Mimesis Haber / İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Sanatçıları Derneği (İŞTİSAN), Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Görev ve Çalışma Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikleri protesto etmek için Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde bir basın açıklaması düzenledi. Basın açıklamasına aralarında sanatçılar, yönetmenler, oyuncular ve seyircilerin de bulunduğu yaklaşık 200 kişilik kalabalık bir grup katıldı.
Bir dönem Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği de yapmış olan Orhan Alkaya basın açıklaması öncesinde bir açıklama yaparak “İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nden dün, şehir tiyatrosu sanatçılarına, yöneticilerine, genel sanat yönetmenine haber dahi verilmeden tamamen tepeden inme bir metodla bir yönetmelik çıkarıldı. Biz bunun Şehir Tiyatrosunu zapt etmeyi hedefleyen bir yönetmelik olduğu izlenimini edindik.” dedi.
Basın açıklamasında öncelikle bu sabah İŞTİSAN tarafından İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’a iletilen mektup başkan yardımcısı Tolga Yeter tarafından okundu. Mektupta belediye meclisinden çıkan yönetmeliğin İstanbul Şehir Tiyatroları’nı bir sanat kurumu olmaktan çıkaracak nitelikte olduğu vurgulandı. Kadir Topbaş’a yazılan mektupta şu ifadelere yer verildi:
“(…) 98 yıllık bir tarihi olan Şehir Tiyatrosu biz tiyatro sanatçıları için kutsal bir yuvadır. Şehir Tiyatrosu sanatçıları olarak yüzüncü yılını kutlamaya hazırlanan bir sanat kurumunu kültürel mirasımız olarak yüceltmek yerine basit bir şube müdürlüğüne indirgeyen böylesi bir yönetmeliği kabul edilemez buluyoruz. Böylesi önemli bir dönemde siz Sayın Topbaş’ın tiyatromuzu Dünyadaki örnekleri gibi bağımsız bir yasa ile taçlandırmaktan yana olacağını düşünmek, sanat özgürlüğünün önünü açacak olan koşullara kavuşmak için sağ duyunuza seslenmek ve desteğinizi görmek istiyoruz. Bu yönetmeliği imzalamamanız ülkemiz sanatı ve tarihi için önemli ve saygın bir duruş olacaktır.”
Okunan mektupta uzun süreli bir alkışlı protestoya sebep oldu. Ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Sanatçıları Derneği’nin basın bildirisi tiyatrocu Aslı Öngören tarafından okundu. Bildiride bir süredir Şehir Tiyatroları’na yönelik bir kısım medya tarafından yapılan ve anlam verilemeyen saldırıların sebebinin anlaşıldığı belirtilerek “Amaç 98 yıldır sanatçıları tarafından yönetilen Şehir Tiyatromuzun tüm sanatsal işlyişinin, belediye bürokratlarına teslim edilmesiymiş” denildi. Bildiride yönetmeliğin Şehir Tiyatroları’nı yok etmeyi hedeflediği ve bu değişikliğin kurumdaki hiçbir sanatçıya, genel sanat yönetmenine veya yöneticilere haber verilmeksizin yapıldığı belirtildi. Açıklamada oluşacak değişiklikler ilgili de şu sözlere yer verildi:
“Bu yeni yönetmeliğe göre artık Şehir Tiyatrosu bir sanat kurumu olmaktan resmen çıkarılarak, basit bir şube müdürlüğüne dönüştürülecekmiş. Yönetim kurulumuza genel sanat yönetmeni yerine belediye genel sekreter yardımcısı başkanlık edecekmiş. Tüm sanatsal kararlar belediye bürokratlarının çoğunlukta olacağı yeni bir yönetim kurulu tarafından veriecekmiş. Tüm bunlar 98 yıllık bir sanat kurumunun, bir büyük mirasın sonu demektir. Yalnız onun değil, ülkemizin tüm kültür ve sanat ortamının muhafazakarlaştırma harekatıdır bu. Bizce muhafaza edilmesi gereken değerlerse açıktır. Bu yönetmeliği kabul etmiyoruz.”
Yönetmelik ile ilgili yapılan değişikliğe sanatçılardan da büyük tepki geldi. Mustafa Alabora yapılan değişikliğin sanata ve sanatçıya direkt müdahale anlamına geldiğini ancak bu değişikliğin henüz Kadir Topbaş tarafından onaylanmadığını belirtti. Belediye başkanının yönetmeliği onaylamayacağını umduğunu söyleyen Alabora “Aksi takdirde bu 98 yıl önce Darülbedayi-i adıyla kurulan Şehir Tiyatrolarına büyük bir haksızlık ve açık bir saldırı olur. Bu Şehir Tiyatroları’nın sonunun gelmesi demektir.” dedi.
Tiyatro Eleştirmenleri Birliği (TEB) Başkanı Üstün Akmen bu yönetmelik değişikliğinin Şehir Tiyatrosunun idam fermanı olduğunu söyledi. Akmen “Çok acı bir olaydır, bu şekilde sanat ve tiyatro susturulmak isteniyor. Bu çok yönlü bir operasyon ve nereye gideceği de belli değil. Bu İskender Pala’nın yazısından sonra ortaya çıkan bir olay. Burada İstanbulluları göreve çağırmak lazım. İstanbulluların Şehir Tiyatroları’na, kendi tiyatrolarına sahip çıkmaları lazım.”
Oyuncu Fırat Tanış da konu ile ilgili düşüncelerini şu şekilde ifade etti; “Buradaki mesele yönetmelik değişikliği değil. Bu olayın görünür kısmı. Burada gördüğünüz bütün bu insanlar Türkiye’de son dönemde değişen başka bir durumun kaygısını taşıyarak buraya gelmişlerdir. Özdeki bu olumsuzluklar Türkiye’nin en köklü kurumlarından biri olan Şehir Tiyatroları’nın yönetimini, yönetimle hiç ilgisi olmayan insanların sorumluluğuna bırakmış durumda. Bunu dayatan zihniyet ileride Türkiye’ye çok daha fazlasını dayatacaktır.”.
Oyuncular Sendikası Başkanı Mehmet Ali Alabora yapılan değişikliklerin dünyada hiçbir sanat kurumuna uyacak bir model olmadığını, hele ki 98 yıllık geçmişi olan bir sanat kurumuna böyle bir dayatmanın yapılmaması gerektiğini vurguladı. Mehmet Ali Alabora sözlerine şöyle devam etti: “Bu yönetmelik, Şehir Tiyatroları’nın yönetimine yıllardır emek vermiş insanların yönetimde hiçbir sözleri olmayacağı anlamına geliyor. Bizim için bir hayal olan özerkliği geçiyorum, bu resmen Şehir Tiyatroları’nın belediyenin hizmetini veren herhangi bir kurum gibi algılanması anlamına geliyor. Bu kabul edilemez.”. “Yönetmelik değişikliği için bir çözüm var mı?” sorusuna “Başkan bunu kabul etmeyecek. Ve bir çözüm daha var; 2014 yılına kadar devlet, sivil toplum, sanatçılar, vatandaşlar bütün taraflar bir araya gelelim ve çağdaş, herekese örnek olabilecek bir Şehir Tiyatrosu modelini dünyaya tanıtalım.” şeklinde yanıt verdi.
Senem Han / MİMESİS
