YAZAN : Ceren Okur
KONU : İnsan hakları ve ayrımcılık
YAŞ : 4.-5. sınıflar
KONU : İnsan hakları
SÜRE : 60 dakika
AMAÇ : 1.Ayrımcılık-şiddet ilişkisini kavrama
2.Her insanın temel haklara sahip olduğunu anlama
ISINMA
Grup daire şeklinde oturur. Çeşitli gezegenlere gidileceği ve oraların kurallarının farklı olacağı söylenir. Grup ayağa kalkar ve daire şeklini alır. Her çocuk birbirinin omuzlarına elini atar. Daire bu şekilde kopmadan üç kere açılıp kapandığında gezegene gelmiş olunacaktır ve lider o gezegene ait kuralı söyleyecektir. Bu kuralları sınıfınızdaki özelliklere göre söylemelisiniz. Sınıfınızda renkli gözlü çocuklar az sayıdaysa koyu renk gözlü çocuklar bu gezegende sevilmez, onları yakalar ve hapse atarlar diyebilirsiniz. Renkli gözlü üç-dört çocuk diğerlerini yakalar ve ayrı bir yere götürür bırakır. Oyununuza birkaç kez bu tür özellikler söyleyerek devam edebilirsiniz. Kısa saçlı, koyu renkli saçlı, tişört giyen, zayıf ya da üzerinde mavi renk bulunan çocuklar diyerek yakalanacak grubu belirleyebilirsiniz.
RAHATLAMA
Çocuklarla oyunda ne hissettikleri hakkında konuşun. Gerçekten böyle bir gezegen olsaydı ne yapacaklarını sorun. Teni koyu renkli çocuklara bir zamanlar böyle davranıldığını ya da buna benzer ayrımcılık bilgilerini değerlendirebilirsiniz.
KONSANTRASYON
Çocukları ikişerli gruplara ayırın. Çeşitli yerlerde yüz yüze karşılıklı yerde oturmalarını sağlayın. Her gruba sırasıyla aç kalmış çocuklar, evsiz kalmış çocuklar, okula gidemeyen-alınmayan çocuklar, sürekli kötü davranılan çocuklar, işte çalıştırılan çocuklar, konuşturulmayan çocuklar gibi konular verin. İki çocuktan biri diğerine verilen konuda olumsuz davranacak diğeri ise olumsuzluğu yaşayan olacaktır. Daha sonra rollerin değişeceğini ve aynı oyunu eş değiştirerek oynayacaklarını belirtin. Bu konuları seçerken çocukların psikolojik dengelerine ve sosyo-ekonomik düzeylerine dikkat etmelisiniz. Çocukları iki dakika boyunca oynayacakları ikili doğaçlama hakkında düşünmek için bırakın. Süre bittiğinde grubun önünde doğaçlamalarını yapsınlar ama bu doğaçlama kısa sürmelidir ve siz elinizi çırptığınızda değişmelidir. Her konunun en az iki gruba verilmesine dikkat edin. Çocuklar bu kısa durumları oturdukları yerden kalkarak gösterirler. Oyunlar bitince ne hissettikleri hakkında konuşun.
DOĞAÇLAMA
1.Çocuklar drama sürecinde yeterince deneyim kazandılarsa bir önceki konsantrasyon basamağındaki kısa oyunlardan birini kurgulayarak oynayabilirsiniz.
2.Çocuklara bir masal oynayacağınızı söyleyerek ortamı neşelendirin. Külkedisi masalını alın ve masalın başından üvey kız kardeşlerin Külkedisine kötü davrandıkları bölümün sonuna kadar okuyun.
Çocukları sınıfta büyük bir daire şeklinde oturtun ve gönüllü çocuklarla masalın okuduğunuz yere kadar olan kısmını dairenin ortasında oynayın. Üvey kız kardeşler yerine ağabeyler de olabilir, böylece erkek çocuklarında rol almasını sağlayın. Oyunun bu tarafının nasıl olduğunu külkedisini oynayan çocuğun neler hissettiğini sorun. Külkedisinin ne gibi çözümler üretebileceğini ve bu durumdan kurtulabileceğini tartışın. Masalı tekrar oynayacağınızı ve önerisi olanın bu öneriyi o anda istediği oyuncunun yerine geçerek gerçekleştirebileceğini anlatın. Oyun tekrar oynanırken sonuna kadar bitmesini beklemeniz gerekmez. Çocukları şimdi ne olabilir diye yüreklendirin, gelip oynamasını söyleyin. Çözümü söyleyerek değil oynayarak göstermesini isteyin.
Bu aşamada her insanın eşit haklara sahip olduğunu çocuklara buldurtun. Çözüm olarak kurumlardan yardım istenebilir, Külkedisi kendisini ve duygularını ifade ederek haklarını savunabilir.
DEĞERLENDİRME
Kötü bir durumla karşılaştığımızda haklarımızı nasıl koruyabileceğimiz konusunda tartışın ve drama sürecinde neler hissettiklerini ifade etmelerini sağlayın.
GELİŞTİRME
Okulunuzda 155 polis imdat hattını arama ve yardım istemeyi, yaşam haklarını korumaya yönelik bir proje olarak geliştirebilirsiniz.
Külkedisinin kendi haklarına sahip çıkan yorumunu geliştirerek değişik bir yorumla sahneleyebilirsiniz.
