Editörün notu: Eğitim Sen tarafından hazırlanan katalogun çocuk ve gençlik tiyatrosu ve drama alanındaki çalışmalara katkı sağlayabileceğini düşündüğümüz için bu haber yayınladık.
Etkin okuryazarlık, kendi adına karar verebilecek yeterliğe ve demokratik bilince sahip bireylerin temel özelliklerindendir. Bu da doğrudan doğruya okuma kültürü ile demokrasi arasındaki etkileşimi ifade eder. Çünkü kendi adına karar verme yeterliği, araştırma, sorgulama gibi süreçleri de barındırır. Bu süreçlerin, bir okuma kültürü içinde gelişip biçimlendiğini görmek zor değildir. Bu da okulöncesinden başlayarak eğitimin bütün aşamaları ile doğrudan bağlantılı ve dolayısıyla hem bireysel hem de toplumsal açıdan son derece önemli bir alan üzerinde olduğumuzu gösterir.
Okuma kültürü, birçok toplumsal etkenle birlikte, yeni iletişim biçimleri ve ortamlarının etkisiyle hem nicelik hem de nitelik açısından ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunuyor. Sorun yalnızca, ülkemizde sıkça dillcndirildiği gibi ‘kitabın az okunması’ değildir; bir başka büyük tehlike de okuma sürecinin ve okunan yayınların niteliğiyle ilgilidir. Bugün bulunduğumuz nokta, konuyla ilgili hemen herkes tarafından dile getirilen birtakım ‘iyi niyetli’ saptamalarla yetinilmemesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu gereklilikten yola çıkılarak Eğitim Sen tarafından okuma kültürü bağlamında çeşitli araştırmalar yapılmakta, sempozyum gibi etkinlikler düzenlenmektedir. Bu yöndeki adımlardan biri de Eğitim Sen bünyesinde yoğun bir emeğin ürünü olarak gerçekleşen bir okuma etkinliğidir. Sözünü ettiğimiz çalışmanın ürünü olan bu katalogda, okuma bilinci ve estetik duyarlığın geliştirilmesi açısından, çocuk ve gençlik kitapları, ilgili bilimsel ve sanatsal birikime dayanılarak nitelikli edebiyatın gerektirdiği ölçütler ışığında incelenmiş ve belli başlı sonuçlar bu kitapta sunulmuştur.
Eğitim Sen:
Anne, baba ve öğretmenlerin, hatta kitabevi ve kütüphane görevlilerinin kitap seçimi ve önermelerini kolaylaştırmak,
Çocukları, gençleri ve yetişkinleri nitelikli kitaplarla buluşturmak,
Onların kitap sevgisi ve okuma alışkanlığı edinmelerini sağlamak amacıyla projeler yapılmasına, kataloglar hazırlamasına karar verildi.
Kataloglar Nasıl Hazırlandı?
İstanbul ve Gebze’de düzenli kitap okuyan yaklaşık 400 öğretmene ulaştık. Altı ay boyunca tek tek yayınevlerine uğradık.Binlerce kitabımız oldu. Topladığımız piyasadaki kitaplar içinden “çöp kitap” denilen ve tüketim nesnesi olarak bakılan kitapları ayıklamak gerekiyordu. Böylece, çocuğu okumadan soğutan niteliksiz kitaplara zaman harcanmasının önüne geçilecekti.Aralıksız okumaya başladık. Bu alandaki akademisyenlerle değerlendirme ölçütleri hazırladık. Ölçütlerimizi her kitaba ayrıntılarıyla uyguladık. 4 yıldır neredeyse gece gündüz çalıştık.
Kataloglar
Dört yıl süren çalışmaların sonunda üç katalog ortaya çıkmıştır:
1. 2-6 yaş aralığı için Okulöncesi Çocuk Edebiyatı Kitap Kataloğu 370 kitap,
2. 7-14 yaş aralığı için İlköğretim Çocuk Edebiyatı Kitap Kataloğu 673 kitap,
3. 15 yaş ve üzeri için Gençlik Edebiyatı ve Genel Edebiyat Kitap Kataloğu 488 kitap olmak üzere kataloglarda yer alan toplam kitap sayısı 1531’dir.
Türler
Kataloglarda şiir, mitoloji, masal, öykü, roman, fantastik, bilimkurgu, polisiye, ve tiyatro türlerindeki kitaplara yer verilmiştir.
Kataloglarda Yer Alan Kitaplar Nasıl Kitaplar?
Öğüt verici, yönlendirici olmayan, cinsiyetçilik, ırkçılık, milliyetçilik, ümmetçilik yapmayan kitaplar…
Sorunlara çok yönlü ve eleştirel bakılınca iyiye ve güzele varılabileceğini düşündüren kitaplar…
Körü körüne inanmanın, önyargılara saplanıp kalmanın yanlışlığını hissettiren kitaplar…
Korku ve endişe yaratan, şiddet ve saldırganlık içeren tavır ve davranışları olumlamayan kitaplar…
Farklı düşünceleri, farklı kültürleri bir tehdit olarak değil, renklilik ve zenginlik olarak gören kitaplar…
Barış, dostluk, kardeşlik, eşitlik, özgürlük ve adalet dolu güzel bir dünyanın kurulabileceğini anlatan kitaplar…
Yardımlaşma, dayanışma, paylaşma, hoşgörü, özveri ve empati gibi insanlık değerlerinin ne denli önemli olduğunu düşündüren kitaplar…
Anlama, anlam oluşturma ve anlatım becerilerini geliştiren kitaplar…
Duygu, düşünce, dil ve kişilikleri geliştiren kitaplar…
Duyarlıkları oluşturan her türlü konuya incelik ve derinlik kazandıran kitaplar…
Kendimizi, yaşamı tanımaya yardım eden, yaşama gücü ve yaşama sevinci veren kitaplar…
Merakı kamçılayan, yeni deneyimlere ve yolculuklara davetiye çıkaran, başarma isteği uyandıran kitaplar
