Mimesis Çeviri / İzleyicisini kışkırtan ve uyandıran koreograf, yönetmen ve icracı.
Guardian. 7 Ağustos 2012, Çeviri: Gökhan Gökçen
Nigel Charnock’un enerjisi ve fiziksel tutkusu muazzamdı. Fotoğraf: Hugo Glendinning
İcracı, yönetmen ve koroegraf Nigel Charnock 52 yaşında mide kanserinden hayatını yitirdi. 1985’te bir Dance Umbrella dans festivali galasında Nigel’ı dans ederken ilk gördüğümde, bu kıvrak, şeffaf ve hiperaktif yaratık beni etkilemişti. Enerjisi ve fiziksel tutkusu muazzamdı. Tanıştık ve anaakım dans ve genel olarak dans alanında baskın olan yüzeysellikten duyduğumuz hayal kırıklığını paylaştığımızı keşfettik. Sonrasında Nigel’ı erkek dostluğu ve güven üzerine bir düet için beraber çalışmaya davet ettim. Sonuç My Sex: Our Dance (1986) ve DV8 Fiziksel Tiyatro topluluğunun kurulması oldu. Onunla dans etmek hayatımdaki en keyifli deneyimlerden biridir. Duygusal, entelektüel ve fiziksel olarak nesi varsa verdi.
Sonraki altı yıl boyunca, Nigel ve ben DV8 projelerinde birlikte çalışmaya devam ettik. Dead Dreams of Monochrome Men’deki (1990) cömert performansı ve daha sonra filmi de çekilen Strange Fish’te(1992) canlandırdığı trajikomik karakter onun olağanüstü fizikselliğinin ve metinsel yeteneğinin kanıtı olarak kaldı; o duygusal, trajik, neşeli ve dürüsttü.
Nigel Charnock, My Sex: Our Dance’ta. Fotoğraf: Eleni Leoussi
Manchester doğumlu Nigel, Cardiff’te Royal Welsh College of Music and Drama’da okudu ve eğitimine London School of Contemporary Dance’ta (1981) devam etti. Sonra Ludus Dance Company (1982-85) ve Extemporary Dance Theatre (1985-86) gruplarında çalıştı.
1993’te DV8’ten ayrıldıktan sonra bir dizi solo hazırladı: Human Being, Hell Bent, Original Sin, Resurrection and Frank. Hepsi aşk, arınma, yalnızlık ve nihilizm temaları etrafındaydı. Bu temalar tüm çalışmalarında tekerrür etti. 1995’te Nigel Charnock + Company grubunu kurdu, ama İngiltere’de ve yurt dışında diğer gruplar için çalışmalar yapmaya devam etti. Ölmeden önce grubu ile 2012 Şubatında British Dance Edition’daki prömiyeri büyük bir övgü alan Ten Men üzerinde çalışıyordu.
Son yıllarda, Nigel hala onu ilk gördüğüm zamanki kadar enerjikti. Caz müzisyeni Gwilym Simcock ile 2010’daki ortak çalışması üzerine (beş yıldızlı) bir değerlendirmede şöyle deniyordu: “hızlı enerjik caz dans rutinindeki sıkı fiziksel disiplini, yarı yaşındakilerin gıpta edeceği bir performanstı”. Çağdaş dans dünyasında, yaptığınızın “caz dans rutini” olarak nitelenmesi bir hakaret olarak algılanır- ama Nigel için değil. Caz müziği ve doğaçlamanın arkasındaki felsefeden büyük bir ilham aldı. Sonraki gösterileri, Stupid Men (2007) isimli grup çalışması ve One Dixon Road (2010) isimli otobiyografik solosu büyük ölçüde doğaçlamaya dayanıyordu.
Bu eleştiride saldırı olarak kabul edebileceği tek kelime belki de “dans” kelimesiydi. Nigel’ın bir çok şeyle aşk-nefret ilişkisi vardı, ama dans bu listenin en üstlerinde yer alıyordu. Dansta içeriğin olmamasını eleştiriyordu ve çağdaş dans koreografların çoğunun soyutlama örtüsünün arkasına saklandığına inanıyordu.
Uzun yıllar boyunca, dans seyircisinin, özellikle dans eleştirmenlerinin, kendi çalışmalarına gelmesini engellemeye çalıştı. “Ne olduğunu anlamıyorlar, bunun dans olduğunu düşünmüyorlar” derdi. “Benim için en iyi izleyici, eğer getirebilirsem, tiyatroya gitmeyen sıradan insanlardır.”
Nigel Charnock , Deep End’de . Fotoğraf: Anthony Crickmay
İfadelerinde savunmacı bir yan var, ama Nigel çağdaş dans ve balenin elitizminden rahatsızdı. Sanatçı gösterişçiliğini-tafrasını sevmezdi: “Ben daha çok bir animatörüm. Şov hazırlıyorum, gerçekten. Ben iş hazırlamıyorum, gösteri hazırlıyorum.”
Geçen sene, kayda alınmış bir söyleşisinde, “Hiç bir şeyi ciddiye almıyorum, evet hadi ama- sen de, çok uzun bir süre için hayatta değilsin, yarın kanser olabilirsin, hayat böyle, gerçekten önemli değil” diyordu. Ama Nigel bir zıtlık demetiydi: birçok şeyi de çok ciddiye alırdı ve din, homofobi ve çirkin saç stilleri veya o gün gündem ne ise onu korkusuzca protesto ederdi.
2007’de, Ermenistan’ın başkenti Erivan’da Frank isimli doğaçlama solosunu icra ederken, Ermenistan ve İngiltere bayrakları üzerinde dans ederek kastı olmadan kültürel bir sansasyona sebep oldu. Ermenistan Kültür Bakanı “İngiltere’nin ulusal hazinesi olarak kabul edilen birinin Ermenistan’a bu kadar kalitesiz bir sanat eseri getirmiş olması bizim için kabul edilemez” dedi. İzleyicilerden bir kısmının soloyu striptize benzettiği ve Nigel “sanatın muhafazakar tanımı”na meydan okuduğu için rahatsızlık hissettiği belirtildi.
İyi ki yapmış. Ben, sadece bir kaç şovu ayakta alkışladım. 2003’te premiyeri Venedik Biennali için hazırlanan Frank bunlardan biriydi ve bu Nigel’ın gücü sayesinde oldu. Hedefi vurduğunda ve genellikle bunu sololarıyla yapardı, izleyicileri kışkırtır ve uyandırırdı- söylemeyeceği ya da yapmayacağı hiç bir şey yoktu. Keskin zekası ile özel düşüncelerini ve bizimkileri de sesli olarak söylerdi.
Geride iki ağabeyi, Andrew ve Peter ile partneri Luke Pell’i bıraktı.
• Nigel Charnock, icracı ve koreograf, doğum: 23 Mayıs 1960 ölüm:1 Ağustos 2012
