[Betül Memiş’in 28 Mayis 2013 tarihinde Habetürk sitesinde yayınlanan yazısını okuyucularımızla paylaşıyoruz.]
Bugünün mevzusu; Jean Genet ve DJ Psikolog Cenk Erdem’in yeni albüm projesi ve yeniden İstanbullular’la buluşacak olan İzmir Yenikapı Tiyatrosu…
Niçin daha fazlasına sahip olmam gereksin ki? Benim fakirliğim meleklerin fakirliğinden. Maddi nimetler ve diğer bütün mülkiyetler, hiç umurumda değil. Eşyalara, mala mülke sahip olmak, lüks içinde yaşamak için nasıl bir ihtiyaç duyayım ki? Yazıyorum, bu da bana yetiyor.ş Diyor, 1910 yılında, Parisli bir fahişe olan annesi tarafından kimsesizler yurduna bırakılan ve ömrünün uzun bir bölümünü hırsızlık ve fahişelik yaparak geçiren Fransız düşünür, oyun, deneme ve roman yazarı, şair, politika aktivisti Jean Genet. Daha çok tiyatro metinleriyle nam salan Genet, 1986 Nisan’ında, bu dünyaya veda ederken ‘suç her zaman tahrik etmiştir beni’ tanımıyla düsturları bozuyor. Sartre’ın; ş!eytanını bize bulaştırarak Genet, kendini ondan uzaklaştırır. Kitaplarından her biri, şeytandan arındıran bir
işlem, bir psikodramadırş dediği, meraklılarının, ‘Zenciler’, ‘Balkon’ ve ‘Gülün Mucizesi’ adlı eserleriyle tanıdığı Genet, ‘Hırsızın Günlüğü’ adlı kitabında: ‘Bu günlükte, beni hırsızlığa iten nedenleri gizlemek istemiyorum; bu nedenlerin en basiti karnımı doyurma zorunluluğu idi; ama seçimime hiç bir zaman başkaldırma, acı, öfke ya da herhangi bir benzer duygu eşlik etmedi. Tam tersine, serüvenimi çılgınca bir özenle, ‘kıskanç bir özenle’ sevişmek için bir yatak, bir oda hazırlar gibi hazırladım…” diye karşılığını veriyordu, hayatın ve insanların.
BiR HAP!SHANE VE GENELEV ARASINDA
Peki, Genet’in 1956’da kaleme adlığı tiyatro oyunu ‘Balkon’u hatırlıyor musunuz! Hani hikâyenin büyük bir kısmının, Madam’ın ‘illüzyonlar evi’ dediği, özel bir genelevde geçtiği, memleketim topraklarında ise 1998 yılında, Tiyatro Stüdyosu’nun sahnelediği Balkon… Başar Sabuncu’nun dilimize çevirip, yönettiği, Selim Atakan’ın müziklerini üstlendiği, Zuhal Olcay, Haluk Bilginer, Ahmet Levendoğlu, Derya Alabora, Güven Kıraç ve Bülent Emin Yarar gibi usta isimlerin rol aldığı ‘Balkon’, bu yıl Yiğit Sertdemir’in yönetmenliğinde, İlyas Odman’ın koreografisinde, Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü Öğrencileri tarafından yeniden sahnede. ODTÜ Tiyatro !enliği’nde tiyatro tutkunları ile buluşan Sertdemir imzalı Balkon’u dikize yatma şansım olmadı, fakat Başkentli bir üstadın belleğinden dökülen tümce; ‘pürüssüz bir iş olmuş…’tu. Bu minvalde de, çoktan İstanbul ajandasında, muhakkak görülmeli notumu aldım. Yerleşik düzeni ve ahlaki değer olarak kabul gören tanımları, hiçe sayan ve aslında bunlara sığınmanın da bir tür ahlaksızlık ürettiğini savunan, ‘Hırsızlara, hainlere, katillere, kalleşlere sonsuz bir güzellik atfediyorum; sizlere asla’ diyebilecek kadar algı kapılarını ardına vurmuş Genet, Paris’te küçük bir otel odasında öldükten sonra, kendi isteği üzerine Fas’ta, Tanca yakınlarında bulunan, küçük bir İspanyol mezarlığına gömüldü. Mezarlık, bir hapishane ile bir genelevin ortasında. Genet, daha fazla sorusu olanlara, cevabını böyle vermiş kanımca.
İZMiR YENiKAPI T!YATROSU YENiDEN !STANBUL’DA
Daha öncesinde de bu köşeden paylaştığım, en yazarlarımdan Boris Vian’ın şİmparatorluk Kuranlarşını tiyatro sahnesine uyarlayan İzmir Yenikapı Tiyatrosu, şimdi yeniden İstanbul’da. Ekip, bu defa Bertolt Brecht’in, 1935-1943 yılları arasında yazdığı ve orijinal adı “3. Reich’ın Korku ve Sefaleti” (Furcht und Elend des Dritten Reiches) olan oyunu, kendi jargonunda yorumluyor. “Faşizmin Korku ve Sefaleti” adlı oyunu; 28Mayıs Salı, saat 20.00’de, Ortaköy Kültür Merkezi Afife Jale Sahnesi’nde görebilirsiniz.
