Mimesis Haber / Tiyatrotem’in yeni oyunu GÜNDÜZ NİYETİNE yakında seyirciyle buluşacak.
Alfred Jarry’nin Zincire Vurulmuş Übü adlı oyunundan bir uyarlama olan oyunun çevirisi, dramaturgisi ve metin düzenlemesi, sahne tasarımı Şehsuvar Aktaş ve Ayşe Selen’e ait. Provaların Üçüncü Göz’ü ise Ayşe Bayramoğlu. Tek perdelik oyunda Şehsuvar Aktaş ve Ayşe Selen’e oynuyorlar.
Gündüz Niyetine Hakkında
Gündüz Niyetine absürd tiyatronun öncüsü sayılan ünlü Fransız tiyatrocusu Alfred Jarry’nin Zincire Vurulmuş Übü oyunundan hareketle oluşturulan bir yapım. Rabelais’nin izinden gitmiş olan Jarry’nin yapıtları ve özellikle keskin, ayrıksı mizah anlayışı insanlığın en grotesk, en kıyıcı yanını bugün için bile alışılmadık olan bir biçimde gözler önüne serer. Özellikle hem yazar hem yönetmen, hem sahne tasarımcısı olarak atıldığı tiyatro serüveninde dönemin tiyatro anlayışıyla sıkı bir hesaplaşmaya girer. Bir beşleme olarak nitelendirilebilecek Übü oyunları dizisiyle Jarry, dramatik biçimin gerçekten yenilenmesi konusunda farsı bir cansuyu olarak kullanır. Farsın bu biçimde güncellenmesi yürürlükte olan yanılsamacı tiyatroyu eleştirme olanağını; tiyatroyu yeniden tiyatrolaştırarak, başka deyişle tiyatronun tiyatrosunu yaparak tiyatroya yeni bir soluk kazandırma olanağını sunar. Übü oyunları dizisinin bu doğrultuda kaleme alınmış, ama aynı zamanda gösterim metni özelliği de taşıyan bir külliyat olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Gündüz Niyetine absürd tiyatronun öncüsü sayılan ünlü Fransız tiyatrocusu Alfred Jarry’nin Zincire Vurulmuş Übü oyunundan hareketle oluşturulan bir yapım. Rabelais’nin izinden gitmiş olan Jarry’nin yapıtları ve özellikle keskin, ayrıksı mizah anlayışı insanlığın en grotesk, en kıyıcı yanını bugün için bile alışılmadık olan bir biçimde gözler önüne serer. Özellikle hem yazar hem yönetmen, hem sahne tasarımcısı olarak atıldığı tiyatro serüveninde dönemin tiyatro anlayışıyla sıkı bir hesaplaşmaya girer. Bir beşleme olarak nitelendirilebilecek Übü oyunları dizisiyle Jarry, dramatik biçimin gerçekten yenilenmesi konusunda farsı bir cansuyu olarak kullanır. Farsın bu biçimde güncellenmesi yürürlükte olan yanılsamacı tiyatroyu eleştirme olanağını; tiyatroyu yeniden tiyatrolaştırarak, başka deyişle tiyatronun tiyatrosunu yaparak tiyatroya yeni bir soluk kazandırma olanağını sunar. Übü oyunları dizisinin bu doğrultuda kaleme alınmış, ama aynı zamanda gösterim metni özelliği de taşıyan bir külliyat olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Beşlemenin üçüncü ayağını oluşturan Zincire Vurulmuş Übü, ilk oyun Kral Übü’yle yapısal benzerlikler göstermesi açısından ilgi çekicidir. Zincire Vurulmuş Übü sanki ilk oyunun “kontr puanı” gibidir. Kral Übü’deki dile ya da eyleme yönelik göstergeler burada tersine çevrilmiştir. Öte yandan bozuk telaffuz, türetilmiş sözcükler, karnavalesk motifler burada da varlığını sürdürür, döngüyü ters yoldan tamamlayan bir devam oyunu niteliğindedir. Bunu dışında Zincire Vurulmuş Übü’de oyun Kral Übü’de olduğundan çok daha fazla kendine göndermede, atıfta bulunur ve bunu da Kral Übü metni üzerinden yapar. Bu katmanlama temsilin temsil olduğunu açıkça beyan ederek aslında Jarry’nin bir anlamda tiyatroya bakışını ortaya koyar. Oyunsuluğun tiyatroya gerçek gücünü nasıl kazandırabileceğine dair bir öneri olarak okunabilir. Bir oyun metninin bir başka oyun metnine doğrudan referans gösterilmesi bunu açık bir göstergesidir. Böylelikle aynı zamanda tiranlık, özgürlük, kölelik, soyluluk kavramlarının nasıl iç içe geçtiği, bu yolla bu kavramların içlerinin nasıl farklı doldurulabileceği ve sonuçta nasıl saçma olana indirgenebileceği açıkça görülür.
Oyun hakkında ayrıntılı bilgi için tiyatrotem
