeri ve ev görüntüsünü sahne arkasına yerleştirmiş. Sahne önüne çektiği perdeyle kadının köşkte yaşadıklarına ayna tutmuş. İkinci Kat’ın küçük mekanını akıl dolu kullanan yönetmen; gerçeği ve hayali hem dekor yapısıyla hem de ışıklarla keskin biçimde ayırmış. Kadının ‘şizofren’ karakterini mükemmel yorumlayan Seda Türkmen oyuna enerjisini yansıtmış. Defne Halman’ın hayali kadın karakterde gösterdiği performans beni fazlasıyla şaşırttı. Deli-dolu, genç kadının ruh yapısının zıttı karakteri öylesine güzel yorumluyor ki, Halman’ı sanırım böyle bir rolde ilk kez görüyorum. Iraz Yöntem’in ‘sert’ kadın imajını yansıtan karakter yorumu, rolü gereği pasifize olan genç kadınla iyi bir zıtlık oluşturuyor. Aziz Caner İnan, kadının sevgilisini aktarıyor. Konudaki gerilime, duygusallığa bağlı kalmış.
İkinci Kat, her oyununda bambaşka kapıları ardına kadar açıyor. Başarılı ekip ruhu yapısı, ‘In Yer Face’ üzerine oyun yapan grubun en büyük ayrıcalığı. ‘Sürpriz’ içerisinde çok büyük sürprizleri barındıyor. Oyun İkinci Kat’ta izlenebilir.
