500 yılı aşan Türk – Rus ilişkileri Osmanlı döneminde inişli çıkışlı bir seyir izlemişti. 18. yüzyıldan itibaren ‘yükselen’ Rusya ile ‘düşen’ Osmanlı arasında yaşanan onca savaşın Türkiye tarihinde derin izler bıraktı aşikâr. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’nin Almanya ’ya, savaş sonrasında ise Amerika’ya yakınlaşması iki ülke arasına mesafe koysa da; Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra yeni bir ilişki biçimi kuruldu. Tarihlerine ve mimarilerine düşkün Ruslar tarafından pek ‘şık’ bulunmasalar da yeni Rusya’nın inşası neredeyse Türkiyeli şirketlerce gerçekleştirildi. Karşılığında da güney sahilleri Rus turistlerle dolup taştı. Rusya bugün Türkiye’nin en büyük ticari ortağı durumunda. Ama köklü geçmişleri olan bu iki ulusun kültürel alanda birbirlerine gerçek anlamda yaklaşmaları biraz sorunlu oldu. Neticede yıllarca Türkiye’de Rus romanları okumak ‘komünist’ olmakla eşdeğerdi. Rusya’daki Türkiye algısı da Nâzım Hikmet’ten ibaretti belki de… Türk – Rus Kültür Vakfı (TRKV) öncülüğünde, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk-Rus Toplumsal Forumu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Rusya Federasyonu Devlet Duması, St. Petersburg Yasama Meclisi, Moskova Devlet Kültür ve Sanat Üniversitesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ve St. Petersburg Rus – Türk Kültür Merkezi gibi kurumların desteğiyle 15 – 21 Nisan arasında İstanbul’da düzenlecek ‘Rus Kültürü Festivali’ bu eksikliğin Türkiye ayağını gidermek için bir adım olma iddiası taşıyor. Festivalde Rusya; dansları, sineması, tiyatrosu ve el sanatlarıyla tanıtılacak. TRKV’nin davetlisi olarak gittiğimiz St. Petersburg’da görüştüğümüz St. Petersburg Parlamentosu Başkanı Vyacheshav Makarov ekonomik gelişmelere paralel olarak iki halk arasındaki kültürel işbirliğini geliştirmenin önemine dikkat çekerken, Türkiye’nin St. Petersburg Başkonsolosu Tanju Bilgiç de etkinliğin iki ülke için önemli bir çaba olduğu görüşünde.
Sinema, tiyatro, panayır
Festivalde öne çıkacak etkinliklerden birkaçına değinmek gerekiyor. En merak uyandırıcı olanı ‘Dostoyevski’nin kahramanlarının defilesi’ adlı gösteri. 18 Nisan’da Taksim’de yapılacak gösterinin birinci bölümünde aktörler bir moda defilesini taklit ederek 19. yüzyılın kıyafetlerini sergileyecek. İkinci bölümde Dostoyevski’nin eserlerinden başkahramanların hikâyeleri seyircilere sunulacak. Mimar Sinan Üniversitesi’nde yapılacak Rus Sineması Günleri’nde ise Vladimir Menşov, Karen Şahnazarov, Govoruhin filmlerden oluşan bir seçki sunulacak. 16 Nisan’da Üsküdar Tekel Sahnesi’nde Celal Mordeniz’in yönettiği ve Nadir Sarıbacak’ın oynadığı ‘Yeraltından Notlar’ oyunu ve 15 Nisan’da İstanbul Kongre Merkezi’nde Igor Moiseyev Rus Devlet Akademik Halk Dansları Topluluğu dans gösterisi de festivalin dikkat çekici etkinlikleri. Festival kapsamında ayrıca, Rus el sanatları panayırı, Rus halk müziği konseri de yer alıyor.
